13 kwietnia 2015
Przegląd linków CC #172

Otwarta edukacja

The Open Education Licensing Project to projekt kilku australijskich uniwersytetów oraz australijskiego rządu na rzecz badania i rozwiązywania problemów uczelni wyższych z zakresu prawa autorskiego oraz stosowania otwartych licencji do tworzenia otwartych zasobów edukacyjnych czy udostępniania treści naukowych. Celami projektu jest nie tylko ułatwianie tworzenia i udostępniania OZE, ale również podniesienia konkurencyjności australijskich uczelni.

Ośrodek Rozwoju Edukacji udostępnia otwarty kurs e-learningowy projektu e-podręczników Cyfrowej Szkoły, w ramach którego można przejść moduły na temat otwartych zasobów edukacyjnych, cyfrowej dydaktyki.

Otwarta nauka

Pamiętacie OLE (Otwartą licencję edukacyjną)? Pomysł Instytutu Książki i Biblioteki narodowej na pseudo-otwartą (ograniczoną w zasadzie do dozwolonego użytku, tylko krajową) licencję, który na szczęście się nie przyjął w Polsce pojawił się teraz w Wielkiej Brytanii. W tej części dramatu o nazwie UKIP Licence chodzi o licencję dla publicznie finansowanych wyników badań naukowych, które trafiały by do otwartego dostępu wyłącznie z licencją krajową dla użycia w Wielkiej Brytanii.

Centrum Cyfrowe zaprasza na szkolenie z open access dla bibliotekarzy i bibliotekarek w Gdańsku. Szkolenie odbędzie się w Bibliotece Głównej Politechniki Gdańskiej w ramach Tygodnia Bibliotek 2015, 8 maja (piątek) o godz. 10:30.

Otwarte zasoby

The Plum Garden at Kameido Shrine_Hiroshige (I)_Utagawa_Uoya Eikichi_1857

Rijksmusuem udostępniło już łącznie ponad 210 000 eksponatów w sieci, w większości są to utwory należące już do domeny publicznej. Od kiedy muzeum podjęło decyzję o otwartym udostępnianiu, z prawami do ponownego wykorzystania, ich cyfrowa kolekcja powiększyła się dwukrotnie. (więcej…)

Zobacz też

30 marca 2015
Przegląd linków CC #171

1. Tegoroczna koszulka globalnego Creative Commons, której zakupem możecie wesprzeć centralę CC jest dość wyjątkowa. Logo CC na niej to zestaw kilkuset wolnych ikon z jednego z ciekawszych przedsięwzięć biznesowych opartych o wolne treści czyli The Noun Project. O historii logo CC możecie przeczytać w świetnym poście na stronach CC.

Koszulka Creative Commons 2015

Otwarta edukacja

2. W jaki sposób otwarte zasoby edukacyjne wspierają edukacje akademicką? David Willey wnioskując z dostępnych badań opisuje kilka poziomów pozytywnych zmian, twórca Lumen Learning wyróżnił: wymianę zasobów na otwarte, przeorganizowywanie zasobów, analiza i remix zasobów.

3. Open Education Consortium (wcześniej Open Courseware) przyznało doroczne nagrody dla otwartych projektów z całego świata, za strony, kursy, innowacje i badania.

4. Stephen Downes na swoim blogu opublikował zapis bardzo ciekawej debaty na temat modeli biznesowych otwartych zasobów edukacyjnych, która odbyła się na konferencji OER2014 między przedstawicielami wydawnictwa firmy OpenStax, firmy Lumen i kilku uniwersyteckich projektów OZE ze Stanów Zjednocznych.

5. Wired stawia w ostatnim numerze tezę, że przyszłość nowoczesnej edukacji będzie płatna bo tylko w ten sposób. porównując edukację do przemysłu gier online, można budować skutecznie zaangażowanie w sieci, a skuteczna edukacja tego wymaga. Autorka artykułu, Mary Cullinane, nie zwraca jednak uwagi zupełnie na otwarte zasoby edukacyjne i takie projekty jak Akademia Khana i bazujące na nich oddolne działania nauczycieli, którzy od lat udowadniają, że darmowa edukacja często jest bardziej efektywna i innowacyjna.

