Przegląd linków CC #179
W połowie października w Seulu spotka się globalna społeczność Creative Commons (zjazdy CC odbywają się co dwa lata), a najważniejsze wykłady wygłoszą: Lila Tretikov, dyrektorka zarządzająca Wikimedia Foundation, prof. Yochai Benkler, profesor prawa, autor książek o prawie i ekonomii dzielenia się, europosłanka Julia Reda zajmująca się europejską reformą prawa autorskiego oraz Ryan Merkley dyrektor Creative Commons.
Otwarta edukacja
1. W połowie kwietnia 2016 roku jedna z najważniejszych konferencji poświęconych otwartej edukacji, zwłaszcza tej akademickiej, będzie odbywać się w Krakowie. Akademia Górniczo-Hutnicza, jedyna polska uczelnia należącą do Open Education Consortium (dawniej Open Courseware Consortium) będzie gościć doroczny zjazd tej ogromnej sieci uniwersytetów i szkół wyższych z całego świata, które od lat tworzą i udostępniają otwarte zasoby edukacyjne i kursy.
2. 75 amerykańskich uczelni łączy się w, na razie wirtualną, sieć poświęconą otwartym podręcznikom akademickim. Open Textbooks Network zainicjowane na Uniwersytecie stanowym Minnestoty poświęcone jest pracy i wymianie doświadczeń w obniżaniu kosztów pomocy naukowych dla studentów i tworzeniu otwartych alternatyw do drogich podręczników, które w USA stanowią sporą część budżetu poświęcanego na wyższe wykształcenie.
3. Z ciekawością śledzimy projekt DigiLit Leicester, w ramach którego powstaje właśnie sieć otwartych szkół. Szkoły, które włączyły się do sieci będą wspólnie wspierać się w podnoszeniu kompetencji TIK (Technologie informacyjno-komunikacyjne), a w szczególności tych związanych z prawem autorskim i wykorzystywaniem oraz tworzeniem otwartych zasobów edukacyjnych.
4. W sieci dostępny jest już najnowszy numer czasopisma naukowe poświęconego otwartym praktykom edukacyjnym Open Praxis. W 7 numerze znajdziemy m.in. artykuł o doświadczeniach z remiksowania kursów online przez różnych prowadzących oraz roli międzynarodowego ruchu na rzecz otwartego rządu Open Government Partnership w otwieraniu zasobów edukacyjnych finansowanych ze środków publicznych.
Otwarta kultura
5. Mechanizm CC0 co raz skuteczniej rozprzestrzenia się wśród instytucji kultury. W Stanach Zjednoczonych metadane swojej kolekcji przekazała (dokładnie tłumacząc dlaczego) MoMA czyli Museum of Modern Art. (więcej…)
Zobacz też
Przegląd linków CC #168
Otwarta edukacja
1. Ministerstwo Edukacji Narodowej zaprezentowało drugą cześć darmowego (i częściowo otwartego) podręcznika dla drugiej klasy szkoły podstawowej. Czas na konsultacje wyznaczony został do 20 marca i jest co konsultować, nie tylko merytorycznie ale również z perspektywy prawa autorskiego i idei otwartych zasobów edukacyjnych. Choć cały podręcznik ma być dostępny na wolnej licencji CC BY, to znajduje się w nim tak dużo wyjątków, że trudno uznać go za łatwy i bezpieczny do remiksowania i przetwarzania np. na mniejsze, atomowe materiały edukacyjne. Poza zdjęciami z agencji fotograficznych (jak w przypadku poprzednich części) wyjątkami są również niektóre teksty. Najdziwniejsze są jednak zasoby uzyskane od innych instytucji publicznych np. Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, które zostały uzyskane na ograniczone w czasie licencje.
