Przegląd linków CC #153
Otwarta edukacja
1. W czwartek odbyła się premiera testowych części e-podręczników dla klas 1-3 z projektu Cyfrowa Szkoła. Nowe części podręczników wywołały ekscytacje i kontrowersje. Przy okazji wyjaśniła się przyczyna tylko częściowej dostępności zasobów testowych Cyfrowej Szkoły na wolnych licencjach. Jest to spowodowane odbieraniem od wykonawców praw do poszczególnych części testowych jeszcze przed ich przekazaniem praw autorskich do Ośrodka Rozwoju Edukacji.
2. W gościnnym wpisie założyciela firmy Boundless, tworzącej otwarte cyfrowe podręczniki akademickie na blogu Creative Commons możecie przeczytać o tym jak można zbudować komercyjne przedsięwzięcie na bazie otwartych zasobów i jaką rolę odgrywają w nim nie tylko klienci, ale również społeczność twórców i użytkowników.
3. Tymczasem wydawnictwo OpenStax, również tworzące otwarte podręczniki akademickie podsumowało 3 lata swojej działalności obliczeniem, że studentom którzy korzystają z jego oferty zaoszczędzili 30 milionów dolarów.
4. Jeśli interesuje Was jak uniwersytety i wydawnictwa obliczają takie oszczędności jak wspomniane wyżej OpenStax zajrzyjcie na blog Clinta Lalonde, któr opisuje jak dział na uczelni BC Campus, od dwóch lat realizującej program otwartych podręczników i materiałów do kursów.
5. David Willey pisze o wpływie aktualnie zachodzących zmian w edukacji (roli upowszechniającego się dostępu technologii i internetu, otwartości zasobów i praktyk edukacyjnych) na społeczeństwo, zwłaszcza poprzez radykalne obniżenie kosztu
6. Edukator Medialny skomentował bardzo szczegółowo nasz artykuł o otwartych podręcznikach w Gazecie Wyborczej, podkreślając szerszy kontekst pedagogiczny, kluczowy dla wprowadzenia skutecznej zmiany w edukacji.
Otwarta nauka
7. Paperity – multidyscyplinarny agregator czasopism i artykułów w otwartym dostępie (open access) publikowanych w modelu złotym lub hybrydowym.
8. Dzięki ICM UW dostępny jest polski przekład książki Petera Suber’a “Otwarty dostęp”. To już klasyczna pozycja będąca przewodnikiem po zagadnieniach otwartego dostępu do wyników badań i nauki.
9. Jutro (20.10) zaczyna się międzynarodowy tydzień otwartej nauki (Open Access Week), pierwsze wydarzenia już trwają, a listę nadchodzących możecie sprawdzić na uwolnijnauke.pl
Otwarte zasoby
10. Jeśli znacie język niderlandzki lub jesteście w stanie poruszać się po stronie bez jego znajomości (np. z tłumaczem online) to polecamy Wam wirtualne archiwum prac Petera Paula Rubensa stworzone w ramach projektu Europeana Space, które udostępnia nie tylko prace ale również otwarte dane na temat obrazów i ich historii.
Zobacz też
Przegląd linków CC #145
Otwarta edukacja
1. Boundless staje się powoli synonimem komercyjnego sukcesu otwartych zasobów edukacyjnych, niewątpliwie zajęli się rynkiem o wyjątkowo wysokich cenach, który o lat szukał alternatyw dla drogich podręczników. Boundless potrafi jednak również świetnie tłumaczyć jak i dlaczego działają oraz na czym polega problem, który jako firma starają się rozwiązać zarabiając równocześnie.
2. Wikipedia i edukacja, czyli relacja z tegorocznej Wikimanii i wydarzenia satelickiego poświęconego otwartej edukacji na blogu Open Knowledge Foundation. Jedną z ważnych nowości jest powstanie Open Coaltion, która ma zająć się wspieraniem organizacji zajmujących się szeroko pojętą otwartością zasobów w różnych dziedzinach, jednym jej pierwszych działań jest stworzenie poradnika dobrych praktyk dla organizacji i grup organizujących otwarte, społecznościowe projekty.
3. Cześć z Was (zapewne ta bardziej bibliotekarska) zainteresowana metadanymi pewnie z ciekawością przeczyta studium wdrożenia standardu LRMI (Learning Resource Metadata Initiative) w kolejnym serwisie. Tym razem Lorna Campbell pisze o MERLOT, repozytorium metadanych zawierającym rekordy 46.000 otwartych zasobów edukacyjnych.
