Przegląd linków CC #184
Otwarta edukacja
Think-Tank Parlamentu Europejskiego przygotował raport na temat edukacji dorosłych oraz otwartych zasobów edukacyjnych. Badania prowadzone były w 12 krajach m.in. Polsce i mają pomóc w opracowywaniu przyszłych polityk dotyczących finansowania i tworzenia zasobów edukacyjnych.
Sektor komercyjny zabiera się za promocję otwartych e-podręczników Cyfrowej Szkoły oraz technologii, jakie można przy nich wykorzystać. Samsung i Grupa Edukacyjna S.A. promuja e-podręcznik za pomocą akcji edukacyjne „Zgrzyciaki” skierowany do uczniów klas 1-3.
Wykładowca matematyki na Cal State Fullerton (USA), który użył darmowego i otwartego podręcznika dla swoich studentów zamiast kosztującego 180 dolarów 25-letniego podręcznika autorstwa jednego ze swoich przełożonych został ukarany przez władze uczelni. Jak widać prace nad naprawianiem akademii i obniżaniem kosztów edukacji mogą być nadal bolesne.
Creative Commons i Open Policy Network prowadzą rekrutację na drugą edycję instytutu liderów/ek otwartości, kolejna edycja odbędzie się w marcu 2016 w Kapsztadzie, poszukiwanych jest 15 osób działających już aktywnie na różnych polach, które chcą wdrażać w nich polityki otwartości.
Otwarta nauka
Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego przyjął „Kierunki rozwoju otwartego dostępu do publikacji i wyników badań naukowych w Polsce”. Dokument prezentuje założenia polityki otwartego dostępu oraz zalecenia dotyczące wprowadzania otwartego dostępu do publikacji i wyników badań naukowych przez podmioty finansujące badania (NCN, NCBR, MNiSW), jednostki naukowe, uczelnie i wydawców. Więcej na łamach Uwolnij Naukę.
Otwarte zasoby (więcej…)
Zobacz też
Przegląd linków CC #170
Otwarta edukacja
2. Centrum Cyfrowe dokładnie analizuje każdą z części darmowego (i w deklaracjach Ministerstwa Edukacji Narodowej) otwartego „Naszego Elmentatrza” Jak do tej pory najgorzej wypadła Matematyka dla klas drugich, w której tylko 57% treści jest otwartych.
3. Jeśli czytacie częściej linki CC zapewne kojarzycie amerykańską firmę Boundless, która oferuje otwarte alternatywy dla drogich akademickich podręczników. Mimo początkowych problemów prawnych (zakończonych ugodą z kilkoma największymi wydawcami) Boundless skutecznie buduje dalej platformę dla co raz liczniejszych studentów, którzy za niektóre wersje podręczników i dodatki do nich płacą, ale znacznie mniej niż za tradycyjne odpowiedniki. Historię firmy i jej potencjał do wprowadzenia zmiany na rynku analizuje Rick Anderson z blogu Scholary Kitchen.
Otwarta nauka
4. Glyn Moody proponuje założenie fundacji na rzecz otwartego dostępu (na wzór takich organizacji fundacje zajmujące się promocją i dbaniem o rozwój ruchu otwartego oprogramowania czy otwartych zasobów edukacyjnych). Moody zwraca uwagę na to jak, w porównaniu z otwartym kodem i otwartymi licencjami, otwarty dostęp do nauki jest trudny do uregulowania i narażone na specyficzne zagrożenia, takie jak wydawcy sprzedający w ramach baz czasopism, dostęp do artykułów opublikowanych w modelu open access.
5. Fundacja Wikimedia, która poza działaniami na rzecz rozwoju największej i otwartej encyklopedii Wikipedii działa również jako grantodawca naukow przyjęła politykę otwartego dostępu dla finansowanych przez siebie badań i publikacji.
