W 2017 roku będziemy rozmawiać o otwartych zasobach, globalnie
Stolica Słowenii, Ljubljana, będzie w przyszłym roku konkurować ze stolicą RPA, Kapsztadem o tytuł światowej stolicy otwartych zasobów edukacyjnych. W pierwszym mieście, we wrześniu odbędzie się tam drugi kongres UNESCO o otwartej edukacji. Podczas pierwszego została przyjęta Deklaracja Paryska, stanowiąca istotny dokument, który zachęcał państwa członkowskie by finansując materiały edukacyjne od razu je otwierały. W drugim, w marcu odbędzie się, 15 lat po podpisaniu deklaracji o otwartych zasobach edukacyjnych, konferencja Open Education Consortium (do 17 września można składać jeszcze propozycje wystąpień).
Według UNESCO otwarte zasoby edukacyjne wspierają realizację jednego z najważniejszych celów zrównoważonego rozwoju w obszarze edukacji czyli zapewnienie integracji i równego dostępu do wysokiej jakości edukacji oraz możliwości uczenia się przez całe życie. Prezydent Słowenii ogłaszając na zgromadzeniu ogólnym ONZ kongres przypomniał, o tym jak ważne jest wspieranie nowoczesnej i możliwie elastycznej (dzięki otwartym zasobom) edukacji, we współczesnym, szybko zmieniającym się świecie.
Kongres odbędzie się w dn. 18-20 września 2017. UNESCO już teraz zachęca nie tylko by eksperci i ekspertki ds. edukacji rezerwowali sobie tę daty na przyjazd, ale by wypełnili ankietę dotycząca polityk wdrażania i wspierania OZE na świecie (w jęz. angielskim). W szczególności UNESCO na głosy aktorów takich jak administracja publiczna, organizacje reprezentujące grupy zawodowe i środowiska edukacyjne. Poza ankietą UNESCO organizuje również regionalne konsultacje przed kongresem (europejskie odbędą się w lutym 2017 na Malcie, która w tym czasie będzie piastować prezydencję UE).
Zdjęcie aut. MemoryCatcher, Creative Commons Zero.
Zobacz też
Centralny Bank Pomysłów ZHP (CBP)
Centralny Bank Pomysłów ZHP (CBP) to repozytorium mających być inspiracją do harcerskiej pracy materiałów. Znajdują się tam konspekty programowe i kształceniowe – plany zbiórek i zajęć. Znajdziemy w nim również pełne programy takich form jak biwaki i obozy oraz całoroczne plany pracy drużyn i zastępów. Kolejną ważną i inspirującą kategorią treści zawartych w CBP są propozycje programowe, czyli plany serii konkretnych działań związanych z danym tematem. W Banku można również znaleźć różne związane z harcerstwem artykuły oraz poradniki. CBP ma pomagać wszystkim członkom Związku Harcerstwa Polskiego, a szczególnie kadrze pracującej z harcerzami. Aby zachować wysoką jakość wszystkie materiały przed zamieszczeniem muszą przejść proces weryfikacji prowadzony przez recenzentów – specjalistów w danych dziedzinach.
Większość treści zamieszczonych w CBP jest objętych licencją CC BY-NC-SA (Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach). Wybrano ją, aby móc lepiej realizować ideę, która przyświecała powstaniu Centralnego Banku Pomysłów, czyli upowszechnianie instruktorskiego dorobku. Licencja pozwala na udostępnianie materiałów w większym stopniu, niż treści, dla których wszystkie prawa są zastrzeżone, jak w tradycyjnym prawie autorskim. Jednocześnie chroni je przed wypaczeniami poprzez określenie warunków na jakich można rozpowszechniać oraz modyfikować zamieszczone w Banku materiały.
Zobacz też
Wydawnictwo Liberi Libri
Wydawnictwo Liberi Libri, prowadzone przez działające na rzecz rozwoju nauki Stowarzyszenie Filomatów, oferuje bezpłatny dostęp do publikacji naukowych z rozmaitych dziedzin. Publikacje zamieszczone są na wolnych licencjach CC-BY i dostępne do pobrania w formacie PDF.