Otwarta nauka
4. Niedawno zakończona Wikimania, doroczna konferencja wikipedystów z całego świata była okazją do dyskusji na temat każdej dziedziny, w której otwarty model współpracy oraz otwarte zasoby wiedzy mają znaczenie. Jednym z tych obszarów jest nauka. a w szczególności to jak może ona skorzystać w poszerzaniu dostępu do wyników badań oraz przyśpieszania ich wykorzystania. Cameron Neylon na łamach blogu London School of Economics rozważa jak nauka cierpi na używaniu do publikowania przestarzałych i nieekonomicznych form dystrybucji czyli tradycyjnych wydawnictw i czasopism.
5. Ciąg dalszy historii z nowymi pseudo-otwartymi licencjami dla artykułów naukowych. Tym razem głos zabrał Glynn Moody, który przypomina historię podobnych przypadków w historii prób zawłaszczania i rozpraszania osiągnięć wolnej kultury.
6. A gdyby ktoś miał wątpliwości, to PLOS Blog oferuje krótkie podsumowanie tego jak dużo już jest artykułów naukowych opublikowanych na licencjach Creative Commons (co najmniej 1,2 miliona, z czego 720 000 na CC BY). Wniosek jest prosty, CC jest już bardzo silnym standardem prawnym dla otwartego dostępu.
7. Na marginesie otwartego dostępu. Jak i dlaczego badacze używają mediów społecznościowych? Nawet trochę zabawne.
Otwarte zasoby
8. Fotopedia, serwis fotograficzny skupiający się na fotografiach turystycznych, który oferował możliwość publikowania na licencjach CC zamyka się. Amerykańskie Creative Commons zabrało się za zarchiwizowanie zasobów na otwartych licencjach.
9. Clio to nowy serwis oferujący możliwość przeglądania informacji historycznych np. o zabytkach i wydarzeniach w sposób geograficzny czyli przy pomocy mapy. Choć projekt ma być społecznościowy, na razie działa na bardzo restrykcyjnej licencji CC BY NC ND. W pełni wolne i zgodne np. z licencją Wikipedii są za to nasze rodzime Otwarte Zabytki.
10. Folger Shakespeare Library posiada w swojej cyfrowej kolekcji ponad 80 000 obrazów i grafik związanych z Williamem Szekspirem i jego twórczością, właśnie „uwolniła” do domeny publicznej (choć na licencji CC BY-SA). Kolekcja składa się z ilustracji do dramatów i książek o dziełach Szekspira, rysunków ze sztuk teatralnych, zdjęć strojów i rekwizytów teatralnych, a także skanów innych książek i starodruków zebranych w kolekcji tej prywatnej biblioteki.
Otwarte oprogramowanie
11. OpenSource.com o przyczynach małej skali wykorzystywania wolnego i otwartego oprogramowania przez administrację publiczną oraz o tym jakie mogą być z takiego wykorzystania dla niej korzyści.
12. Jakby w odpowiedzi na powyższy wpis, GitHub, platforma otwartej publikacji kodu podsumowuje ile kont na niej posiada administracja publiczna i jak używa serwisu.
Prawo
13. Głośna reforma prawa autorskiego w Hiszpanii oznacza poważne zagrożenie również dla wolnej kultury, otwartych zasobów i edukacji. Renata Avila z CC Hiszpania pisze o ograniczeniach jakie nowe prawo wprowadza do dzielenia się zasobami w sieci oraz o tym jak pogarsza ono sytuację uniwersytetów, które muszą płacić organizacjom zbiorowego zarządzania za użytek edukacyjny.
Ilustracja: Souvenirs du theatre anglais a Paris, kolekcja Folger Shakespeare Library, lic. CC BY-SA 4.0.
Zobacz też
Przegląd linków CC #130
1. Europeana we współpracy z Narodowym Instytutem Audiowizualnym ogłosiła konkurs na remix wideo obiektów pochodzących z jej zasobów. Prace mogą dotyczyć jednego z czterech proponowanych tematów (100 rocznica I Wojny Światowej, 25 rocznica transformacji Centralnej i Wschodniej Europy, historia mody, historia mediów i technologii). Konkurs przeznaczony jest dla uczniów w wieku 13-19 lat oraz dla szkół, a termin nadsyłania prac to 25 maja.
2. Przed kilkoma dniami w Słowenii zakończyła się międzynarodowa konferencja Open Courseware Consortium zrzeszającego uczelnie z całego świata tworzące otwarte kursy i zasoby edukacyjne. Podsumowania każdego dnia konferencji możecie znaleźć tutaj: dzień 1, dzień 2,, natomiast najciekawszą wiadomością jest zmiana nazwy konsorcjum, która zapowiada nowy kierunek. OCW nazywa się teraz Open Education Consortium.