Otwarte zasoby
6. SpaceX, firma pracująca na komercyjną platformą lotów kosmicznych, która niebawem może być jedną z opcji na transport miedzy ziemią i międzynarodową stacją kosmiczną (ISS) w odpowiedzi na apele prawnika EFF i dziennikarzy serwisu Motherboard postanowiła zacząć udostępniać swoje zdjęcia na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne. Kilka dni później, firma zmieniła jednak zdanie pod wpływem dyskusji m.in. na Twitterze i obiecała pozbyć się warunku NC! (więcej…)
Zobacz też
Wydawnictwo Liberi Libri
Wydawnictwo Liberi Libri, prowadzone przez działające na rzecz rozwoju nauki Stowarzyszenie Filomatów, oferuje bezpłatny dostęp do publikacji naukowych z rozmaitych dziedzin. Publikacje zamieszczone są na wolnych licencjach CC-BY i dostępne do pobrania w formacie PDF.
Wydawnictwo Liberi Libri działa poza obiegiem papierowym. Publikacja drukowana jest jedynie w 30 egzemplarzach, z czego 17 przekazywanych jest państwowym bibliotekom, pozostałe zaś otrzymuje autor. Książki są powszechnie dostępne w formie elektronicznej na stronie Liberi Libri oraz platformie Google Books.
Specyfika publikacji naukowych, w przeciwieństwie do innych rodzajów publikacji (np. beletrystycznych), polega na tym, że są one adresowane do na tyle wąskiego grona osób, że niezwykle rzadko sprzedaż egzemplarzy takich publikacji przynosi jakiekolwiek dochody ich autorom. Naukowcy czerpią korzyści przede wszystkim z tego, że owoce ich pracy są rozpoznawane w środowisku naukowym i cytowane. Dlatego koszty publikacji ponosi zazwyczaj autor (bądź instytucja sponsorująca jego badania). W tradycyjnym obiegu koszty te są wysokie, obejmują bowiem dystrybucję papierowych egzemplarzy do księgarń.
W internetowym modelu open access, takim jak wydawnictwo Liberi Libri, koszty dystrybuji odpadają, ponieważ publikacja dostępna jest w formie elektronicznej. Jej rozpoznawalność zagwarantowana jest natomiast przez bezpłatny dostęp i możliwość dalszego przetwarzania zgodnie z licencją CC-BY, ważną z punktu widzenia innych naukowców i innych wydawnictw.
Rzetelność publikacji w Liberi Libri jest zapewniona poprzez system recenzji: każda książka publikowana jest wraz z dwiema imiennymi recenzjami innych naukowców (w stopniu co najmniej doktora habilitowanego), których wskazuje autor. Książka wydana w Liberi Libri posiada także numer ISBN nadany przez Bibliotekę Narodową (nie różni się pod tym względem od publikacji wydanych w tradycyjnym obiegu), a jeśli jest to monografia, to zgodnie z regulacją Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, autor otrzymuje za nią 20 punktów.
Grafika: screen z filmu autorstwa Redakcji Liberi Libri promującego ideę Liberi Libri, dostępnego na licencji Creative Commons-Uznanie Autorstwa
Zobacz też
Przegląd linków CC #149
Otwarta edukacja
1. Grywalizacja. Zrób to sam! To najnowsza, otwarta (na licencji CC BY-SA) książka powstała dzięki Fundacji Orange i Laboratorium EE. Tytuł wszystko tłumaczy, a poza książką dostępne są również arkusze ułatwiające zaprojektowanie własnych elementów grywalizacyjnych do różnych projektów. Książkę można pobrać lub zamówić w drukowej wersji (edycja limitowana).
2. Można już zgłaszać propozycję wystąpień na kolejną edycję Open Education Global Conference 2015, która kontynuuje konferencje organizowane przez Opencourseware Consortium (przeobrażone w ubiegłym roku w Open Education Consortium). Edycja 2015 odbędzie się na uniwersytecie Athabasca w Kanadzie, w dniach 22-24 kwietnia. Termin zgłoszeń to 30 listopada 2014.
3. Projekt LangOER zaprasza na webinarium w języku angielskim o otwartych zasobach edukacyjnych w mniej popularnych językach (mniej popularnych niż angielski). Seminarium odbędzie się w piątek 19 wrzesnia, godz 14.00. Wszystkie szczegóły i rejestracja tutaj.
4. Koalicja Otwartej Edukacji uruchamia cykl audycji na temat otwartości. Prowadzone są przez Fundację Otwórz się a same audycje dostępne są pod adresem koed.podkasty.info/.
