Przegląd linków CC #176
Otwarta edukacja
1. E-podręczniki Cyfrowej Szkoły nadchodzą. MEN dementując doniesienie dziennikarzy zapewnia, że trafią one do szkół (a raczej do sieci) 1 września. Te podręczniki będą otwarte i cyfrowe, ale niezależnie od nich za pomocą dotacji celowych pozostałe podręczniki będą stopniowo dofinansowane dla kolejnych klas szkół podstawowych i gimnazjów. Czekamy i uważnie obserwujemy rozwój wydarzeń…
2. Otwarte zasoby edukacyjne i zasoby dostępne w bibliotekach to podstawowe elementy zapewniające dziś równe szanse dostępu do wiedzy i edukacji. Różnią się one jednak z perspektywy prawa autorskiego, do tworzenia kursów i podręczników potrzebne są takie zasoby, które można wykorzystywać swobodnie (otwarte). David Willey rozpatruje kwestie zastępowania (lub braku takiej możliwości np. w przypadku dzieł sztuki) zasobów edukacyjnych, a tym samym wspólną przyszłość OZE i bibliotek.
3. Pierwsze wnioski z badań projektu Erasmus Mundus ExplOERrer na temat otwartych praktyk edukacyjnych zawierają m.in. rekomendacje dotyczące otwartych zasobów edukacyjnych i tego, że wiedza na ich temat oraz tego jak je tworzyć i wykorzystywać jest konieczna również dla rozwoju i upowszechniania najlepszych otwartych praktyk. Dzielenie się wiedzą to nie wszystko, warto zadbać również o łatwość dzielenia się zasobami nad którymi pracuje się w szkole.
4. Jedna z największych i pierwszych platform MOOC edX, wspólny projekt MIT i Uniwersytetu Harvarda udostępniła wreszcie możliwość publikowania w niej kursów na licencjach CC. Tego właśnie potrzeba MOOC-om.
Otwarta nauka
5. Narodowe Centrum Nauki optuje za zieloną drogą otwartego dostępu. Platforma Otwartej Nauki przeprowadziła wywiad z prof. Zbigniewem Błockim, dyrektorem NCN-u o kosztach dystrybucji i promocji wyników badań naukowych.
Zobacz też
Przegląd linków CC #168
Otwarta edukacja
1. Ministerstwo Edukacji Narodowej zaprezentowało drugą cześć darmowego (i częściowo otwartego) podręcznika dla drugiej klasy szkoły podstawowej. Czas na konsultacje wyznaczony został do 20 marca i jest co konsultować, nie tylko merytorycznie ale również z perspektywy prawa autorskiego i idei otwartych zasobów edukacyjnych. Choć cały podręcznik ma być dostępny na wolnej licencji CC BY, to znajduje się w nim tak dużo wyjątków, że trudno uznać go za łatwy i bezpieczny do remiksowania i przetwarzania np. na mniejsze, atomowe materiały edukacyjne. Poza zdjęciami z agencji fotograficznych (jak w przypadku poprzednich części) wyjątkami są również niektóre teksty. Najdziwniejsze są jednak zasoby uzyskane od innych instytucji publicznych np. Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, które zostały uzyskane na ograniczone w czasie licencje.
2. The Atlantic wieści koniec podręcznika, nie tylko tego tradycyjnego, wydawanego na papierze, ale również podręcznika jako idei całościowego, zamkniętego i gotowego materiału edukacyjnego. Od rosnących cena (na przykładzie USA) po zmieniające się potrzeby szkół, nauczycieli i uczniów, rozproszone, co raz częściej cyfrowe i otwarte zasoby edukacyjne i „otwarte podręczniki” wypierają dotychczasowe. Jakie zmiany to przyniesie dla całego systemu edukacji? Powoli możemy to obserwować m.in. na przykładzie środowiska akademickiego w USA.
3. Centrala Creative Commons ogłosiła Business Models initiative, projekt który ma na celu opisywania i opracowywanie narzędzi do tworzenia modeli biznesowych wykorzystujących otwarte zasoby, w różnych dziedzinach i obszarach przemysłu czy usług. Więcej na blogu Paula Stacey.
