Od 10 lat zmieniamy prawo autorskie – urodziny Creative Commons Polska
10 lat temu Internet wyglądał zupełnie inaczej, nikt nie słyszał o facebooku, technologii LTE czy kompetencjach cyfrowych. Ludzie komunikowali się przez gadu-gadu, Wikipedia dopiero co raczkowała, mało kto miał aparat fotograficzny czy możliwość publikowania on-line. I właśnie w takich realiach grupa zapaleńców i idealistów postanowiła, że chce aby użytkownicy mieli większą swobodę w ramach prawa autorskiego – tak w skrócie można podsumować historię licencji Creative Commons w Polsce. Dzisiaj każdy z nas jest twórcą, Internet jest powszechnie wykorzystywany jest w szkołach, a licencje CC doczekały się już wersji 4.0.. Przyszedł czas podsumowań i refleksji o tym, co za nami i przed nami. 10-lecie Creative Commons Polska świętowaliśmy 28 września w gronie przyjaciół w dawnej siedzibie Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk w Warszawie (ul. Mysia). Konferencja Bits&Commons była nie tylko okazją do dyskusji o tym, w jaki sposób zmieniamy prawo autorskie od 10 lat, ale też zastanowienia się, w jakim kierunku powinny zmierzać nasze dalsze działania.
Edwin Bendyk, którego poprosiliśmy o wystąpienie otwierające, stwierdził, że jesteśmy mądrzejsi niż kilka lat temu, gdy wierzyliśmy, że dużo rzeczy jest bardzo prostych. Dzisiaj próbujemy zrozumieć powiązane ze sobą ekosystemy, które wpływają na politykę otwartości – gospodarkę, prawo, nastroje społeczne. Dzisięć lat temu, jak przypomniała Justyna Hofmokl, pewnych zdarzeń nikt się nie spodziewał – dzięki pracy rzeszy wolontariuszy ukazało się polskie tłumaczenie “Wolnej kultury” Lessiga (który wtedy też przyjechał do Polski), licencje Creative Commons zostały przetłumaczone przez zespół prawników z UJ – marzenie o tym, by Polacy aktywnie uczestniczyli w tworzeniu otwartej kultury stało się rzeczywistością. Dzisiaj, jak również podkreśliła Justyna, wiemy że otwartość kultury i twórczości to tylko jedno z wyzwań, a większość naszych działań ma na celu otwieranie zasobów publicznych.
Wiele osób podkreślało, że Creative Commons nie są alternatywą dla prawa autorskiego, ale uzupełniają istniejący system i umożliwiają otwartość w ramach funkcjonującego porządku prawnego. Co ważne, istnienie wolnych licencji nie może usprawiedliwiać braku dyskusji nad reformą prawa autorskiego. Lev Manovich, obecny na konferencji jako słuchacz i nasz przyjaciel, entuzjastycznie stwierdził, że licencje CC to najlepsze co przydarzyło się w kulturze w ciągu ostatnich lat.
Poza tym Bits&Commons było okazją do dyskusji o aspektach prawnych, ekonomicznych i społecznych Creative Commons. Rozmawialiśmy o tym, jak otwarte modele wiążą się z modelami biznesowymi, jaki mają wpływ na gospodarkę i jak przyczyniają się do wzrostu dobrobytu. Zastanawialiśmy się też, jakie osobiste motywacje prowadzą do dzielenia się twórczością i czy uwalnianie dzieł osób publicznych mogłoby stać się nowym rodzajem społecznie użytecznej działalności spadkobierców. Profesor Anna Giza-Poleszczuk, w swoim wystąpieniu na zakończenie konferencji, stwierdziła, że Creative Commons to współczesny “drugi obieg”, mechanizm stanowiący uzupełnienie istniejącego systemu prawa autorskiego, obywatelska odpowiedź na ograniczenia tego systemu i próba stworzenia ram prawnych, rzeczywiście dostosowanych do realiów w których funkcjonujemy. Są to słowa dobrze podsumowujące zarówno dziesięc lat pracy, które już za nami, jak i wszystkie wyzwania które stoją przed nami na najbliższe lata.
Dziękujęmy wszystkim za przybycie i za to, że od dziesięciu lat zmieniamy razem prawo autorskie. Już dziś zapraszamy też na kontynuację świętowania (8-9 października), która będzie miała miejsce w Krakowie.
Zobacz też
Światowa wspólnota Creative Commons publikuje CC Affiliates Mixtape #1
Po raz kolejny, wspólnym wysiłkiem oddziałów Creative Commons z 25 krajów, powstała kompilacja wolnej muzyki ze wszystkich stron świata – CC Affiliates Mixtape #1.