3. W ubiegłym tygodniu w sieci pojawiała się również nowa, ambitnie się zapowiadająca platforma otwartych zasobów edukacyjnych PanOpen. Na razie znajdziemy na niej bibliotekę podręczników akademickich z różnych instytucji przetworzonych z PDF-ów do wygodniejszych do nauki formatów i dostępnych modułowo na stronie. Podręczniki są na różnych licencjach.
4. Kolejna premiera od firmy i platformy otwartych zasobów akademickich Boundless.com. Tym razem Boundless ogłasza otwarcie swojej platformy dla nauczycieli i edukatorów do współtworzenia zasobów edukacyjnych ( w tym podręczników). Teraz za pomocą platformy można znacznie łatwiej tworzyć i układać własne kursy i podręczniki oraz rozbudowywać je o nowe treści.
5. Przyjęcie przez Parlament Europejski dyrektywy o organizacjach zbiorowego zarządzania z początkiem kwietnia oznacza zmiany w możliwości respektowania przez nie licencji Creative Commons z warunkiem NC (Użycie niekomercyjne). Więcej informacji na blogu MediaLaws.eu.
6. Kontynuując wątek barier w środowisku naukowym dla wdrażania otwartego dostępu, polecamy kolejny tekst, tym razem z Research Information na temat definiowania wpływu publikacji naukowych (ang. impact) oraz problemów wynikających ze sztywności tego wskaźnika i kultury publikowania z nim związanej.
7. Andres Guadamuz przeprowadził dla WIPO (World Intelectual Property Organisation) badania na temat możliwości zrzekania się prawa autorskich (osobistych i majątkowych) na świecie oraz tego czy dane jurysdykcje w ogóle przewidują takie możliwości.
Grafika: Europeana Video Remix na licencji CC BY-SA
Zobacz też
Przegląd linków CC #125
1. Jeśli oglądaliście serial The Wire zapewne pamiętacie scenę, w której młody nauczyciel z Baltimore odkrywa zupełnie dobre podręczniki w piwnicy szkoły, przechowywane tylko dlatego że co roku trzeba kupić nowe. W Polsce dyskutuje się (nadal niewiele, to powoli coś się zmienia. Po kilku miesiącach kontrowersji i problemów w sobotę weszła w życie ustawa o tzw. darmowym podręczniku.
2. W USA głównym problemem są zaś koszty podręczników akademickich, którym próbuje zaradzić dwója senatorów. O tym jak mogą to naprawić otwarte epodręczniki przeczytacie w artykule z Baltimore Sun o Uniwersytecie Maryland, który wdraża pilotaż programu otwartych podręczników dla studentów (mają przynieść oszczędności 130,000 USD dla 1100 studentów) oraz Uniwersytetu Baltimore, który rozpoczyna otwarte kursy online.
3. Na blogu Boundless możecie zaś przeczytać praktyczne porady o tym jak korzystać z otwartych zasobów edukacyjnych w klasie czy sali wykładowej (dostępne jest również wideo z webinarium na ten temat, niestety tylko na Facbook’u)
4. edX w partnerstwie z GEMS education ogłosił, że w przyszłym roku chce rozpocząć oferowanie kursów w modelu MOOC (Massive open online course ) dla uczniów tzw. k12 czyli od szkoły podstawowej po liceum.
5. Władze trzech kanadyjskich prowincji (British Columbia, Alberta, and Saskatchewan) podpisały memorandum porozumienia, na mocy którego mają wspierać się w wymianie najlepszych praktyk oraz w tworzeniu otwartych zasobów edukacyjnych.
6. Choć po angielsku to polecamy kurs dla nauczycieli/ek o prawie autorskim i otwartych zasobach o sensacyjnym (lecz często prawdziwym) tytule „Copyright crash course” od Texas University of Libraries.
7. Dobrym dodatkiem do tego będzie kolejny ciekawy przegląd źródeł zdjęć do darmowego wykorzystania, tym razem od Dustina W. Stout’a. Jak zawsze w takim przypadku większość adresów to źródła zdjęć na licencjach Creative Commons.
8. Cenimy sobie dobre przeglądy i artykuły tłumaczące podstawy dlatego polecamy również ten „brief” od Open Society Foundation o Open Access (otwarty dostęp) i korzyściach jakie płyną z niego nie tylko dla naukowców.
9. Co jest źródłem rosnącego zjawiska plagiatów na uczelniach wyższych? Podczas konferencji College Composition and Communication naukowcy próbowali przeformułować ten problem z etycznego na systemowy i jakościowy. Co raz większa ilość wykładowców postrzega plagiat jako akt nieuświadomiony i wynikający z systemowego ułatwiania go na różnych poziomach edukacji.
