Przegląd linków CC #140
140 linki publikujemy w wersji za dwa tygodnie, z rozbudowanym działem naukowym współprowadzonym z serwisem Uwolnij Naukę.
Otwarta edukacja i kultura
1. Kilka dni temu odbył się doroczny zjazd Koalicji Otwartej Edukacji, poświęcony dalszym planom oraz dyskusji nad stanem otwartej edukacji i nauki w Polsce. Grzegorz Stunża na łamach Edukatora Medialnego rozwija wątki z tych dyskusji, zwłaszcza na temat rządowego darmowego podręcznika i tego czy może on przyczynić się do głębszych zmian w systemie edukacji. Polecamy lekturę.
2. Jan L. Neumann, koordynator projektów pracujący m.in dla UNESCO na swoim blogu rozpisał dość szczegółowe czym są polityki otwartości i jakie ich modele można wyróżnić. Ważną rolę wg. Neumanna w skutecznych implementacjach pełni uwzględnianie warunków i zmian kulturowych, w które polityka ingeruje i które ma zmieniać.
3. Dobrym uzupełnieniem tekstów Neumanna i Stunży może być post na Ed Techie (Martin Weller) o modelu budowania zaangażowania w otwarte zasoby edukacyjne. Weller wyróżnia poziomy użytkowników otwartych zasobów w edukacji i to jakie są ich możliwości zaangażowania i wspierania otwartości (przez aktywne wykorzystywanie i przetwarzanie zasobów).
4. Creative Commons opublikowało swój doroczny raport o działalności i stanie ruchu otwartości na świecie pt. The Future is Open.
5. Mimi Ito na łamach Boing Boing pisze krytycznie o aktualnej edukacji w sieci jako pogłębiającej podziały społeczne, mimo pozornej otwartości na osoby uczestniczące. Alternatywą, którą Mimi Itowraz ze współpracownikami oferuje to kursy letnie online konstruowane z myślą o uczniach, którzy nie wzięliby udziału np. w popularnych MOOC’ach. Projekt integruje nauczanie z animacją i wsparciem udzielanym przez lokalne biblioteki.
6. Chińska firma IT Huawei oraz jeden z większych i starszych portali otwartych zasobów edukacyjnych Curriki ogłosiły współpracę nad stworzeniem OZE z zakresu funkcji matematycznych, rachunku różniczkowego i innych.
7. Jeśli czasem szukacie bardzo konkretnych argumentów za wykorzystywaniem licencji Creative Commons w Waszej pracy i tak się składa, że jesteście archeologami/żkami to proszę, post właśnie dla Was na blogu Middle Savagery.
8. Departament Edukacji USA przeprowadzi badania efektywności nauczania w modelu odwróconej lekcji z wykorzystaniem Khan Academy.
9. Jaką rolę maję i będą mieć otwarte zasoby edukacyjne w środowisku edukacyjnym kształtowanym przez popularyzację tzw. MOOC (Massive Open Online Courses)? Czy MOOC-i będą wypierać OZE czy raczej uda się je skutecznie integrować? O tych problemach pisze OER Research Hub.
Otwarta nauka
10. Mark Hahnel pisze w „Educause Review” o znaczeniu otwartego udostępniania danych badawczych. Hahnel nawiązuje do idei „open data” wdrażanej przez różne państwa w stosunku do danych publicznych. I dowodzi, że coraz częściej dane są wymieniane wraz z artykułami naukowymi jako wyniki badań, które powinny podlegać otwartemu udostępnieniu. Pilotaż otwartego dostępu do danych badawczych został uruchomiony w ramach unijnego programu Horyzont 2020.
11. Do idei otwartych danych nawiązuje też tekst Susanny-Assunty Sansone na blogu „Impact of Research Hub”. Sansone opisuje nowe rodzaje publikacji naukowej – data paper i data descriptor, służący publikowaniu danych w sposób przejrzysty i podlegający peer review.
12. Koalicja bibliotek naukowych SPARC przyznała swoją doroczną Innovator Award. Otrzymała ją organizacja Electronic Information for Libraries (EIFL), działający na rzecz „wiedzy bez barier”. Gratulujemy EIFL, która także w Polsce wspiera działania na rzecz otwartego dostępu.
13. I wreszcie. Inicjatywa Otwieracz opublikowała wyniki badania „Nowe technologie i prawo autorskie w ISNS UW”. W badaniu zapytano studentów, doktorantów i wykładowców ISNS, co sądzą o wolnym dostępie do nauki – czy sami z niego korzystają i czy się do niego przyczyniają udostępniając swoje prace naukowe. Ekipę Inicjatywy zachęcamy do udostępnienia również surowych danych!