Otwarta nauka

6. Złota droga otwartego dostępu (płacenie za otwarty dostęp tradycyjnym wydawnictwom) w praktyce czyli jak uniwersytety odpowiadają na rosnące koszty publikacji wyników badań? Na blogu London School of Economics ? Stephen Pinfield zwraca uwagę na to, że otwarty dostęp powinien dla uczelni długofalowo oznaczać zmianę myślenia o finansowaniu, tym samym należy dokładnie przyglądać się decyzjom związanym z kosztami różnych modeli otwierania dostępu do wyników badań. (więcej…)

Zobacz też

21 marca 2015
Przegląd linków CC #170

SpaceX_CCBY
Otwarta edukacja

1. Globalna mapa otwartych zasobów edukacyjnych, która wystartowała podczas Tygodnia Otwartej Edukacji 2015, poszukuje dla współpracowników z krajów na całym świecie, którzy będą uzupełniać ją o lokalne informacje i dane. My się włączamy!

2. Centrum Cyfrowe dokładnie analizuje każdą z części darmowego (i w deklaracjach Ministerstwa Edukacji Narodowej) otwartego „Naszego Elmentatrza” Jak do tej pory najgorzej wypadła Matematyka dla klas drugich, w której tylko 57% treści jest otwartych.

3. Jeśli czytacie częściej linki CC zapewne kojarzycie amerykańską firmę Boundless, która oferuje otwarte alternatywy dla drogich akademickich podręczników. Mimo początkowych problemów prawnych (zakończonych ugodą z kilkoma największymi wydawcami) Boundless skutecznie buduje dalej platformę dla co raz liczniejszych studentów, którzy za niektóre wersje podręczników i dodatki do nich płacą, ale znacznie mniej niż za tradycyjne odpowiedniki. Historię firmy i jej potencjał do wprowadzenia zmiany na rynku analizuje Rick Anderson z blogu Scholary Kitchen.

Otwarta nauka

4. Glyn Moody proponuje założenie fundacji na rzecz otwartego dostępu (na wzór takich organizacji fundacje zajmujące się promocją i dbaniem o rozwój ruchu otwartego oprogramowania czy otwartych zasobów edukacyjnych). Moody zwraca uwagę na to jak, w porównaniu z otwartym kodem i otwartymi licencjami, otwarty dostęp do nauki jest trudny do uregulowania i narażone na specyficzne zagrożenia, takie jak wydawcy sprzedający w ramach baz czasopism, dostęp do artykułów opublikowanych w modelu open access.

5. Fundacja Wikimedia, która poza działaniami na rzecz rozwoju największej i otwartej encyklopedii Wikipedii działa również jako grantodawca naukow przyjęła politykę otwartego dostępu dla finansowanych przez siebie badań i publikacji.

Otwarte zasoby

6. SpaceX, firma pracująca na komercyjną platformą lotów kosmicznych, która niebawem może być jedną z opcji na transport miedzy ziemią i międzynarodową stacją kosmiczną (ISS) w odpowiedzi na apele prawnika EFF i dziennikarzy serwisu Motherboard postanowiła zacząć udostępniać swoje zdjęcia na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne. Kilka dni później, firma zmieniła jednak zdanie pod wpływem dyskusji m.in. na Twitterze i obiecała pozbyć się warunku NC! (więcej…)

Zobacz też

14 marca 2015
Przegląd linków CC #169

Otwarta edukacja

1. W ankiecie przeprowadzonej wśród 3000 nauczycielek i nauczycieli ZNP oceniał darmowy podręcznik przygotowany przez Min. Eduakacji Narodowej „Nasz Elementarz”. Ponad 62% ankietowanych ocenia go dobrze w warstwie merytorycznej, 71% dobrze w wychowawczej. Gorzej oceniana jest. m.in. część matematyczna, a ogólna ocena to trójka. Trochę lepiej, na czwórkę, oceniło elementarz Centrum Cyfrowe, które dokładnie zmierzyło poziom otwartości rządowego podręcznika czyli ilość materiałów na wolnych licencjach i miejsca, w których użyte zamknięte zasoby mogłoby być łatwo zastąpione otwartymi. Obie oceny zwracają uwagę na problemy które wieszczono podręcznikowi, przygotowywanemu w dużym pośpiechu, od samego początku prac nad nim.