Otwarta nauka
4. Jeśli nie poczuliście nigdy na waszej skórze problemu czyszczenia praw do jakiejś publikacji lub określania licencji na, na przykład, możliwość udostępnienia cyfrowo artykułów naukowych pochodzących od różnych autorów i wydawców w Waszej uczelnianej cyfrowej bibliotece to koniecznie przeczytajcie artykuł na blogu Scholary Kitchen o pozyskiwaniu praw autorskich do art. naukowych.
5. Serwis F1000 poświęcony otwartości i promocji wyników badań naukowych opublikował świetny (angielskojęzyczny) przewodnik na temat opublikowania w otwarych modelach (open access) i szerzej, zagadnieniach otwartej nauki. (więcej…)
Zobacz też
Przegląd linków CC #153
Otwarta edukacja
1. W czwartek odbyła się premiera testowych części e-podręczników dla klas 1-3 z projektu Cyfrowa Szkoła. Nowe części podręczników wywołały ekscytacje i kontrowersje. Przy okazji wyjaśniła się przyczyna tylko częściowej dostępności zasobów testowych Cyfrowej Szkoły na wolnych licencjach. Jest to spowodowane odbieraniem od wykonawców praw do poszczególnych części testowych jeszcze przed ich przekazaniem praw autorskich do Ośrodka Rozwoju Edukacji.
2. W gościnnym wpisie założyciela firmy Boundless, tworzącej otwarte cyfrowe podręczniki akademickie na blogu Creative Commons możecie przeczytać o tym jak można zbudować komercyjne przedsięwzięcie na bazie otwartych zasobów i jaką rolę odgrywają w nim nie tylko klienci, ale również społeczność twórców i użytkowników.
3. Tymczasem wydawnictwo OpenStax, również tworzące otwarte podręczniki akademickie podsumowało 3 lata swojej działalności obliczeniem, że studentom którzy korzystają z jego oferty zaoszczędzili 30 milionów dolarów.
4. Jeśli interesuje Was jak uniwersytety i wydawnictwa obliczają takie oszczędności jak wspomniane wyżej OpenStax zajrzyjcie na blog Clinta Lalonde, któr opisuje jak dział na uczelni BC Campus, od dwóch lat realizującej program otwartych podręczników i materiałów do kursów.
5. David Willey pisze o wpływie aktualnie zachodzących zmian w edukacji (roli upowszechniającego się dostępu technologii i internetu, otwartości zasobów i praktyk edukacyjnych) na społeczeństwo, zwłaszcza poprzez radykalne obniżenie kosztu
6. Edukator Medialny skomentował bardzo szczegółowo nasz artykuł o otwartych podręcznikach w Gazecie Wyborczej, podkreślając szerszy kontekst pedagogiczny, kluczowy dla wprowadzenia skutecznej zmiany w edukacji.
Otwarta nauka
7. Paperity – multidyscyplinarny agregator czasopism i artykułów w otwartym dostępie (open access) publikowanych w modelu złotym lub hybrydowym.
8. Dzięki ICM UW dostępny jest polski przekład książki Petera Suber’a “Otwarty dostęp”. To już klasyczna pozycja będąca przewodnikiem po zagadnieniach otwartego dostępu do wyników badań i nauki.
9. Jutro (20.10) zaczyna się międzynarodowy tydzień otwartej nauki (Open Access Week), pierwsze wydarzenia już trwają, a listę nadchodzących możecie sprawdzić na uwolnijnauke.pl
Otwarte zasoby
10. Jeśli znacie język niderlandzki lub jesteście w stanie poruszać się po stronie bez jego znajomości (np. z tłumaczem online) to polecamy Wam wirtualne archiwum prac Petera Paula Rubensa stworzone w ramach projektu Europeana Space, które udostępnia nie tylko prace ale również otwarte dane na temat obrazów i ich historii.