Tradycja narodziła się w dziesiątą rocznicę urodzin Creative Commons, w 2012 roku. Wówczas to europejska wspólnota Creative Commons opublikowała pierwszą muzyczną składankę utworów na licencjach CC, wybranych spośród kawałków z różnych krajów Europy – CC Birthday Mixtape. Znalazła się na niej „Bańka mydlana”, piosenka Jarosława Lipszyca z zespołem Usta.
Pomysł został podchwycony także w 2014 roku, z okazji dwunastego jubileuszu Creative Commons. Tym razem kompilacja nie ograniczyła się do Europy – na CC Affilietes Mixtape #1 można usłyszeć muzykę z 25 różnych krajów z różnych kontynentów, na zasadzie 1 kraj – 1 utwór. Płyta składa się między innymi z twórczości znanych artystów z Portugalii (Dead Combo), Danii (Duńska Symfoniczna Orkiestra Narodowa), Brazylii (BNegão oraz Seletores de Frequência), czy Republiki Zielonego Przylądka (the Mendes Brothers). Jako polski oddział CC, wybraliśmy utwór „Ubogi poeta” olsztyńskiego artysty Ortalio. Jak widać (a raczej – słychać), wolne licencje zdobywają sobie coraz większą popularność w rozmaitych zakątkach świata, w obrębie różnych gatunków muzycznych.
Utwory umieszczone na CC Affiliates Mixtape #1 dostępne są na różnych licencjach CC. Płyta jest do posłuchania i ściągnięcia na Soundcloud, Free Music Archive oraz Internet Archive.
Życzymy miłego słuchania i dziękujemy artystom, którzy zdecydowali się na dzielenie się swą twórczością!
Zobacz też
Rakiety otwartości rozdane po raz trzeci
Za nami dziewiąte urodziny Creative Commons Polska i trzecia edycja rakiet otwartości, nagród które CC Polska wręcza projektom i osobom realizującym otwartość w swojej pracy i działaniach. W tym roku rakiety trafiły do rąk Open Street Map Polska i UMP-pl (nagrodzone razem) oraz Marii Adamiec, koordynatorka Akademii Orange w Fundacji Orange za całokształt jej pracy na rzecz wspierania otwartych projektów w Polsce.
Podczas tegorocznych urodzin prezentowały się również nowe projekty o dużej dozie otwartości: portal bibliotekarski Labib, Stowarzyszenie z siedzibą w Warszawie, Inicjatywa Otwieracz (inicjatywa studencka działająca na rzecz otwartego dostępu do nauki) oraz EduAkcja. W ramach atrakcji odtwarzaliśmy do fotografii klasyczne dzieła malarskie znajdujące się już w domenie publicznej. Z okazji urodzin przygotowana została również po raz czwarty specjalna koszulka Creative Commons Polska w limitowanej edycji.
Nie sposób krótko podsumować dziewięciu lat od startu Creative Commons Polska, z pewnością jednak każdego roku jesteśmy zaskoczeni jak ilością nowych otwartych projektów w Polsce. Już teraz zapraszamy na okrągłe, dziesiąte urodziny za rok.
Zobacz też
10 urodziny Creative Commons na świecie!
Licencje Creative Commons powstały w grudniu 10 lat temu, choć jako idea, ułatwiania dzielenia się wiedzą, twórczością i pomysłami istniały pewnie od zawsze. CC powstało jako zestaw narzędzi prawnych, który miał pomóc twórcom łatwiej udostępniać swoje prace w sieci tak by gwarantować również więcej swobód i praw odbiorcom. CC od początku chciało wskazywać kierunek jaki powinno obrać prawo autorskie w swojej reformie, a równocześnie chciało dostarczyć narzędzi do lepszego dzielenia się już w ramach istniejącego prawa.
Po 10 latach CC jest nie tylko ogromnym ruchem twórców i odbiorców, a raczej wszystkich którzy czują się częścią obu tych grup. CC jest infrastrukturą prawną dla Otwartych Zasobów Edukacyjnych, techniczną ułatwiającą dzielenie się w setkach serwisów i platform do publikacji muzyki (Soundcloud, Bandcamp), filmów (Vimeo.com, YouTube), dokumentów (Scribd, Slideshare), fotografii (flickr, 500px) … CC jest również nadal częścią debaty o przyszłości prawa autorskiego, co raz bardziej profesjonalnie, podlega krytyce i dyskusji wewnątrz społeczności używającej licencji i stara się nadal wprowadzać innowacje tam gdzie może to przynieść pozytywne zmiany.