2.  W ramach projektu LangOER na Akademi im. Jana Długosza w Częstochowie w kwietniu organizowane są bezpłatne szkolenia dla nauczycieli pod tytułem Otwarte zasoby i praktyki. Warsztaty będą dotyczyć pozyskiwania otwartych zasobów, tworzenia i kompilowania własnych materiały np. lekcji opartych o materiał video; korzystania z licencji CC, publikowania własnych OZE. Terminy to 10, 11, 24 i 25 kwietnia. Gorąco polecamy!

3. Kolejny fragment wyników badań nauczycieli i nauczycielek używających otwartych zasobów edukacyjnych prowadzonych przez OER Research Hub. Czy osoby pracuję z OZE zawsze są świadome korzystania z nich? Jeśli tak to jak to zmienić? To pytania które zadają sobie badacze.
Wyniki badań. Jakich rodzajów Otwartych Zasobów Edukacyjnych używają nauczciele?
4. Co roku portal Consumer Classroom zaprasza młodzież ze szkół ponadpodstawowych z krajów UE do udziału w ogólnoeuropejskim konkursie międzyszkolnym. W tym roku tematem konkursu jest konsumpcja treści cyfrowych. Więcej informacji w portalu Edunews.

5. David Wiley opublikował na swoim blogu notatki do wystąpienia, które wygłosił na temat pękającej bańki rynku podręczników akademickich w USA. (więcej…)

Zobacz też

9 marca 2015
Przegląd linków CC #168

Otwarta edukacja

1.  Ministerstwo Edukacji Narodowej zaprezentowało drugą cześć darmowego (i częściowo otwartego) podręcznika dla drugiej klasy szkoły podstawowej. Czas na konsultacje wyznaczony został do 20 marca i jest co konsultować, nie tylko merytorycznie ale również z perspektywy prawa autorskiego i idei otwartych zasobów edukacyjnych. Choć cały podręcznik ma być dostępny na wolnej licencji CC BY, to znajduje się w nim tak dużo wyjątków, że trudno uznać go za łatwy i bezpieczny do remiksowania i przetwarzania np. na mniejsze, atomowe materiały edukacyjne. Poza zdjęciami z agencji fotograficznych (jak w przypadku poprzednich części) wyjątkami są również niektóre teksty. Najdziwniejsze są jednak zasoby uzyskane od innych instytucji publicznych np. Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, które zostały uzyskane na ograniczone w czasie licencje.
Nasza szkoła_darmowy podręcznik MEN
2. The Atlantic wieści koniec podręcznika, nie tylko tego tradycyjnego, wydawanego na papierze, ale również podręcznika jako idei całościowego, zamkniętego i gotowego materiału edukacyjnego. Od rosnących cena (na przykładzie USA) po zmieniające się potrzeby szkół, nauczycieli i uczniów, rozproszone, co raz częściej cyfrowe i otwarte zasoby edukacyjne i „otwarte podręczniki” wypierają dotychczasowe. Jakie zmiany to przyniesie dla całego systemu edukacji? Powoli możemy to obserwować m.in. na przykładzie środowiska akademickiego w USA.

3.  Centrala Creative Commons ogłosiła Business Models initiative, projekt który ma na celu opisywania i opracowywanie narzędzi do tworzenia modeli biznesowych wykorzystujących otwarte zasoby, w różnych dziedzinach i obszarach przemysłu czy usług. Więcej na blogu Paula Stacey.

Otwarta nauka

4. Jeśli nie poczuliście nigdy na waszej skórze problemu czyszczenia praw do jakiejś publikacji lub określania licencji na, na przykład, możliwość udostępnienia cyfrowo artykułów naukowych pochodzących od różnych autorów i wydawców w Waszej uczelnianej cyfrowej bibliotece to koniecznie przeczytajcie artykuł na blogu Scholary Kitchen o pozyskiwaniu praw autorskich do art. naukowych.