Zobacz też
Przegląd linków CC #152
Pokojową Nagrodę Nobla otrzymała w tym roku walcząca o prawa kobiet do edukacji Malala Yousafzay (dzieli nagrodę z Kailash’em Satyarthi’m). Choć jej kampanie nie dotyczą takich aspektów jak prawa autorskie czy dostępność technologii, warto zajmując się nimi pamiętać, że nadal istnieją znacznie poważniejsze nierówności i ograniczenia dla równego dostępu każdego człowieka do edukacji i wiedzy.
Otwarta edukacja
1. Nieskromnie pochwalimy się artykułem autorstwa dwóch koordynatorów CC Polska w piątkowej Gazecie Wyborczej na temat problemów z otwartością Naszego Elementarza oraz jego relacją z programem Cyfrowa Szkoła.
2. Tymczasem już za kilka dni (16.10) w Centrum Nauki Kopernik odbędzie się premiera interaktywnej wersji e-podręcznika dla klas 1-3 powstałego w ramach programu Cyfrowa Szkoła. Bardzo jesteśmy ciekawy jak oba publicznie sfinansowane i otwarte, ale zupełnie inaczej tworzone, podręczniki poradzą sobie w szkołach i jak wykorzystają je nauczyciele.
3. W Nowej Zelandii, gdzie prawa do treści tworzonych przez nauczycielki i nauczycieli należą do szkół, już 150 z nich stworzyło własne polityki, które pozwalają im na publikacje zasobów edukacyjnych na wolnych licencjach.
4. Jeśli chcemy aby otwarte zasoby edukacyjne stały się normą w edukacji musimy sprawić by Ci którzy ich używają robili to świadomie i wiedzieli dokładnie jakie płyną z tego dla nich korzyści. Pisze na swoim blogu dyrektor programu edukacyjnego w Hewlett Foundation TJ Bliss.
5. Uniwersytet miejski Nowego Jorku (CUNY) oferuje swoim pracownikom specjalne kursy (za które można otrzymać dofinansowanie) na temat otwartych zasobów edukacyjnych i otwartych podręczników. Uniwersytet liczy na to, że dzięki temu będzie skuteczniej wdrażał OZE do pracy wykładowców i autorów. Zazdrościmy.
Otwarta nauka
6. Ciekawa dyskusja na temat przyszłości ruchu Open Access odbywa się na linii Wall Street Journal i raportu sporządzonego dla wydawnictwa Elseveir oraz blogach London School of Economics i Open Science. Analityk WSJ przepowiada osłabienie Open Access w wyniku braku silnych liderów oraz skupienia się na jasnym i silnym przekazie. Czy jednak OA naprawdę musi podążać tradycyjną drogą do sukcesu czy może zastosować inną strategię?
Otwarte zasoby
Prawo
9. Ogłoszono Open Definition w wersji 2.0, standard otwartości służący ocenie licencji oraz projektów otwartych zasobów czy danych, które chcą być dostępne w sposób otwarty i wolny. Nowa wersja została uproszczona językowo oraz zawiera wyraźne rozgraniczenie między dostępnością na otwartej licencji, otwartemu i nieograniczonemu dostępowi do zasobu czy danych oraz dostępności w otwartym formacie. Dopiero spełnienie tych trzech wartości daje zgodność z Open Definition. W nowej wersji łatwiej również sprawdzić kompatybilność licencji z definicją.
Zobacz też
Przegląd linków CC #147
Otwarta edukacja
1. Min. Edukacji Narodowej opublikowało już wszystkie cztery części Naszego Elementarza (w większości na wolnej licencji), a przy okazji wypuściło generator kart pracy dla nauczycieli, który ma uzupełniać Elementarz. Wg. deklaracji MEN na Twitterze Generator ma być dostępny jako otwarte oprogramowanie, a dostępne w nim elementy do tworzenia kart pracy na wolnej licencji podobnie do samego podręcznika. Trzymamy za słowo. Min. Edukacji, Joanna Kluzik Rostkowska deklarowała również w ostatnim tygodniu, że darmowe podręczniki w następnych latach będą trafiać do kolejnych wyższych klas szkoły podstawowej. Mamy nadzieje, że jako otwarte zasoby edukacyjne i co raz bardziej nowoczesne e-podręczniki również.