Zobacz też
Przegląd linków CC #96
1. Sekretarz ds. edukacji USA odwiedził jedną z największych światowych konferencji edukacyjnych USAID Global Education Summit i w swojej mowie mocno poparł Otwarte Zasoby Edukacyjne zarówno w edukacji szkolnej oraz jako rozwiązanie usprawniające doskonalenie zawodowe nauczycieli.
2. Boundless, firma która wydaje otwarte e-podręczniki akademickie w USA jest nie tylko na dobrej drodze do porozumienia z wydawcami, ale równocześnie uruchamia nowe opcje w tym długo zapowiadane płatne wersje swoich otwartych e-podręczników (na licencji CC BY-SA). Za 19.99 dolarów za podręcznik Boundless obiecuje profesjonalną alternatywę do popularnych podręczników dostępnych na rynku z zestawem dodatkowych narzędzi wspierających uczenie się jak quziy, testy, ćwiczenia ułatwiające zapamiętywanie materiału.
3. MicroMOOC o Otwartych Zasobach Edukacyjnych prowadzony m.in. przez Cable Green’a z Creative Commons i Davida Willey’a z Lumen Learning. Kurs będzie obejmować aktualny stan rozwoju OZE oraz zagadnień pedagogicznych nauczania przy pomocy OZE. (więcej…)
Zobacz też
Przegląd linków CC #95
1. Uniwersytet Kalifornii (UC) przyjął całościową politykę OpenAccess i wdraża wymóg publikowania w repozytorium uczelnianym oraz udzielania uczelni niewyłącznej licencji na udostępnianie prace w sieci. Dokument zawierający politykę można przeczytać tutaj (PDF), UC wydaje ponad 40 000 publikacji naukowych rocznie.
2. Kilka dni wcześniej Uniwersytet Stanforda przyjął politykę openaccess dla doktorantów, aby publikowali otwarcie w repozytorium uczelnianym swoje prace.
3. Lisa Petrides, dyrektorka ISKME.org (Institute for the Study of Knowledge Management in Education) pisze na łamach opensource.com dlaczgo tworzenie metadanych dla edukacji jest ważne, nawet kiedy przestaje być modne czy dyskutowane oraz dlaczego dystrybuują metadane dla Otwartych Zasobów Edukacyjnych na licencji zabraniającej komercyjnego wykorzystania i jaki model biznesowy wybrali.
4. Firma Boundless wydająca otwarte epodręczniki akademickie jest bliska porozumienia z wydawcami, którzy oskarżyli ją rok temu o naruszenie praw (więcej…)
Zobacz też
Przegląd linków CC #70
1. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, które prowadzi właśnie (do 5 lutego) konsultacje założeń ustawy o otwartych zasobach publicznych proponuje by po zebraniu głosów w konsultacjach zacząć prace bardziej warsztatowo by wyjaśnić wszelkie nieścisłości założeń i zestawić argumenty tej gorąco dyskutowanej ustawy. Jeśli chcecie zabrać głos w konsultacjach możecie to zrobić za pomocą serwisu mamzdanie.org.pl Więcej o ustawie możecie dowiedzieć się z opracowania Centrum Cyfrowego.
2. Boundless, amerykański strat-up edukacyjny który ułatwia tworzenie podręczników w oparciu o otwarte zasoby edukacyjne opublikował pierwsze 18 podręczników do przedmiotów akademickich. Boundless chwali się też, że dociera już ze swoimi zasobami do studentów połowy amerykańskich uczelni wyższych. Podręczniki dostępne są całkowicie za darmo, na licencji CC BY-SA, po zalogowaniu dostępne są dodatkowe opcje jak ćwiczenia, w przyszłości na bazie podręczników dostępne będą dodatkowe usługi personalizujące proces nauki.
3. Wikiwijs to jeden z ciekawszych i efektywniejszych narodowych projektów OZE opartych o współpracę nauczycieli, niestety z racji na język (Wikiwijs to program Holenderskiego ministerstwa edukacji i nauki) trudno o informacje o nim, dlatego polecamy wywiad na blogu C.M. Rubin w Huffington Post z prof. Robertem Schuwer’em, liderem programu. Wikiwijs opiera się o dwa podstawowe komponenty: zasobów edukacyjnych z publicznych instytucji oraz zasobów i narzędzi do ich tworzenia i dzielenia się przez samych nauczycieli.
4. W dniach 22-24 maja w Berlinie odbędzie się konferencja Economy of the Commons, konferencja ta będzie badać fundamenty ekonomii dóbr wspólnych, zarówno fizycznych (tematy obejmują ekologię, zasoby naturalne, infrastrukturę), przez środki pracy po wiedzę, informację i kulturę. (więcej…)