5. Serwis F1000 poświęcony otwartości i promocji wyników badań naukowych opublikował świetny (angielskojęzyczny) przewodnik na temat opublikowania w otwarych modelach (open access) i szerzej, zagadnieniach otwartej nauki. (więcej…)

Zobacz też

28 lutego 2015
Przegląd linków CC #167

1. Nowojorska MoMA, jedno z najważniejszych muzeów sztuki współczesnej zorganizowała wystawę This Is For Everyone poświęconą projektom i przedmiotom otwartym do wykorzystywania dla wszystkich, dla wspólnego dobra. Do taki zaliczyła np. otwartą platformę Arduino, projekty mebli czy sama idea licencji Creative Commons. Jeśli jesteście przypadkiem w Nowym Jorku nie przegapcie tej okazji i koniecznie zróbcie i prześlijcie nam zdjęcia :)

Maszyna do pisania z modułem Arduino

Otwarta edukacja

2. Wysokie koszty podręczników akademickich i alternatywa w postacie otwartych e-podręczników to USA jeden z najważniejszych wątków debat o edukacji. Ostatnio napisał o nim New York Times, który wylicza nie tylko oszczędności jakie już teraz robią uczelnie i studenci, ale również o rosnącym ruchu obu tych grup aktorów, którzy nie czekają na rozwiązania prawne tylko rozwijają projekty otwartych podręczników we własnym zakresie. Prawo w Stanach również się zmienia zmienia, ale bardzo powoli. W ostatnim tygodniu komisja prawna izby reprezentantów pozwoliła na poprawkę przyszłej ustawy, która mogłaby pozwolić na publiczne finansowanie grantów na podręczniki, nie tylko akademickie ale również dla poziomów K12 (od szkół podstawowych do licealnych).

3. Skąd wiadomo że otwarte podręczniki akademickie przynoszą, i mogą przynieść jeszcze większe, oszczędności? O tym więcej w raporcie kilku stanowych PRIG (Public Interest Research Groups).

Otwarta nauka

4. Czasopismo Society for Neuroscience dało się przekonać piszącym dla niego autorom naukowym aby zmienić politykę publikacji i wprowadzić opcję licencjonowania artykułów na CC BY bez dodatkowych opłat względem innych opcji.

5. Co napędza i motywuje dzielenie się swoimi wynikami i danymi przez naukowców? Na to pytanie próbuje odpowiedzieć art. „What Drives Academic Data Sharing?” analizujący publikacje na temat otwartych danych w nauce oraz ankiety przeprowadzone wśród naukowców. (więcej…)

Zobacz też

22 lutego 2015
Przegląd linków CC #166

Otwarta edukacja

1. Otwartość nauki to nie tylko dostępność do treści naukowych to również otwarte, nowoczesne praktyki dydaktyczne, o tych pisze w swojej książce pt. „Nowoczesna dydaktyka akademicka” dr Błażej Sajduk z Wyższej Szkoły Europejskiej w Krakowie. Książka została wydana na licencji CC BY-NC-SA i jest dostępna zarówno jak PDF jak i wersja interaktywna. Gorąco polecamy!

2. Tony Bates w jednym poście daje dokładny przegląd zalet oraz problemów jako można napotkać wdrażając otwarte podręczniki akademickie, otwarte dane i otwarty proces badawczy. Polecamy zaczynającym lub zainteresowanym rozpoczęciem pracy z OZE na uczelni.

3. Nie do końca w temacie otwartych zasobów edukacyjnych: ważny głos na temat technologii w edukacji, która często opisywana jako kluczowa dla zmniejszania nierówności społecznych, często wcale tak nie działa. Alex Beard zwraca wręcz uwagę na niektóre wdrożenia nowych technologii, które mogą pogłębiać nierówności miedzy uczniami.

4. Dobry uzupełnieniem poprzedniej wiadomości jest inicjatywa Commonwealth of Learning, które w Indiach uruchamia otwarte masowe kursy dla rolników, które będą prowadzone przez telefon (głosowo). Technologia to tylko medium, które powinno dostosowywać się do naszych potrzeb.