Otwarta nauka
5. Richard Poynder na swoim blogu (jednym z najważniejszych blogów o OA) w ostatnim czasie drąży temat potencjalnie rysującego się rozłamu między zwolennikami mocnych modeli Open Access i tymi dla których wystarczające są modele słabe, nie gwarantujące szerokiej prawnej swobody wykorzystania udostępnionych materiałów. Mocne modele Open Access tzw. open access libre i wykorzystanie wolnych licencji Creative Commons CC-BY (lub jej równorzędnej) są jednoznacznie rekomendowane przez BOAI10. Glyn Moody na łamach Computerworld przypomina, że podobny spór toczony jest w środowisku oprogramowania od dawna. (więcej…)
Zobacz też
Przegląd linków CC #145
Otwarta edukacja
1. Boundless staje się powoli synonimem komercyjnego sukcesu otwartych zasobów edukacyjnych, niewątpliwie zajęli się rynkiem o wyjątkowo wysokich cenach, który o lat szukał alternatyw dla drogich podręczników. Boundless potrafi jednak również świetnie tłumaczyć jak i dlaczego działają oraz na czym polega problem, który jako firma starają się rozwiązać zarabiając równocześnie.
2. Wikipedia i edukacja, czyli relacja z tegorocznej Wikimanii i wydarzenia satelickiego poświęconego otwartej edukacji na blogu Open Knowledge Foundation. Jedną z ważnych nowości jest powstanie Open Coaltion, która ma zająć się wspieraniem organizacji zajmujących się szeroko pojętą otwartością zasobów w różnych dziedzinach, jednym jej pierwszych działań jest stworzenie poradnika dobrych praktyk dla organizacji i grup organizujących otwarte, społecznościowe projekty.
3. Cześć z Was (zapewne ta bardziej bibliotekarska) zainteresowana metadanymi pewnie z ciekawością przeczyta studium wdrożenia standardu LRMI (Learning Resource Metadata Initiative) w kolejnym serwisie. Tym razem Lorna Campbell pisze o MERLOT, repozytorium metadanych zawierającym rekordy 46.000 otwartych zasobów edukacyjnych.
Otwarta nauka
4. Niedawno zakończona Wikimania, doroczna konferencja wikipedystów z całego świata była okazją do dyskusji na temat każdej dziedziny, w której otwarty model współpracy oraz otwarte zasoby wiedzy mają znaczenie. Jednym z tych obszarów jest nauka. a w szczególności to jak może ona skorzystać w poszerzaniu dostępu do wyników badań oraz przyśpieszania ich wykorzystania. Cameron Neylon na łamach blogu London School of Economics rozważa jak nauka cierpi na używaniu do publikowania przestarzałych i nieekonomicznych form dystrybucji czyli tradycyjnych wydawnictw i czasopism.
5. Ciąg dalszy historii z nowymi pseudo-otwartymi licencjami dla artykułów naukowych. Tym razem głos zabrał Glynn Moody, który przypomina historię podobnych przypadków w historii prób zawłaszczania i rozpraszania osiągnięć wolnej kultury.
6. A gdyby ktoś miał wątpliwości, to PLOS Blog oferuje krótkie podsumowanie tego jak dużo już jest artykułów naukowych opublikowanych na licencjach Creative Commons (co najmniej 1,2 miliona, z czego 720 000 na CC BY). Wniosek jest prosty, CC jest już bardzo silnym standardem prawnym dla otwartego dostępu.
7. Na marginesie otwartego dostępu. Jak i dlaczego badacze używają mediów społecznościowych? Nawet trochę zabawne.
Otwarte zasoby
8. Fotopedia, serwis fotograficzny skupiający się na fotografiach turystycznych, który oferował możliwość publikowania na licencjach CC zamyka się. Amerykańskie Creative Commons zabrało się za zarchiwizowanie zasobów na otwartych licencjach.
9. Clio to nowy serwis oferujący możliwość przeglądania informacji historycznych np. o zabytkach i wydarzeniach w sposób geograficzny czyli przy pomocy mapy. Choć projekt ma być społecznościowy, na razie działa na bardzo restrykcyjnej licencji CC BY NC ND. W pełni wolne i zgodne np. z licencją Wikipedii są za to nasze rodzime Otwarte Zabytki.