Creative Commons działa aktywnie w ponad 100 państwach, w 70 posiada przedstawicielstwa (Affiliates) takie jak Creative Commons Polska. Według różnych szacunków w sieci dostępnych jest co najmniej 400 milionów prac na licencjach CC, które można wyszukiwać za pomocą m.in. Google czy własnej wyszukiwarki Creative Commons.
Amerykańskie Creative Commons przygotowało specjalną stronę urodzinową, na której przez tydzień prezentowane są postacie i zasoby ważne dla historii CC. Sprawdźcie je, korzystajcie co raz częściej z licencji i stawajcie się co raz bardziej otwarci. Tego życzymy Wam i Creative Commons na świecie w 10 urodziny!
W Polsce 10 urodziny CC będziemy świętować podczas urodzin Centrum Cyfrowego, partnera Creative Commons Polska. Już w najbliższą środę, 12 grudnia w lokalu państwomiasto.
Zobacz też
2 urodziny Centrum Cyfrowego/10 urodziny Creative Commons na świecie
Serdecznie zapraszamy na 2 urodziny Centrum Cyfrowego / 10 urodziny Creative Commons na świecie oraz debatę o otwartości w III sektorze w Polsce. Wszystko 12 grudnia 2012 r. od godz. 16.00 w lokalu państwomiasto, nowej siedzibie Centrum, przy ul. Andersa 29.
Spotkanie rozpocznie się debatą “Otwartość w III sektorze”, w której udział wezmą: Anna Mazgal, Mirella Panek-Owsiańska, Rafał Kramza oraz Marta Gumkowska. Z okazji urodzin Centrum zaprezentowane zostaną dwa nowe serwisy ngoteka.pl i otwartengo.pl, oraz swoją premierę będzie mieć najnowsza publikacja Centrum przygotowana przez zespół Creative Commons “Przewodnik po otwartości dla organizacji pozarządowych”.
Od godziny 18 rozpocznie się świętowanie urodzin, podczas którego będzie można spróbować piwa wg. otwartej receptury, posłuchać muzyki na wolnych i otwartych licencjach oraz podziwiać wystawę-niespodziankę.
Serdecznie zapraszamy 12 grudnia, od 16 na ul. Andersa 29 do lokalu państwomiasto.
Zobacz też
Zapraszamy na pierwsze urodziny Otwartej Zachęty
3 grudnia podczas specjalnego dnia otwartego swoje pierwsze urodziny obchodzić będzie Otwarta Zachęta. Projekt ma na celu zwiększanie dostępności fizycznej Zachęty Narodowej Galerii Sztuki jak i jej zasobów w sieci. Efektem są zmiany w budynku Zachęty, m.in. dostosowanie go do potrzeb osób niepełnosprawnych, a także polityka otwartości, w tym udostępnianie zasobów galerii na licencjach Creative Commons na portalu OtwartaZacheta.pl.
Zachęta zaprasza przez cały dzień 3 grudnia na wykłady, warsztaty dla dzieci, spotkania z artystami oraz oprowadzania kuratorskie. My w szczególności zapraszamy na godz. 13:30 na dyskusję „Bąble zmian” – jak otwierają się instytucje kultury. Inspiracją do dyskusji stał się tekst Alka Tarkowskiego KULTURA 2.0: Czekając na wiosnę w „Dwutygodniku” http://www.dwutygodnik.com/artykul/4056-kultura-20-czekajac-na-wiosne.html. W debacie wezmą przedstawiciele i przedstawicielki Zachęty, Małopolskiego Instytutu Kultury, Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej oraz Narodowego Instytutu Audiowizualnego. Spotkanie poprowadzi Kamil Śliwowski z CC Polska.
O projekcie Otwarta Zachęta pisaliśmy już wielokrotnie, pierwszy raz w wywiadzie z dyrektorką Zachęty Hanną Wróblewską w publikacji Przewodnik po otwartości w publicznych instytucjach kultury.
Na wszystkie wydarzenia dnia otwartego wstęp wolny, szczegóły na stronach Zachęty.
Zobacz też
Pierwsze “Otwieracze” przyznane!