Otwarta nauka

Open Data portal o Natural History Musuem

5. W piątek 20 lutego obchodzony był dzień otwartych danych, a takie święta najlepiej uczcić premierą nowych serwisów, które je wykorzystują. Tak zrobiło amerykańskie Natural History Museum, które przedstawia swoje dane na temat 2,7 milionów z 80 milionów gatunków stworzeń żyjących na ziemi, których dane posiada muzeum. Dane dostępne są na licencji CC Zero, a sam serwis wykorzystuje zestaw otwartego oprogramowania, CKAN dla bazy danych, OpenStreetMap do prezentacji lokalizacji skąd pochodzą dane. (więcej…)

Zobacz też

13 stycznia 2015
Przegląd linków CC #161 [podsumowanie roku]

Tym razem prezentujemy Wam nie przegląd tygodnia, ale przegląd całego zeszłego roku – wybraliśmy najważniejsze informacje, publikacje, artykuły i wpisy na blogach.

2014

Otwarta edukacja

W Polsce najważniejszym wydarzeniem edukacyjnym (i to nie tylko w związku z otwartością) było zdecydowaniestworzenie  przez Ministerstwo Edukacji Narodowej darmowego podręcznika dla pierwszoklasistów. „Nasz elementarz” wywołał (i wywołuje nadal) kontrowersje tempem w jakim został ogłoszony i przygotowany, nieudowodnionymi oskarżeniami o plagiat rzucanymi przez wydawnictwo, w którym pracowała główna autorka oraz powszechnie niezrozumiałą relacją z e-podręcznikami tworzonymi w ramach „Cyfrowej szkoły”. Nas w podręcznikach najbardziej zaskoczyło to, że są jedynie częściowo dostępne na wolnej licencji. (Alek Tarkowski i Kamil Śliwowski z naszego zespołu pisali o tym w „Gazecie Wyborczej”)

W drugiej połowie roku zespół e-podręczników udostępnił pierwsze, pilotażowe ich wersje. Z kolei koniec roku przyniósł premierę „tradycyjnych” podręczników dla klasy drugiej, ale też niespodziewane zwolnienia prawie całego zespołu kierującego projektem e-podręczników.  Oba projekty, elementarza i e-podręczników Cyfrowej Szkoły wzbudzają ogromne nadzieje, ale też kontrowersje. Deklarowana w obu przypadkach otwartość jest dla nas ważnym argumentem za tym, by im kibicować. Niestety oba projekty bardzo tracą na tym w jaki sposób są politycznie prowadzone. Podręcznikom dla klas pierwszej i drugiej grozi też utknięcie w stanie niepełnej otwartości.

Trochę lepiej wygląda sytuacja w Stanach Zjednoczonych, gdzie nawet wydawcy edukacyjni sprawiają wrażenie jakby zaakceptowali otwarte zasoby edukacyjne jako część rynku, a edukatorzy co raz częściej z nich korzystają (zwłaszcza na uczelniach wyższych). 2014 rok przyniósł wiele wyników badań, które potwierdzają te zmiany. Jednym z bardziej dyskutowanych był raport firmy badawczej Babson. Dzięki grantowi z Fundacji Hewlettów oraz wsparciu wydawnictwa edukacyjnego Pearson, przeprowadzono badanie ankietowe pracowników amerykańskich uczelni na temat otwartych zasobów edukacyjnych. Kluczowe wyniki: ponad 2/3 badanych ocenia jakość otwartych zasobów na taką samą lub wyższą od tradycyjnych zasobów, kluczową barierą jest obawa przed dodatkowym czasem pracy nad zasobami, więcej pracowników używa otwartych zasobów niż to deklaruje (brak wiedzy na ich temat nie jest barierą dla ich używania). Polecamy lekturę całego raportu (PDF) oraz komentarz Alka Tarkowskiego w serwisie „OER Policy in Europe”.  Dla porównania polecamy również pierwszy raport opublikowany przez OER Research Hub,OER Evidence Report 2013-2014″. Raport zbiera wyniki dwuletniej ewaluacji skutków wdrażania otwartościowych praktyk wśród edukatorów oraz inicjatyw państwowych, które miały na celu tworzenie lub wspieranie otwartych zasobów edukacyjnych.