2. The Atlantic wieści koniec podręcznika, nie tylko tego tradycyjnego, wydawanego na papierze, ale również podręcznika jako idei całościowego, zamkniętego i gotowego materiału edukacyjnego. Od rosnących cena (na przykładzie USA) po zmieniające się potrzeby szkół, nauczycieli i uczniów, rozproszone, co raz częściej cyfrowe i otwarte zasoby edukacyjne i „otwarte podręczniki” wypierają dotychczasowe. Jakie zmiany to przyniesie dla całego systemu edukacji? Powoli możemy to obserwować m.in. na przykładzie środowiska akademickiego w USA.
3. Centrala Creative Commons ogłosiła Business Models initiative, projekt który ma na celu opisywania i opracowywanie narzędzi do tworzenia modeli biznesowych wykorzystujących otwarte zasoby, w różnych dziedzinach i obszarach przemysłu czy usług. Więcej na blogu Paula Stacey.
Otwarta nauka
4. Jeśli nie poczuliście nigdy na waszej skórze problemu czyszczenia praw do jakiejś publikacji lub określania licencji na, na przykład, możliwość udostępnienia cyfrowo artykułów naukowych pochodzących od różnych autorów i wydawców w Waszej uczelnianej cyfrowej bibliotece to koniecznie przeczytajcie artykuł na blogu Scholary Kitchen o pozyskiwaniu praw autorskich do art. naukowych.
5. Serwis F1000 poświęcony otwartości i promocji wyników badań naukowych opublikował świetny (angielskojęzyczny) przewodnik na temat opublikowania w otwarych modelach (open access) i szerzej, zagadnieniach otwartej nauki. (więcej…)
Zobacz też
Przegląd linków CC #149
Otwarta edukacja
1. Grywalizacja. Zrób to sam! To najnowsza, otwarta (na licencji CC BY-SA) książka powstała dzięki Fundacji Orange i Laboratorium EE. Tytuł wszystko tłumaczy, a poza książką dostępne są również arkusze ułatwiające zaprojektowanie własnych elementów grywalizacyjnych do różnych projektów. Książkę można pobrać lub zamówić w drukowej wersji (edycja limitowana).
2. Można już zgłaszać propozycję wystąpień na kolejną edycję Open Education Global Conference 2015, która kontynuuje konferencje organizowane przez Opencourseware Consortium (przeobrażone w ubiegłym roku w Open Education Consortium). Edycja 2015 odbędzie się na uniwersytecie Athabasca w Kanadzie, w dniach 22-24 kwietnia. Termin zgłoszeń to 30 listopada 2014.
3. Projekt LangOER zaprasza na webinarium w języku angielskim o otwartych zasobach edukacyjnych w mniej popularnych językach (mniej popularnych niż angielski). Seminarium odbędzie się w piątek 19 wrzesnia, godz 14.00. Wszystkie szczegóły i rejestracja tutaj.
4. Koalicja Otwartej Edukacji uruchamia cykl audycji na temat otwartości. Prowadzone są przez Fundację Otwórz się a same audycje dostępne są pod adresem koed.podkasty.info/.
Otwarta nauka
5. Richard Poynder na swoim blogu (jednym z najważniejszych blogów o OA) w ostatnim czasie drąży temat potencjalnie rysującego się rozłamu między zwolennikami mocnych modeli Open Access i tymi dla których wystarczające są modele słabe, nie gwarantujące szerokiej prawnej swobody wykorzystania udostępnionych materiałów. Mocne modele Open Access tzw. open access libre i wykorzystanie wolnych licencji Creative Commons CC-BY (lub jej równorzędnej) są jednoznacznie rekomendowane przez BOAI10. Glyn Moody na łamach Computerworld przypomina, że podobny spór toczony jest w środowisku oprogramowania od dawna. (więcej…)
Zobacz też
Przegląd linków CC #134
Przedstawiamy linki Creative Commons w lekko odświeżonej i rozszerzonej formie. Z racji na co raz więcej ciekawych informacji na temat otwartości ze świata nauki i prawa linków będzie więcej, ale będą dla wygody czytania dzielone na kategorie. Aby nie przegapić żadnej aktualizacji przypominamy o opcji subskrypcji kanału RSS.