2. Tymczasem odnoszące ogromne sukcesy wydawnicze OpenStax, które wydaje otwarte podręczniki akademickie zapowiada, że do 2017 wyda 10 kolejnych.
3. Brian Jacobs uruchomił dość burzliwą dyskusję swoim tekstem na temat rozproszonego modelu tworzenia otwartych zasobów edukacyjnych (wąsko rozumianych głównie jako podręczniki materiały dedykowane dla edukacji formalnej). Jacobs porównuje ruch otwartych zasobów edukacyjnych do otwartego oprogramowania i ostrzega przed zatrzymaniem się jedynie na otwieraniu zasobów, a nie poszukiwaniu ich najefektywniejszych nowych form i technologii, które mogą usprawnić ich dystrybucje i wykorzystanie. W odpowiedzi David Willey pisze o roli edukatorów i twórców kursów, których nastawienie jest kluczowe dla pełnego wykorzystania potencjału otwartych zasobów czyli możliwości nie tylko ich modyfikacji, ale również włączania do pracy nad nimi samych uczniów.
4. Krótko i do rzeczy: 6 porad jak korzystać w szkole/na uczelni z otwartych zasobów edukacyjnych z odniesieniami do doświadczeń różnych szkół w USA, które wdrożyły do swojej pracy OZE.
5. Podręcznik o otwartej edukacji, tworzony w otwartym, zdalnym procesie przez Open Knowledge Foundation potrzebuje wsparcia – autorów i recenzentów, którzy sprawdzą dotychczasowe materiały.
6. Trochę naukowo, ale ciekawie dwója badaczy przedstawia propozycję narzędzia, które ułatwiałoby wyszukiwanie i wykorzystywanie otwartych zasobów edukacyjnych za pomocą urządzeń mobilnych powszechnych w szkołach (telefonów i tabletów).
7. Lasy namorzynowe należą do grupy najbardziej zagrożonych elementów przyrody na świecie. Projekt MapWorks łączy mapowanie występowania drzew i lasów z edukacją na ich temat. Serwis udostępnia dane do domeny publicznej a zasoby edukacyjne na licencjach CC.
Otwarta nauka
8. Czy publikowanie w otwartym dostępie to dobra decyzja zawodowa dla naukowca? Gdyby ktoś miał wątpliwości, New Scientist tłumaczy dlaczego zdecydowanie tak.
9. Wątpliwości co do tego czy open access jest najlepszym rozwiązaniem mają amerykańskie stowarzyszenia naukowe. O różnicach w finansowaniu nauki i wątpliwościach naukowców w USA, których nie mają europejczycy opowiada Gordon Nelson, prezydent amerykańskiej rady dyrektorów stowarzyszeń naukowych.
10. Oba powyższe linki zbiera w jednym przeglądowy artykuł w Washington Post o wyzwaniach stojących przed ruchem i wdrożeniami open access.
11. Jak rozwija się otwarty dostęp do nauki w Holandii? Niespodziewanie konserwatywnie, a debata dotyczy prawie wyłącznie konkurencji o środki finansowe. Dlaczego wygląda to tak słabo, w który który ma bardzo dobre wyniki naukowe i przyciąga wielu świetnych badaczy pisze Egon Willighagen. Kilka wniosków może być ciekawa również z polskiej perspektywy.
Otwarte Zasoby
12. Kalev Leetaru opracował z książek będących w domenie publicznej dostępnych w Internet Archive zbiór ponad 2,6 miliona ilustracji. Wszystkie publikuje w serwisie Flickr, gdzie są otagowane i łatwo dostępne dla wszystkich poszukiwaczy. (więcej…)
Zobacz też
Przegląd linków CC #136
Otwarta edukacja i kultura
1. Znów zaczynamy od darmowego elementarza Ministerstwa Edukacji Narodowej, który wywołuje więcej kontrowersji niż powieści historyczne o powojennej Polsce. Najpierw MEN wycofał się z wolnej licencji dla pierwszej części podręcznika mimo wsparcia merytorycznego i prawnego jakie otrzymuje od Koalicji Otwartej Edukacji. Pod koniec tygodnia pracownicy wydawnictwa WSiP opublikowali dramatyczny w brzmieniu list, w którym za wysokie ceny podręczników obwiniają sam MEN, który teraz rzekomo jednym podręcznikiem ma spowodować masowe zwolnienia. Niestety, większość wątpliwości i problemów rozwiązać może jedynie lepsza komunikacja Ministerstwa.