14. The International Association of Scientific, Technical & Medical Publishers (STM) opublikowało własny zestaw licencji dla otwartego dostępu (open access). Dlaczego to bardzo zły pomysł, niekompatybilny z Open Definition oraz dodatkowo potęgujący rozproszenie licencji i więcej trudności dla użytkowników pisze Andrés Guadamuz.
Otwarte zasoby
15. Cooper Hewitt, muzeum wzornictwa Smithsonian Institute w Nowym Jorku podczas odświeżania swojej identyfikacji wizualnej m.in. logo postanowiło nowo-zaprojektowaną przez Cherstera Jenkinsa czcionkę udostępnić na otwartej licencji oraz jako otwarte pliki wektorowe UFO (Universal Font Object). Więcej o tym dlaczego tak zrobili w magazynie Quartz.
16. Nie tylko na wolnej licencji (CC BY-SA 4.0), ale również w duchu open source (tekst dostępny jest na platformie github) został opublikowany The Digital First Aid Kit (Zestaw Pierwszej Pomocy Cyfrowej), poradnik który ma pomagać aktywistom, dziennikarzom i obrońcom praw człowieka w radzeniu sobie ze współczesnymi zagrożeniami takimi jak przejęcie kont lub urządzeń z ważnymi danymi.
Prawo
18. Nadal silnie utajniane negocjacje TPP (Trans-Pacific Partnership) nie przynoszą dobrych wiadomości na temat prawa autorskiego. W ramach przecieków z negocjacji oraz wielu działań podejmowanych przez organizacje takiej jak EFF, które starają się przekazać negocjatorom informację o ryzykach jakie TPP niesie ze sobą, wiemy m.in. o propozycjach przedłużenia ochrony utworów oraz przeniesienia na dostawców internetowych uprawnień policyjnych w kwestii ścigania naruszeń IP.
19. Dziś (12 lipca) w Wielkiej Brytanii (ale oczywiście można przyłączyć się internetowo na całym świecie) do akcji #noTTIP (The Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP) negocjowanego właśnie między USA a Unią Europejską. TTIP, uzupełnienie porozumienia TPP oskarżane jest o próbę ograniczania praw konsumenckich i zaostrzania prawa autorskiego.
Zobacz też
Przegląd linków CC #139
Miło nam poinformować, że od dziś tworzenie linków wspiera Klaudia Grabowska, która koordynuje działania Creative Commons Polska w zakresie otwartej nauki.
Otwarta edukacja i kultura
1. Fundacja Wolnego i Otwartego Oprogramowania zaprasza na Warszawskie Wakacje z WiOO, cykl warsztatów dla uczniów i uczennic gimanzjów i liceów na temat wolnego oprogramowania, programowania, kompetencji medialnych i działania internetu. Gorąco polecamy!
2. Co mają otwarte dane do otwartej edukacji? Na to dość techniczne pytanie odpowiadają Marieke Guy i Otavio Ritter z Open Knowlegde Foundation.
3. 19-21 listopada w Waszyngtonie (USA) odbędzie się kolejna edycja największe konferencji o otwartej edukacji Open Education Conference.
4. Digital Public Library of America wygrała grant od Knight Foundation wysokości 300 000 dolarów na rozwój łatwego systemu informowania o prawach autorskich do obiektów cyfrowych. Gratulujemy i czekamy na wyniki prac!
5. Narzędzi technicznych wspierających nauczycieli/ki w wykorzystywaniu otwartych zasobów edukacyjnych nigdy dość. Tym razem ucieszą się użytkownicy/czki przeglądarek Chrome i Chromium, The Net Texts to wtyczka pozwalające na łatwe przeszukiwanie i łączenie w proste moduły otwartych zasobów dostępnych w sieci.
6. Jeszcze się wgryzamy w tę infografikę, ale wydaje się, że uczestnicy warsztatu na OER Annotation Summit dość ciekawie zarysowali „ekosystem” otwartych zasobów edukacyjnych.
Otwarta nauka
7. W 13 numerze Tytułu Ujednoliconego o tym dlaczego warto otworzyć się na zmiany i otwartość w nauce pisze Kuba Danecki.
8. Wydawnictwo naukowe DeGruyter w swoim serwisie Open Science (bardzo polecamy!) pisze o sposobach promocji książek Open Access, od pisania abstraktów po rozważania na temat marki wydawnictwa.
9. Inicjatywa Otwieracz, studencka grupa badająca i promująca Open Access na UW zaprezentowała raport „Nowe technologie i prawo autorskie w ISNS UW”. Raport podsumowuje prezentacja, oraz materiał wideo z debaty. Pełen tekst raportu i dane z badań pojawią się niebawem.