Otwarta edukacja i kultura
1. Piotr Peszko rozmawia o projekcie e-podręcznika i edukacji cyfrowej w Polsce z Krzysztofem Wojewodzicem, który z koordynacji projektu e-podręczników Cyfrowej Szkoły w Ośrodku Rozwoju Edukacji przeszedł do zadania stworzenia na prywatnej uczelni Vistula nowoczesnej formy nauczania online.
2. Francuska ministra kultury Aurélie Filippetti, kilka miesięcy lat temu ogłosiła duży program współpracy z Creative Commons i Open Knowledge Foundation, którego pierwsze efekty zostały ogłoszone w ubiegłym tygodniu. Kilka głównych stron internetowych ministerstwa zostały objęte licencją Creative Commons. Opublikowany został również film animowany promujący licencje w działalności kulturalnej. (Poniżej kadr z filmu, cały film dostępny jest na licencji CC BY-SA 4.0 Francja)
3. Globalne Creative Commons uruchomiło od dawna przygotowywany projekt pt. Open Policy Network, którego częścią jest Institute for Open Leadership, który w założeniu ma być siecią ekspertów od edukacji, biznesu i nauki, którzy chcą aktywnie doszkalać się i wdrażać otwartość w swoich dziedzinach. Aplikować można do 30 lipca.
4. Zespoły School of Open i ccLearn przygotowały kurs o podstawach prawa autorskiego, a w szczególności licencji Creative Commons adresowany do 10 latków. Choć po angielsku to licencja oczywiście pozwala na jego przetłumaczenie i remiks, może przydać się w szkole albo jako inspiracja dla opracowania podobnych kursów.
Otwarta nauka
5. Ciekawe wieści na temat rozwoju wspominanego już na łamach linków Open Access Button, proste narzędzie do przeglądarki które miało służyć mapowaniu zamkniętego dostępu do treści naukowych. Jedną z nowych funkcji jest teraz możliwość łatwego sprawdzenia czy dany artykuł, który znaleźliśmy za płatny/zamkniętym dostępem nie jest przypadkiem dostępny gdzieś indziej w otwartym dostępie.
6. Pod niesamowitym jak na artykuł naukowy tytułem „Do Androids Dream of Electric Free Speech? Visions of the Future of Copyright, Privacy, and the First Amendment in Science Fiction” znajdziecie bardzo ciekawą analizę autorstwa Daxton’a „Chip’a” Stewart’a tego jak pisarze science fiction przewidywali (i przewidują) realne procesu związane ze stykiem nowych technologii, prawa autorskiego i nadzoru społecznego.
7. Eva Amsen z Research F1000 eksploruje model otwartych recenzji (open peer review) w nauce, jest to kontynuacja wcześniejszego tekstu tłumaczącego prosto czym jest sam otwarty dostęp (open access)
Nowości na CC i w domenie publicznej
8. Prof. Andrzej Blikle opublikował swoją nową książkę, „Doktryna jakości” w sieci na licencji Creative Commons: Uznanie autorstwa — Użycie niekomercyjne — Bez utworów zależnych 3.0 Polska.
9. Ciężko nazwać to akurat dobrą wiadomością, ale nowojorskie Metropolitan Museum ogłosiło że otworzy dostęp do 400 000 obrazów i grafik ze swoich zasobów do domeny publicznej i udostępni je wysokiej jakości… niestety, jak szybko wszyscy zauważyli, w szczegółowym opisie muzeum pozwala jedynie na niekomercyjne użycie tych materiałów, co nie zgadza się zdecydowanie z ideą domeny publicznej. Więcej o tym zjawisku, nazywanym „zawłaszczaniem domeny publicznej” przez instytucje kultury pisze Cory Doctorow, my zaś trzymamy kciuku by muzeum szybko zmieniło zdanie i zapis. Wtedy napiszemy jeszcze raz, już jako dobrą wiadomość :)
10. W pełnej zgodzie z ideą domeny publicznej, czyli możliwe do dowolnego wykorzystania są zdjęcia w serwisie SkitterPhoto, publikowane codziennie nowe, wysokiej jakości fotografie na licencji Creative Commons Zero.