2. Po serii dotyczącej bibliotek serwis OpenSource.com bierze teraz na celownik otwartą edukacje i będzie publikować serię specjalnych materiałów na ten temat, z pewnością szukając połączeń z wolnym i otwartym oprogramowaniem.
3. Paul Stacey pisze na swoim blogu o konieczności systemowego podejścia do innowacji w otwartych zasobach. Paul zwraca uwagę na zmianę jaka dokonała się w ciągu ostatnich kilkunastu lat, kiedy to indywidualnie tworzone otwarte zasoby w edukacji i kulturze stają się mniejszą częścią, a znacznie więcej tworzonych jest w ramach różnych projektów i instytucji. Takie skomplikowanie i rozproszenie wymaga co raz lepszego zarządzania procesem tworzenia i wydawania zasobów np. opartego o modele stosowane w projektach tworzenia oprogramowania.
4. Schema.org to wspólny projekt producentów wyszukiwarek Google, Bing, Yahoo i Yandex, którego celem jest precyzyjniejsze rozpoznawanie ważnych informacji w stronach internetowych jak o autorze czy wydawcy, to zaś ma posłużyć lepszemu dobieraniu wyników wyszukiwania. Projekt ten niesie ze sobą również ogromne nadzieje dla usprawnienia edukacji w sieci czym zajmuje się grupa LRMI (Learning Resource Metadata Initiative). Więcej o schema.org i LRMI możecie przeczytać w nowym materiale przeglądowym na ich temat od CETIS.
5. Zanim jednak popularne wyszukiwarki będą sobie tak sprawnie radzić z materiałami edukacyjnymi polecamy przegląd wyszukiwarek otwartych zasobów edukacyjnych. Warto zapisać sobie te linki.
6. OER Reserch Hub przygotowało aż trzy materiały o praktykach stosujących w bardzo zaawansowany sposób otwarte zasoby edukacyjne w swojej pracy. Możecie dowiedzieć się jak pracują z nimi: fizyk David Weaver, geolożka Sian Proctor i matematyk James Sous.
7. Remix Game – gra o łączeniu ze sobą otwartych i wolnych licencji w wersji, autor David Willey zaprasza do testowania i zgłaszania uwag.
Otwarta nauka
8. Czym jest otwarta nauka? Prosty ekspeeryment z próbą społecznościowego zdefiniowana tego pojęcia na twitterze przeprowadził Jeff Hollister@jhollist, a jego wyniki zestawił na stronie storify.
9. Jeśli interesują Was MOOC-i, ale nie tylko ze względu na modę na nie co na bardzo dużą ilość danych jakie przy okazji organizacji takich kursów zbierają uniwersytety (i jak te dane można wykorzystać do usprawniania edukacji) to zajrzyjcie na blog e-literate, który opisuje niedawne udostępnienie przez MITx dużego zestawu danych o swoich sieciowych studentach.
Prawo
11. Text and data mining i wątpliwości prawne jakie za sobą pociąga ten trudny do przetłumaczenia na język polski termin.
12. Europosłanka Partii Piratów z Niemiec Julia Reda szuka osoby na stanowisko doradcy/czyni ds. prawa autorskiego.
Inne
13. W Rzeczpospolitej wywiad z odchodzącym niebawem do Europarlamentu ministrem kultury Bogdanem Zdrojewskim, w którym to minister stwierdza, że w Polsce obwinia za słabą odpłatną partycypację w kulturze zbyt dużą akceptację dla piractwa (nigdy nie do końca wiemy co ktoś ma na myśli mówić o piractwie…).
Zobacz też
Pierwsza część MEN-owskiego Elementarza gotowa i na CC-BY!