10. 4 lata po wprowadzeniu otwartego mandatu Chalmers University of Technology przeprowadził badania cytowań materiałów umieszczonych w repozytorium uczelnianym. Z danych wynika, że wskaźnik cytowań artykułów, których pełny tekst znalazł się repozytorium uniwersyteckim jest o 22% wyższy niż artykułów dla których w repozytorium podano tylko informację bibliograficzną.
11. Grupa amerykańskich ekonomistów opublikowała w PNAS (Proceedings of the National Academy of Sciences) dane dotyczące wysokości opłat subskrypcyjnych i szczegółów umów je regulujących, które zazwyczaj są przedmiotem zamkniętych negocjacji. “Przejrzystość cen (dostępu do czasopism nauowych) to pierwszy krok, który powinien zostać podjęty jeśli mamy mieć szanse na jakiekolwiek rewolucyjne zmiany […] Rzeczywisty problem jest jednak taki: wszyscy płacimy za dużo” komentuje Tim Gowers..
Otwarte zasoby
12. W sieci (w Internet Archive oraz jako torrent) dostępny jest już film o tragicznie zmarłym Aaronie Schwartzu pt. The Internet’s Own Boy.
13. Crowdfunding świetnie się łączy z otwartymi zasobami. Jeśli zbierasz pieniądze społecznościowo na swój projekt to pierwszą opcją by im to wynagrodzić jest udostępnić tworzone zasoby na wolnej licencji. Tak też robią twórcy gry towarzyskiej Monikers, którzy z sukcesem zebrali pieniądze na produkcję.
Prawo
14. Mike Linksvayer pisze na blogu o tym dlaczego Open Policies (polityki otwartości) są najlepszą aktualnie propozycją dla reformy prawa autorskiego i monopoli intelektualnych.
15. Blog IPKat opublikował przeciek wewnętrznego projektu białej księgi Komisji Europejskiej w sprawie reformy polityki praw autorskich. Jeśli wierzyć przeciekowi, Komisja zachowała się bardzo konserwatywnie i poza dążeniem do rozjaśniania prawa w kilku miejscach nie będzie podejmować próby jego reformy w najtrudniejszych miejscach. Więcej w komentarzu Paula Kellera na blogu projektu Communia.
16. Jeśli chcecie dowiedzieć się więcej o prawie do wizerunku polecamy świetny wpis Jarka Góry na IPblog (kancelarii Ślązak, Zapiór i Wspólnicy)
Zobacz też
Przegląd linków CC #138
Otwarta edukacja i kultura
1. Jest już dostępny najnowszy Horizon Report o edukacji, a w nim (regularnie już od kilku lat) co raz więcej na temat otwartych zasobów edukacyjnych, które według autorów raportu stanowią jeden z kluczowych trendów kształtujących nowoczesną edukację.
2. Po dłuższej przerwie dwa bardzo ciekawe wpisy na blogu Clinta Lalonde, pierwszy to podsumowanie kolejnego booksprintu pisania podręczników jaki Clint współorganizował. To nie tylko relacja, ale również bardzo dużo podpowiedzi dla tych którzy chcą organizować podobne wydarzenia.
3. Na drugi rzut ciekawe spostrzeżenia edukatora, który pisze swój pierwszy artykuł na Wikipedii.
5. School of open doczekała się poważnej zmiany (wyglądu i układu treści), teraz można łatwiej odnaleźć interesujący nas kurs czy program szkoleń oraz materiały. Pojawiły się również nowe kursy o prawie autorskim oraz tworzeniu stron WWW powstające we współpracy z Mozillą.
6. Kurs o otwartym prowadzeniu badań na OER Research Hub również przeszedł aktualizację, poza sprawdzeniem co nowogo można pisać do autorów z uwagami i komentarzami o tym co jeszcze można by usprawnić w kursie.
7. Jeśli macie jakieś wolne zasoby finansowe i chcecie wesprzeć otwarty projekt możecie dorzucić się do powstania otwartego epodręcznika teorii muzyki.
Otwarta nauka i dane
8. Fundacja Omidyara przygotowała raport o biznesowym potencjale otwartych danych, który skupia się na ekonomiach 20 najbogatszych państwo (tzw. G20). Raport opisuje nie tylko kwestie biznesowe, ale również związane z transparentnością, wpływem polityki otwartych danych na zatrudnienie czy politykę fiskalną.
9. Dlaczego nauka powinna być otwarta? Wielu odpowiedzi dostarcza materiał (artykuł i audycja radiowa do odsłuchania i pobrania jako podcast) amerykańskiego publicznego radia poświęcona otwartemu dostępowi do wyników badań jako punktowi graniczeniu, który może odmienić naukę.