Prawo
11. Biblioteki, archiwa i instytucje badawcze z całego świata wspólnie wystąpiły z listem do Unii Europejskiej, aby ta nie blokowała a kontynuowała prace nad traktatem dotyczącym wyjątków prawno-autorskich dla bibliotek i archiwów w WIPO (World Intellectual Property Organization). Więcej o apelu na blogu Centrum Cyfrowego.
12. Unia Europejska i USA od prawie roku negocjują Transatlantyckie Partnerstwo na rzecz Handlu i Inwestycji (TTIP). Oficjalnie porozumienie ma znosić „pozataryfowe bariery w handlu”. Porozumienie negocjowane podobnie do ACTA w sposób częściowo tajny i nietransparentny prawdopodobnie może osłabić europejskie standardy w takich obszarach jak ochrona danych osobowych i zaostrzyć egzekwowanie praw autorskich. Dlatego też organizacje obywatelskie z całego świata apelują do komisarza ds. handlu UE o przejrzytstość negocjacji.
Zobacz też
Przegląd linków CC #97
1. Indie uruchomiły narodowe repozytorium Otwartych Zasobów Edukacyjnych. Zasoby podzielone są na kolekcje zgodnie z systemem nauczania w Indiach lub na kolekcje wg. rodzajów mediów (dźwięk, wideo, interaktywne, grafiki i dokumenty). Wszystkie zasoby w repozytorium jak i te które będą do niego dodawane (np. przez nauczycieli) są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach. Więcej w informacji Ministerstwa Rozwoju Społecznego.
2. Mimo ogromnych chęci polskich wydawców do używania Korei Południowej jako przykładu porażki publicznych e-podręczników ponieważ zrezygnowali z e-podręczników w formie PDF-ów, kraj ten uważa że nadal warto inwestować w cyfrowe zasoby i naprawia swoje błędy. Pilotaż w 150 szkołach będzie umożliwiał uczniom pobranie podręczników na różne urządzenia, a same podręczniki mają być interaktywne, zawierać dodatkowe słowniki, materiały wideo i quizy.
3. Przy okazji konkursu Open Contest Program Getty Museum (założone przez amerykańskiego milionera i przedsiębiorcę) udostępniło do domeny publicznej prawie 4700 zdjęć ze swojej kolekcji. Kolekcja o nazwie Open Content zawiera zdigitalizowane prace, które są już w domenie publicznej jak i takie do których prawa posiada instytucji, ale które udostępnia do dowolnego ponownego wykorzystania i kopiowania. http://openglam.org/2013/08/13/getty-releases-4600-images-into-the-public-domain/ (więcej…)
Zobacz też
Konferencja „openGLAM 2013. Otwarte zasoby kultury”
11–12 października 2013 w Zachęcie – Narodowej Galerii Sztuki na konferencję „openGLAM 2013. Otwarte zasoby kultury” – odbędzie się pierwsza w Polsce konferencję na temat idei open GLAM – nowego sposobu myślenia o misji instytucji kultury i sposobach korzystania z jej zasobów. Program konferencji tworzymy wspólnie – do 31 sierpnia czekamy na propozycje sesji, warsztatów i wystąpień. Już teraz prowadzimy też rejestrację uczestników konferencji.
Głównym celem konferencji openGLAM 2013 jest prezentacja najlepszych przykładów inicjatyw już zrealizowanych oraz dyskusja nad zaletami otwartości i stawianymi przez nią wyzwaniami. Szczególną uwagę chcemy poświęcić zagadnieniom edukacyjnym oraz prawnym.
Konferencja openGLAM 2013 będzie okazją do spotkania osób doświadczonych we wdrażaniu inicjatyw otwartościowych z osobami i instytucjami, które zamierzają realizować tego rodzaju projekty. Mamy nadzieję, że konferencja stanie się okazją do zdobycia wiedzy i będzie służyła wymianie doświadczeń.
(więcej…)