Otwarta nauka

Jedną z gorętszych dyskusji w tym roku wywołało Association of Scientific, Technical and Medical Publishers (stowarzyszenie zrzeszającego wydawców naukowych, technicznych i medycznych), które opublikowało własny zestaw „otwartych” licencji. Propozycja wywołała ostrą krytykę ze strony kilkudziesięciu organizacji, które uznały to za próbę rozbijania skuteczności ruchu open access i tzw. open washing czyli używanie powszechnie już przyjętych terminów otwartości do nieotwartych modeli prawnych.

2014 rok przyniósł nowe polityki otwartości wdrożone m.in. przez Fundację Billa i Melindy Gatesów, brytyjską fundację badawczą Wellcome Trust (finansującą badania nad nowotworami), a w Polsce ICM UW (Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniw. Warszawskiego).

Tegoroczne obchody tygodnia otwartego dostępu (Open Access Week) upłyneły nie tylko pod znakiem promocji otwartości, ale również walki o dostęp do nauki jako podstawowego prawa, które może zostać odebrane. Tak się dzieje w przypadku Diego Gomeza, studenta z Kolumbii, któremu grozi do 8 lat więzienia za udostępnienie w Sieci artykułu, który pobrał z zamkniętego repozytorium.

Także na jesieni, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego rozpoczęło po raz kolejny przymiarki do wdrożenia w Polsce zasad Otwartego Dostępu. Wraz  KOED wzięliśmy udział w konsultacjach pierwszej wersji planu wdrożenia Otwartego Dostępu w Polsce (stanowisko KOED jest dostępne tutaj). Niestety, sądząc po tempie prac zainicjowanie planu jeszcze w tej kadencji wydaje się mało prawdopodobne.

Otwarte zasoby

W listopadzie 2014 roku liczba utworów dostępnych w sieci na CC osiągnęła 882 miliony. W raporcie na rok 2010 wynosiła ok. 400 mln, co pozwala szacować, że już w przyszłym roku użytkownicy będą mogli cieszyć się miliardem utworów na licencjach CC. Raport State of Commons pokazuje także inną pozytywną tendencję: odsetek utworów udostępnionych na licencjach w pełni wolnych – zezwalających zarówno na użytek komercyjny i korzystanie z dzieł zależnych – jest większy niż 4 lata temu i stanowi ponad połowę ogółu utworów na CC. Najpopularniejszą licencją jest CC-BY-SA (używana min. przez Wikipedię), choć tuż po niej plasuje się najbardziej restrykcyjna CC-BY-NC-ND.

W lipcu Unia Europejska opublikowała przełomową rekomendację dotyczącą licencjonowania zasobów publicznych – można w niej znaleźć zalecenie, by zasoby będące utworami w rozumieniu prawa autorskiego były udostępniane na wolnych licencjach Creative Commons

Do ciekawych wiadomości można zaliczyć kilka nowych zbiorów otwartych zasobów, ale dokonanych przez dużych graczy: Google opublikowało ogromny zestaw wektorowych ikon wykorzystywanych w projektowaniu interfejsów mobilnych np. systemu Android; Twitter otworzył swoją kolekcję ikon Emoji. Tymczasem jeden z najbardziej kojarzonych z Creative Commons serwisów, Flickr zaliczył w minionym roku, aż dwa poważne problemy z nimi. Najpierw usunął metadane dotyczące licencji Creative Commons (utrudniając ich wyszukiwanie) i pogorszył widoczność oznaczeń CC przy zdjęciach. Zmiany te zostały odwrócone po kilku tygodniach pod wpływem krytyki użytkowników. Na koniec roku Flickr znów stał się obiektem dyskusji gdy postanowił uruchomić usługę sprzedaży pocztówek ze zdjęciami z serwisu. Zgodnie z możliwościami licencji, ale wbrew poczuciu sprawiedliwości wielu fotografów publikujących na CC, pominął ich przy podziale zysków.

Otwarta kultura

Temat otwartości zasobów instytucji kultury był jednym z najważniejszych tematów ubiegłorocznej Wikimanii – konferencji wikipedystów. Wieści się co raz większą profesjonalizację tej współpracy, a wraz z nią rozwój sektora Open Glam – instytucji kultury wdrażających otwartość. Do najważniejszych nowości openGLAM można zaliczyć 100 tysięcy historycznych grafik, szkicy, ilustracji medycznych udostępnionych na wolnej licencji przez Wellcome Library, otworzenie zasobów Muzeum Narodowego Nowej Zelandii (Te Papa Tongarewa) oraz powstanie Cyfrowej Biblioteki Kataru.