Wczoraj Ministerstwo Edukacji Narodowej zaprezentowało pierwszą część rządowego, darmowego i otwartego podręcznika do pierwszej klasy szkoły podstawowej. Elementarz po dopuszczeniu do użytku szkolnego będzie dostępny na wolnej licencji Creative Commons Uznanie autorstwa.
To bardzo dobra wiadomość dla ruchu otwartych zasobów edukacyjnych. Dowodzi bowiem, że program Cyfrowa Szkoła (w ramach którego powstają otwarte e-podręczniki) nie jest wyjątkiem i Polska zmierza w kierunku systemowego otwierania zasobów edukacyjnych. Pierwsza część podręcznika dostępna jest do pobrania ze stron MEN-u i poza drobnymi wyjątkami w postaci fotografii agencyjnych będzie dostępna do swobodnego kopiowania, modyfikowania i dalszej dystrybucji. Podręcznik czeka na recenzje i testy, a jeśli wszystko dobrze pójdzie trafi do szkół już w przyszłym roku szkolnym.
O tym, dlaczego tak ważne jest otwieranie dostępu do zasobów edukacyjnych finansowanych publicznie, pisaliśmy przy okazji programu Cyfrowa Szkoła. Warto więc przypomnieć, że w jego ramach trwa obecnie konkurs „crowdsourcingowy” (społecznościowego pozyskiwania materiałów) na grafiki i fotografię „Wiki lubi epodręczniki”.
Zobacz też
Przegląd linków CC #118
1. Ministerstwo Edukacji Narodowej wczoraj podczas konferencji prasowej podało dodatkowe informacje na temat planów jednego, darmowego podręcznika dla pierwszoklasistów, który ma być gotowy we wrześniu 2015. Wiemy już, że drukowane podręczniki mają być własnością szkoły, nic nie wiadomo o tym czy ich treść będzie otwarta podobnie do zasobów produkowanych w ramach Cyfrowej Szkoły.
2. W dyskusji nad podobnymi rozwiązaniami w Polsce bardzo często brakuje rzeczowych argumentów i badań dlatego polecamy świeży raport amerykańskiego stowarzyszenia konsumenckiego U.S. PRIG Research Center na temat wad rynku podręczników akademickich, potrzeb klientów czyli studentów i alternatywnych rozwiązań jak otwarte e-podręczniki.
3. To o czym mowa w powyższym raporcie dzieje się też w praktyce, wydawnictwo OpenStax uniwersytetu Rice wydające podręczniki na bazie otwartych zasobów edukacyjnych ogłosiło raz firmą Lumen Learning, że w ramach swojej współpracy chcą doprowadzić do oszczędności na podręcznikach po stronie studentów przez 2 lata rzędu 10 milionów dolarów.
4. Nowoczesna komunikacja naukowa nie uznaje stereotypów i poszukuje najefektywniejszych metod dystrybucji i popularyzacji wyników badań, dlatego Uniwersytet Massachusetts uruchomił stronę do publikacji i obsługi publikacji i danych naukowych dystrybuowanych za pomocą torentów. Academic Torrents działa i bardzo prosto tłumaczy na głównej stronie dlaczego sieć wymiany P2P (Peer To Peer czyli równy z równym) jest po prostu formą współczesnej biblioteki.
5. Świetnym uzupełnieniem teoretycznym i problemowych jest wpis Erica Kansa na łamach strony London School of Echonomics bardzo ciekawa i konstruktywna krytyka otwartości naukowej, a raczej jej niedostatecznie radykalnej formy. Kansa pisze o tym jak dużą pozytywną rolę mogą mieć ruchy Open Access i Open Data jeśli tylko przekroczyłyby poziom jedynie prawnej otwartości publikacji, który jego zdaniem bez głębszej reformy i dysrupcji nauki może wręcz wspierać neoliberalny model jej funkcjonowania.
6. Wyszukiwarka firmy Microsoft Bing, podobnie do Google oferuje wygodne filtrowanie wyników wyszukiwania obrazów po licencjach Creative Commons oraz pochodzących z domeny publicznej. Niestety na razie usługa dostępna jest jedynie po przestawienia ustawień wyszukiwarki na Stany Zjednoczone. (więcej…)