Wydawnictwo Liberi Libri działa poza obiegiem papierowym. Publikacja drukowana jest jedynie w 30 egzemplarzach, z czego 17 przekazywanych jest państwowym bibliotekom, pozostałe zaś otrzymuje autor. Książki są powszechnie dostępne w formie elektronicznej na stronie Liberi Libri oraz platformie Google Books.
Specyfika publikacji naukowych, w przeciwieństwie do innych rodzajów publikacji (np. beletrystycznych), polega na tym, że są one adresowane do na tyle wąskiego grona osób, że niezwykle rzadko sprzedaż egzemplarzy takich publikacji przynosi jakiekolwiek dochody ich autorom. Naukowcy czerpią korzyści przede wszystkim z tego, że owoce ich pracy są rozpoznawane w środowisku naukowym i cytowane. Dlatego koszty publikacji ponosi zazwyczaj autor (bądź instytucja sponsorująca jego badania). W tradycyjnym obiegu koszty te są wysokie, obejmują bowiem dystrybucję papierowych egzemplarzy do księgarń.
W internetowym modelu open access, takim jak wydawnictwo Liberi Libri, koszty dystrybuji odpadają, ponieważ publikacja dostępna jest w formie elektronicznej. Jej rozpoznawalność zagwarantowana jest natomiast przez bezpłatny dostęp i możliwość dalszego przetwarzania zgodnie z licencją CC-BY, ważną z punktu widzenia innych naukowców i innych wydawnictw.
Rzetelność publikacji w Liberi Libri jest zapewniona poprzez system recenzji: każda książka publikowana jest wraz z dwiema imiennymi recenzjami innych naukowców (w stopniu co najmniej doktora habilitowanego), których wskazuje autor. Książka wydana w Liberi Libri posiada także numer ISBN nadany przez Bibliotekę Narodową (nie różni się pod tym względem od publikacji wydanych w tradycyjnym obiegu), a jeśli jest to monografia, to zgodnie z regulacją Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, autor otrzymuje za nią 20 punktów.
Grafika: screen z filmu autorstwa Redakcji Liberi Libri promującego ideę Liberi Libri, dostępnego na licencji Creative Commons-Uznanie Autorstwa
Zobacz też
Freelearning
CC-BY-SA http://freelearning.pl/
Freelearning.pl jest platformą darmowej wymiany wiedzy pomiędzy użytkownikami Internetu. Każdy może zamieścić materiały edukacyjne, szkolenia, filmy, udostępniając je nieodpłatnie innym użytkownikom, oraz korzystać z udostępnionych zasobów. Prezentacje, szkolenia i materiały video pogrupowane są w działy tematyczne: kultura i sztuka, nauki ścisłe, informatyka, itd.
Zasoby Freelearning zamieszczone są w większości na wolnych licencjach Creative Commons CC-BY-SA 3.0. W założeniu autorów projektu, dostępność zasobów na wolnych licencjach służy rozpowszechnianiu się myśli i dbałości o dobro wspólne.
Wdrożenie licencji CC nie przysporzyło twórcom Freelaerning wątpliwości, ani trudności prawnych, odczuli jednak niedostatek pasjonatów, którzy z własnej woli ponosiliby wysiłek dla idei powszechności wiedzy. Ze względu na niekomercyjny charakter przedsięwzięcia (platforma nie korzysta nawet z ofert reklamodawców) pojawia się problem z poszerzaniem zawartości portalu. Okazuje się, ze brakuje społecznego wsparcia dla sprawy.
System częściowej komercjalizacji portalu, tzw. wersja „PRO”, mająca stymulować szkoleniowców do udostępniania materiałów, okazał się niepowodzeniem. Platforma miała stać się swego rodzaju pośrednikiem między szkoleniowcami, a użytkownikami Freelearning, gdzie ci pierwsi mieli oferować dostęp do treści na wskazanych przez siebie warunkach. Obecnie system nie działa z braku chętnych – autorzy projektu mają również wątpliwości, czy jest to zgodne z ideą freelearningu, z definicji inicjatywy nieodpłatnej.