Prawo i licencje

2014 rok przyniósł nowe wersje licencji Creative Commons czyli 4.0. Licencje są ujednolicone tak, by jedna wersja międzynarodowa mogła być stosowana we wszystkich państwach, bez dostosowywania do lokalnego prawa. Licencje mają też poprawione reguły dotyczące baz danych, są też po prostu prostsze dla użytkowników.

Open Knowlegde Foundation opublikowała zaś wersję 2.0 Open Definition, okreslającej standard licencjonowania otwartych i wolnych zasów kultury i wiedzy.  Nowa wersja została uproszczona językowo oraz zawiera wyraźne rozgraniczenie między dostępnością na otwartej licencji, otwartym i nieograniczonym dostępem do zasobu oraz dostępnością w otwartym formacie. Dopiero spełnienie tych trzech wartości daje zgodność z Open Definition. W nowej wersji łatwiej również sprawdzić kompatybilność określonej licencji z definicją. Pod samym koniec roku przetłumaczyliśmy Open Definition na polski.

Złym duchem w wiadomościach o prawie (nie tylko autorskim i patentowym) w 2014 roku były porozumienia TTP (Trans-Pacific Partnership) oraz TTIP (Transatlantic Trade and Investment Partnership). Negocjowane w dużej mierze w tajny sposób, w opini organizacji społecznych z całego świata poważnie zagrażają zrównoważonemu rozwojowi i ew. reformie prawa własności intelektualnej w kierunku lepszego zaadresowania potrzeb i praw użytkowników.

Zobacz też

14 grudnia 2014
Przegląd linków CC #160

Otwarta edukacja

1. Projekt OER Policy opublikował wyniki małego badania przeprowadzonego podczas warsztatów i ankiet wśród społeczności edukatorów i animatorów otwartych zasobów edukacyjnych na temat najczęstszych mitów o OZE z jakimi się spotykają. Przegląd mitów oraz argumentów wyjaśniających dlaczego mity te nie są prawdą lub są wynikają z niezrozumienia możecie przeczytać na stronie lub w publikacji w PDF-ie.
OER Mythbusting

2. Na blogu jednego z najstarszych projektów otwartych zasobów edukacyjnych, Curriki, przeczytacie o ostatnich amerykańskich raportach z badań o wykorzystywaniu OZE i cyfrowych zasobów przez nauczycieli i wykładowców.

3. W tym artykule przeczytacie o tym jak państwa europejskie tworzą i promują polityki zachęcające do tworzenia otwartych zasobów edukacyjnych i rozwoju masowych otwartych kursów online (MOOC), jak można się domyśleć, mimo wielu problemów w relacjach między tymi dwoma zjawiskami, na poziomie polityk państwowych są ona bardzo często połączone.

4. Na blogu Centrum Cyfrowego możecie przeczytać dłuższą analizę problemu z serwisem Flickr, który niedawno postanowił uruchomić sprzedaż pocztówek ze zdjęciami od użytkowników, czym poruszył część autorów i autorek publikujących na CC, którzy zostali wykluczeniu z podziału zysków.

Otwarta kultura

5. Kolejna duże muzeum podejmuje się współpracy z Wikipedią nad udostępnianiem cyfrowego wizerunku swoich zasobów oraz promocji artystów. O projektach nowozelandzkiego The Dowse Art Museum możecie przeczytać na blogu Open GLAM.

Otwarta nauka

6. Wydawnictwo De Gruyter opublikowało pierwszy film z serii „De Gruyter Open Access Academy”.

7. Do dyskusji o zaletach otwartego dostępu co raz częściej przebijają się co raz bardziej praktyczne i proste argumenty o tym, o tym że dostęp tylko dostępna nauka może wpływać na świat dookoła przez angażowanie odbiorców spoza elitarnego światka naukowego (dziennikarzy, edukatorów etc.). Więcej w poście Cecy Marden na blogu London School of Economics.