10. Folger Shakespeare Library posiada w swojej cyfrowej kolekcji ponad 80 000 obrazów i grafik związanych z Williamem Szekspirem i jego twórczością, właśnie „uwolniła” do domeny publicznej (choć na licencji CC BY-SA). Kolekcja składa się z ilustracji do dramatów i książek o dziełach Szekspira, rysunków ze sztuk teatralnych, zdjęć strojów i rekwizytów teatralnych, a także skanów innych książek i starodruków zebranych w kolekcji tej prywatnej biblioteki.
Otwarte oprogramowanie
11. OpenSource.com o przyczynach małej skali wykorzystywania wolnego i otwartego oprogramowania przez administrację publiczną oraz o tym jakie mogą być z takiego wykorzystania dla niej korzyści.
12. Jakby w odpowiedzi na powyższy wpis, GitHub, platforma otwartej publikacji kodu podsumowuje ile kont na niej posiada administracja publiczna i jak używa serwisu.
Prawo
13. Głośna reforma prawa autorskiego w Hiszpanii oznacza poważne zagrożenie również dla wolnej kultury, otwartych zasobów i edukacji. Renata Avila z CC Hiszpania pisze o ograniczeniach jakie nowe prawo wprowadza do dzielenia się zasobami w sieci oraz o tym jak pogarsza ono sytuację uniwersytetów, które muszą płacić organizacjom zbiorowego zarządzania za użytek edukacyjny.
Ilustracja: Souvenirs du theatre anglais a Paris, kolekcja Folger Shakespeare Library, lic. CC BY-SA 4.0.
Zobacz też
Przegląd linków CC #48
1. Monika Cieślak ze Stowarzyszenia Biblioteka Otwarta w wywiadzie dla NGO.pl o tym jak biblioteki w Warszawie i w Polsce walczą o bezpłatny dostęp do kultury i jak jest to co raz trudniejsze.
2. Hiszpańska organizacja badawczo-edukacyjna ISECOM prowadzi kursy pt. Hacker Highschool, adresowane do młodzieży zajęcia dot. bezpieczeństwa w sieci. Więcej o szkole w seriwsie opensource.com.
3.. Unglue.it w opałach. Amazon zablokował trwające projekty crowdfundingu otwartych książek wyłączając system płatności. Czyżby wydawcy poczuli się zagrożeni nowym modelem biznesowym i zalewem książek na otwartych licencjach?
4.Dla zajmujących się OpenAccess, komunikat Komisji Europejskiej dla Parlamentu Europejskiego o korzyściach płynących z OA, perspektywie jego rozwoju i implementacji programu Horizon 2020.
5. Choć NASA udostępnia swoje treści multimedialne w sieci za darmo (należą wg. amerykańskiego prawa do domeny publicznej) to nie uniknęła kłopotów z prawem autorskim. Dystrybucja wideo z lądowania sondy Curiosity, która była streamowana a potem udostępniana w serwisie YouTube i wysyłana do partnerów telewizyjnych została przez jednego z nich zablokowana poprzez wysłanie zawiadomienia o naruszenie praw (do materiału, którego twórcą i posiadaczem jest NASA).
Ilustracja aut. mondi, na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa.
Zobacz też
Przegląd linków CC #46
1. Borys Kozielski w Radiu WNET rozpoczął cykl audycji e-podręcznikach pt. Książki na ekranie, pierwsza to wywiad z Robertem Drózdem, ekspertem cyfrowych książek, prowadzącym blog swiatczytnikow.pl
2. Tymczasem Min. Edukacji Narodowej również zaczęło dostarczać informacji o e-podręcznikach pisząc na swojej stronie projektach z innych krajów.
3. Sam Muirhead, artysta wideo od 1 sierpnia na rok przestawi się wyłącznie na „open source” od oprogramowania przez treści na wolnych licencjach aż po otwarte produkty życia codziennego. Całość będzie dokumentował w cotygodniowych wideo. (więcej…)
Zobacz też
Przegląd linków CC #44
1. W ubiegły czwartek odbyła się konferencja Kultura i ekonomia w czasach post-ACTA, polecamy relacje na blogach: Centrum Cyfrowego, Przemka Pałki oraz Radka Czajki.