14. czerwca, podczas imprezy z okazji 7. urodzin Creative Commons Polska zostały po raz pierwszy przyznane “Otwieracze” – nagrody dla osób i organizacji działających na rzecz otwartości i promocji otwartych modeli tworzenia i udostępniania zasobów wiedzy i kultury. Zespół Creative Commons Polska przyznał “Otwieracze” w dwóch kategoriach – osoba indywidualna oraz instytucja. W kategorii “osoba indywidualna” Otwieraczem nagrodzona została Hanna Wróblewska, dyrektorka Zachęty Narodowej Galeria Sztuki, natomiast za najbardziej otwartą i promującą otwartość instytucję uznano Świetlicę Krytyki Politycznej w Cieszynie, którą reprezentowała Agnieszka Muras.
(więcej…)
Zobacz też
Przegląd linków CC #39
Po pierwsze przypomnienie o naszych 7 urodzinach, 14 czerwca o 19:00 zapraszamy na Mińską 25 na wspólne świętowanie. Pierwsze 7 osób które „przyniesie” coś do opublikowania na CC otrzyma od nas specjalne koszulki. 
Za to drugie urodziny obchodzić będzie niebawem portal Bibliosfera.net, który z tej okazji organizuje Bibliogrill i camp, tym razem o dobrych praktykach w bibliotekach akademickich. Na pewno na urodzinowym Campie pojawimy się i my z prezentacją o otwartości zasobów akademickich.
3. Kolejna ciekawa publikacja od Commonwealth of Learning, tym razem skupiona na przeglądzie dostępnych technologii adaptacji i przetwarzania otwartych zasobów edukacyjnych: A report on the Re-use and Adaptation of Open Educational Resources (OER): An Exploration of Technologies Available.
4. W dyskusjach o koniecznych zmianach w systemie prawa autorskiego i modelach biznesowych pojawiają się co raz częściej ciekawe głosy takie jak Dr. Nelsona D. Hellera o otwartych zasobach edukacyjnych jako rosnącym trendzie oraz przyszłej komercjalizacji ruchu w kierunku stawania się modelem biznesowym. (więcej…)
Zobacz też
7 urodziny Creative Commons Polska
14 czerwca, od 19:00 zapraszamy wszystkich przyjaciół i współpracowników Creative Commons Polska do wspólnego świętowania naszych 7 urodzin!
Licencje CC pozwalają nam na dzielenie się wiedzą i kulturą, tym razem zapraszamy do wspólnego dzielenia się dobrą atmosferą. Przygotowaliśmy dla Was moc atrakcji, również dla najmłodszych: będzie można pograć w badmintona i
frisbee, zrobić sobie pamiątkowe zdjęcie, nagrać życzenia dla Creative Commons i wiele innych. Zapraszamy też do przynoszenia własnych gier, zwłaszcza takich, którymi można bawić się na świeżym powietrzu.
W tym roku po raz pierwszy przyznamy „Otwieracze”, nagrody dla osób i organizacji działających na rzecz otwartości i promocji otwartych modeli tworzenia i udostępniania wiedzy. I tradycyjny już konkurs: dla pierwszych 7 osób, które przyniosą i opublikują swoje prace na Creative Commons czekają urodzinowe koszulki!
Miły nastrój podczas całej imprezy zagwarantuje nam DJ Green Jesus.
Miejsce: siedziba Centrum Cyfrowego na terenie Soho Factory, ul. Mińska 25 bud.74, Warszawa
Czas: 14.06.2012, godz. 19:00
Zobacz też
Zbliża się 10-lecie polskiej Wikipedii
24 września rozpoczną się obchody 10-lecia polskiej Wikipedii (polska wersja powstała 26 września 2001 roku), dziś największa spośród wszystkich Wikipedii w językach słowiańskich.
Obchody rozpocznie panel Polska Wikipedia AD 2001 i AD 2021, poprowadzą go Kpjas, czyli Krzysztof Jasiutowicz oraz i Ptj, czyli Paweł Jochym – założyciele i pierwsi użytkownicy polskiej Wikipedii.
Pełen program wykładów i paneli znajduje się w tym miejscu. Obchody będą odbywać się pod hasłem: Wpływ Wikipedii na życie Polaków. W Starym Browarze (Centrum Handlu, Sztuki i Biznesu Stary Browar w Poznaniu), gdzie obywać będą się dwudniowe obchody, od 10 września będzie można również oglądać wystawę grafik z konkursu Picture of the Year, organizowanego w Wikimedia Commons.
Organizatorem imprezy jest założone w 2005 roku Stowarzyszenie Wikimedia Polska. Osoby, zainteresowani udziałem mogą dopisać się n na listę uczestników. Uwaga! Wpisowe za udział w konferencji dostępne jest w opcji nocleg+wyżywienie lub tylko wyżywienie (odpowiednio 50 i 25 złotych).
Więcej informacji na stronie http://10lat.wikipedia.pl