Zobacz też
Wszechnica
CC-BY-SA http://wszechnica.org.pl/
Portal Wszechnica prezentuje szeroką tematykę materiałów filmowych i audio (w formacie .mp3), od ekonomii, po sztukę, historię i dziedzictwo kulturowe. W zbiorach Wszechnicy znaleźć można m.in. cykl wykładów dla maturzystów, cykl spotkań towarzyszących wystawom w Muzeum Narodowym w Warszawie, czy reportaże Fundacji Wspomagania Wsi.
Materiały zamieszczane na Wszechnicy są dostępne bezpłatnie dla wszystkich, także do dalszego rozpowszechniania i publicznego prezentowania (np. w szkołach czy bibliotekach) zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska (CC BY-SA 3.0 PL)
Działalność Wszechnicy adresowana jest do rozmaitych grup internautów, lecz przede wszystkim do mieszkańców obszarów wiejskich, nauczycieli i uczniów. W założeniu autorów projektu, licencje Creative Commons służą uproszczeniu dostępu do zasobów i zminimalizowaniu wątpliwości prawnych związanych z ich wykorzystaniem w celach edukacyjnych.
Materiały Wszechnicy cieszą się rosnącą popularnością, co widać min. w statystykach Youtube. Wykłady Wszechnicy dostrzegane są przez najpopularniejsze polskie dzienniki, takie jak Gazeta Wyborcza.
Mimo to, nie obywa się bez nadużyć – uczestniczka projektu Wszechnica opowiada o sytuacji, gdy pewne przedsiębiorstwo komercyjne zamieściło na swojej stronie materiały Wszechnicy bez żadnego oznaczenia. Okazało się jednak, że wystarczy uprzejmy e-mail, aby materiały zostały poprawnie oznaczone. Zabezpieczeniem jest również umieszczenie logotypu Wszechnicy na materiałach video, utrudniające nieautoryzowane wykorzystanie zasobów portalu.
Wątpliwości związane z wykorzystaniem wolnych licencji autorzy projektu mają także w odniesieniu do potencjalnej komercjalizacji Wszechnicy. Problem powstałby wobec udostępnionych już materiałów, których ponowne „zamknięcie” mogłoby okazać się trudne do przeprowadzenia. Póki co, Wszechnica nie planuje jednak działalności komercyjnej.
Zobacz też
Pierwsza część MEN-owskiego Elementarza gotowa i na CC-BY!
Wczoraj Ministerstwo Edukacji Narodowej zaprezentowało pierwszą część rządowego, darmowego i otwartego podręcznika do pierwszej klasy szkoły podstawowej. Elementarz po dopuszczeniu do użytku szkolnego będzie dostępny na wolnej licencji Creative Commons Uznanie autorstwa.
To bardzo dobra wiadomość dla ruchu otwartych zasobów edukacyjnych. Dowodzi bowiem, że program Cyfrowa Szkoła (w ramach którego powstają otwarte e-podręczniki) nie jest wyjątkiem i Polska zmierza w kierunku systemowego otwierania zasobów edukacyjnych. Pierwsza część podręcznika dostępna jest do pobrania ze stron MEN-u i poza drobnymi wyjątkami w postaci fotografii agencyjnych będzie dostępna do swobodnego kopiowania, modyfikowania i dalszej dystrybucji. Podręcznik czeka na recenzje i testy, a jeśli wszystko dobrze pójdzie trafi do szkół już w przyszłym roku szkolnym.
O tym, dlaczego tak ważne jest otwieranie dostępu do zasobów edukacyjnych finansowanych publicznie, pisaliśmy przy okazji programu Cyfrowa Szkoła. Warto więc przypomnieć, że w jego ramach trwa obecnie konkurs „crowdsourcingowy” (społecznościowego pozyskiwania materiałów) na grafiki i fotografię „Wiki lubi epodręczniki”.