2.Według spodziewanej decyzji brytyjskiego rządu wszystkie badania naukowe finansowane z publicznych środków mają być dostępne bez embarga czasowego za darmo i bez ograniczeń w sieci. Decyzja ma wejść w życie do końca 2014 roku jak ogłosił min. nauki David Willets Guardian szacuje, że brytyjskie uniwersytety płacą rocznie 200 mln. funtów za subskrypcje czasopism naukowych, z czego ogromną część stanowią artykuły opłacanych ze środków publicznych naukowców.
3. Kolejna nowość wydawnicza od Commonwealth of Learning: Perspectives on Open and Distance Learning: Open Educational Resources and Change in Higher Education: Reflections from Practice, to pokaźny raport kilkudziesięciu autorów o praktyce pracy i wdrażania otwartych zasobów edukacyjnych w szkolnictwie wyższym od uczelni po polityki krajowe. (więcej…)
Zobacz też
Przegląd linków CC #39
Po pierwsze przypomnienie o naszych 7 urodzinach, 14 czerwca o 19:00 zapraszamy na Mińską 25 na wspólne świętowanie. Pierwsze 7 osób które „przyniesie” coś do opublikowania na CC otrzyma od nas specjalne koszulki. 
Za to drugie urodziny obchodzić będzie niebawem portal Bibliosfera.net, który z tej okazji organizuje Bibliogrill i camp, tym razem o dobrych praktykach w bibliotekach akademickich. Na pewno na urodzinowym Campie pojawimy się i my z prezentacją o otwartości zasobów akademickich.
3. Kolejna ciekawa publikacja od Commonwealth of Learning, tym razem skupiona na przeglądzie dostępnych technologii adaptacji i przetwarzania otwartych zasobów edukacyjnych: A report on the Re-use and Adaptation of Open Educational Resources (OER): An Exploration of Technologies Available.
4. W dyskusjach o koniecznych zmianach w systemie prawa autorskiego i modelach biznesowych pojawiają się co raz częściej ciekawe głosy takie jak Dr. Nelsona D. Hellera o otwartych zasobach edukacyjnych jako rosnącym trendzie oraz przyszłej komercjalizacji ruchu w kierunku stawania się modelem biznesowym. (więcej…)
Zobacz też
Przegląd linków CC #34
Po długim weekendzie i dwutygodniowej przerwie powraca przegląd linków:
1. New York Times po raz kolejny w ostatnich miesiącach pisze o rozwoju Otwartych Zasobów Edukacyjnych i nowoczesnej edukacji, która opiera się o dostęp do treści online. Tymczasem debata w Polsce o wolnych podręcznikach w programie Cyfrowa Szkoła skupia się na razie na protestach wydawców, którzy chcą zbojkotować konkurs.
2. British Council we współpracy z Google do swego serwisu wideo dodał ostatnio specjalną kolekcję 80 odrestaurowanych filmów dokumentalnych i propagandowych tworzonych od II Wojny Światowej do lat 60-tych. Filmy dostępne są na licencji Creative Commnos Uznanie Autorstwa – Na Warunkach Niekomercyjnych.
3. Bard wolnego internetu Dan Bull dotarł ze swoim singlem Sharing is Carring wydanym na CC0 na 9 miejsce listy BBB UK Independent. Utwór w sieci dostępny chociażby tu.
4. Kto tak jak i my nie mógł być w zeszłym miesiącu na konferencji Open Coursware Consortium w Cambridge o otwartych zasobach edukacyjnych w szkolnictwie wyższym może teraz zapoznać się ze wszystkimi prezentacjami online.
5. Debata wokół modelu Open Access weszła w bardzo ciekawą fazę dzięki m.in. decyzji uniwersytetu Harvarda o promocji wśród swoich naukowców otwartego trybu publikacji z racji na koszty dostępu do tradycyjnych subskrypcji czasopism. Ciekawą analizę sytuacji można przeczytać również na stronach London School of Economics. Patrics Dunleavy opisuje jak konserwatywne wydawnictwa doprowadziły do sytuacji, w której część czasopism i artykułów w ogóle przestała być cytowana.
6. Biblioteka uniwersytetu Harvarda, która silne promuje w.w. politykę open access otworzyła również swoje zasoby metadanych wypuszczając na licencji CC0 jedną z największych otwartych kolekcji opisów bibliograficznych.
7. Australijski urząd zajmujący się edukacją zawodową otworzył na licencji CC BY-ND zawartość wszystkich kursów jakie prowadzi online.