Prawo

8. Międzynarodowa grupa organizacji pozarządowych (w tym Creative Commons) oraz akademików domaga się ujawnienia treści negocjowanego głównie w tajny sposób (którego treść znana jest z przecieków) porozumienia Trans-Pacific Partnership (TPP). Porozumienie, wg. ujawnionych dokumentów może zagrozić wolnemu dostępowi do treści kultury i nauki.

9. Na mocy nowego, właśnie negocjowanego, zapisu w traktacie WIPO, nadawcy telewizyjni mieliby prawo obejmowania ochroną treści dostępnych w domenie publicznej lub na licencjach CC tylko i wyłącznie dzięki ich emisji. Naprawdę mamy nadzieję, że to tylko nieporozumienie…

Zobacz też

30 listopada 2014
Przegląd linków CC #159

1. Yahoo, który kilka lat temu kupił serwis fotograficzny Flickr, zaczyna sprzedawać jako kartki selekcjonowane ze zdjęć swoich użytkowników. Zgodnie z warunkami licencji CC BY, będzie sprzedawać również takie zdjęcia, ale niestety bez dzielenia się zyskami  z autorami (autorzy nie korzystający z najbardziej wolnej licencji lub niekorzystający z licencji CC) mogą liczyć na 51% z dochodu ze sprzedaży. Część autorów oburza się na to ponieważ, skala wykorzystania komercyjnego jest większa niż jaką spotykali do tej pory. Pozostaje liczyć, że Yahoo potraktuje ich bardziej sprawiedliwie, a oni będą zmieniać licencję na nadal wolną, ale copylefto’wą – Share alike.

Flickr fail

2. W sieci dostępny jest już najnowszy artykuł naukowy od zespołu Davida Willey’a na temat wpływu otwartych zasobów edukacyjnych na wyniki nauczania przedmiotów ścisłych. Artykuł opisuje badania prowadzone wśród uczniów szkół średnich zdających standardowe testy prowadzone w amerykańskich szkołach.

3. Słoweński projekt otwartych wykładów wideo (a dokładnie koalicja organizacji i ośrodków naukowych) otrzymał od UNESCO stanowisko przewodnie w obszarze otwartej edukacji i otwartych zasobów edukacyjnych, w ramach którego będzie działać również jako think-tank i ośrodek wymiany wiedzy dla innych otwartych projektów. Gratulujemy!

Otwarta nauka

4. Czy otwarty dostęp do nauki faktycznie spowoduje wyrównanie dostępu do wiedzy i wyrówna również szanse na większy wkład w rozwój nauki naukowcom, z krajów o dotąd mniej uprzywilejowanej sytuacji (czyli krajów mniej zamożnych, o niższych nakładach na naukę)?

5. Porzucić subskrypcje od wielkich wydawnictw i baz czasopism (jak Elsevier) a za zaoszczędzone pieniądze pokryć koszty przejścia na otwarty model na uczelni? Proste rozwiązanie omawia na blogu London School of Economics Cameron Neylon. 6.

7. lorraine ch▼en opisuje swoje w dwuczęściowym wpisie przemyślenia po konferencji OpenCon 2014, a w ramach nich o otwartym dostępie, który jest nie tylko bardziej ekonomiczny dla klientów (naukowców) ale i płacących za niego wszystkich podatników. Poza kwestiami ekonomicznymi, otwarty dostęp ma szanse wpłynąć na zmianę modelu akademii, demokratyzując powoli model dostępu do wiedzy i współpracy nad jej rozwoje.

Otwarte zasoby

8. Zbliża się kolejny dzień domeny publicznej, czyli moment wygaśnięcia praw autorskich majątkowych do utworów twórców, zmarłych 70 lat temu. Na blogu Koalicji Otwartej Edukacji możecie poznać listę twórców i twórczyń, których dzieła będą wolne od początku 2015 r.

9. Nowe, otwarte scenariusze lekcji, tym razem do edukacji filmowej znajdziecie na stronie projektu edukacjamedialna.edu.pl Fundacji Nowoczesna Polska.

grafika aut. G.M. Photography, na licencji CC BY

Zobacz też