Zobacz też
Przegląd linków CC #105
1. Dziennik Internautów podsumowuje kolejną „aferę” wywołaną przez próbę dochodzenia przez organizację zbiorowego zarządzania (w tym wypadku ZPAV) pieniędzy od radia używającego wyłącznie materiałów na wolnych licencjach (Rada Wolne Media). W wyniku interwencji Radia i CC Polska u dyrekcji ZPAV udało się uzyskać odpowiedź dyrektora ZPAV, który pisze że związek szanuje licencje CC. Sprawa RWM i firmy w której kontroler podważał rzekomo działanie licencji CC opisana na łamach DI pokazuje nierozwiązany problem częstych różnić między stanowiskami central OZZ-tów a działanimi ich kontrolerów.
2. Centrum Cyfrowe w ramach swojego projektu Spółdzielnia Wiedza zaczyna publikować krótkie animowane materiały wideo o prawie autorskim, zaczęli od wyjaśnienia licencji Creative Commons.
4. David Willey na swoim blogu pisze o jakości otwartych zasobów edukacyjnych, jak ją kształtować i jak jej nie mylić z różnymi modelami tworzenia zasobów wiedzy i edukacji. (więcej…)
Zobacz też
Przegląd linków CC #103
1. Platforma e-podręczniki Cyfrowej Szkoły – prezentacja i testy 1.10 26 września 2013 Cyfrowa Szkoła, e-podręczniki, PCSS, platforma 1 października na Politechnice Łódzkiej, w godzinach 10:00-12:00 będą prowadzone otwarte testy kilku rozdziałów e-podręczników do matematyki (na poziomie szkoły podstawowej, gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej) oraz odbędzie się prezentacja platformy technologicznej epodreczniki.pl.
2. Jak donosi Wired w stanach MPAA (Motion Picture Association of America) największe stowarzyszenie przemysłu filmowego próbuje wprowadzić w Stanach Zjednoczonych do podstawy programowej swoją restrykcyjną wizję nauczania o prawie autorskim.
3. Clint Lalonde na blogu zastanawia się na tym na ile popularna platforma publikacji kodu oprogramowania gitHUB nie jest również najlepszym rozwiązaniem dla twórców otwartych epodręczników.
4. Na blogu globalnego Creative Commons o modelach finansowania i udostępniania publikacji naukowych (również w prostych infografikach) i jak te modele można usprawnić za pomocą otwartego licencjonowania.
(więcej…)
Zobacz też
Przegląd linków CC #54
1. W MIT News możemy przeczytać wywiad o tym czy jest nowoczesna Otwarta Edukacja z Vijay Kumar’em, dyrektorem ds. Innowacji i Technologii Edukacyjnych Massachusetts Institute of Technology.
2. Education Insider ogłosił wyniki najlepszych porali i usług edukacyjnych wybranych przez czytelników. W kategorii najlepszy otwarty kurs wygrało Open Michigan Uniwersytety Michigan, wyróżnione zostały ds106 platforma ułatwiająca studentom tworzenie własnych prostych zasobów edukacyjnych w modelu Storytelling ds106. 
3. Fundacja Saylor’ów rozpoczęła współpracę z Google, aby oferować swoje otwarte kursy tworzone poprzez Course Builder, projekt otwartego oprogramowania do budowy kursów online. (więcej…)
Zobacz też
Jaką licencje wybrać? Plakat
Opracowaliśmy polską wersję plakatu przygotowanego przez Szwedzkie Creative Commons i serwisu .SE, który za pomocą kilku pytań pozwoli Wam łatwo wybrać odpowiednią licencję CC. Wystarczy śledzić wskazówki na drodze. Plakat będzie świetnym uzupełnieniem naszej poprzedniej grafiki tłumaczącej działanie poszczególnych licencji. Oryginalny plakat i opracowanie dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa.
Pobierz plakat w formacie PDF i spakowany plik z wektorową wersją SVG.