10. OpenSource.com pisze zaś o technologicznym zapleczu w najbardziej zaawansowanych czasopismach open access stosujących pakiet otwartego oprogramowania Insight Toolkit.
Nowe otwarte zasoby
11. Dzięki współpracy kilku narodowych instytucji kultury z Holandii powstał ciekawy projekt prezentujący wybór zasobów z domeny publicznej poświęcony historii Kampanii Wschodnio-Indyjskiej. Serwis prezentuje mapę po której możemy się poruszać o poznawać historię Kampanii i archiwalia z kolekcji zaangażowanych instytucji.
12. Muzeum Nowej Zelandii udostępniło 17 000 obiektów ze swojej kolekcji do domeny publicznej, a kolejne 14 000 do których nie posiadają pełnych praw lub informacji o prawach na licencji CC BY-NC-ND.
Prawo
13. Kończymy artykułem naukowym, które może wzbudzić w Was trochę nadziei, jeśli nie na lepsze prawo autorskie to przynajmniej nadziei, na to że naukowcy wiedzą jak podchodzić do niego realistycznie, jak zwiększać jego elastyczność i ograniczać sformalizowanie, które blokuje rozwój kultury (i przedsiębiorczości).
Zdjęcie: BCcampus_News na licencji CC BY-SA.
Zobacz też
Przegląd linków CC #137
Otwarta edukacja i kultura
1. Lee Wilson z Education Business Blog zastanawia się na tym jak otwarte zasoby edukacyjne mogą (i już to robią), współegzystować z płatnymi zasobami.
2. Oer Research Hub przygotowuje specjalny tydzień poświęcony otwartym podręcznikom, będą posty gościnne od twórców takich projektów oraz webinaria.
3. Nie tylko na dzień ojca czyli szybki przegląd możliwości prezentów na licencjach Creative Commons.
4. Otwarta edukacja to nie tylko prawo to również praktyki, które nie dotyczą licencjonowania zasobów ale budowania wspólnie między nauczycielami a uczniami i studentami kompetencji do uczenia się za pomocą eksperymentowania i odkrywania, a nie wyłącznie przyjmowania wiedzy na jego temat. Ważnym elementem otwartej edukacji jest korzystanie z otwartego oprogramowania i z wolności jakie ono daje, więcej na ten temat na Connected Learning.
5. W podobnym kierunku idzie również edukacja związana z zaawansowaną nauką programowania np. firma Trinket próbuje tworzyć i animować nie tylko otwarty dostęp do materiałów edukacyjnych, ale również wspólnych proces ich tworzenia i oceny taki jak dla otwartego kodu oprogramowania (który uczy tworzyć).
Otwarte zasoby
6. Kolejny serwis oferujący przegląd zasobów z domeny publicznej Vintage Printable, oferuje ciekawą kategoryzację i dużą wrażliwość kolorystyczną od kuratora, który dobiera zasoby do kolekcji.
7. Żeby powstawały nowe zasoby i żeby można było z nich wygodnie korzystać potrzebne są inne zasoby… finansowe dlatego polecamy wam wsparcie serisu Freesound.org, który zbiera 4000 euro na utrzymanie. Od lat freesound.org jest najlepszym miejscem z nagraniami na wolnych licencjach dźwięków i efektów dźwiękowych, tak potrzebnych do tworzenia muzyki, udźwiękowiania filmów czy gier.
8. Kapela Isaac Delusion stworzyła na potrzeby swojego ostatniego utworu generator teledysków z przypadkowych fragmentów wideo pochodzących z domeny publicznej. Archiwum wideo z prywatnej kolekcji Ricka Perlingera które wykorzystali dostępne jest na Archive.org
Otwarta nauka
9. Otwarte zasoby edukacyjne nowym paradygmatem dla bibliotek akademickich? Taką tezę stawia Gary Price w artykule naukowym w najnowszym numerze Library Journal.
10. Open Access wkracza do największych wydawnictw, o tym jak dzieje się na w Wiley Publishing pisze jego wice-dyrektorka tego naukowego potentata na ich blogu.
Prawo
11. Skanowanie całych książek mieści się w dozwolonym użytku w prawie amerykańskim. Tak orzekł amerykański są w sprawie między Authors Guild v. HathiTrust. Więcej o sprawie na stronach EFF.
12. Sprawdzanie czy dany utwór jest już w domenie publicznej w USA jest wyjątkowo skomplikowane, aby w tym pomóc Samuel Clinic na Uniwersytecie Berkeley zaktualizowało schemat tego procesu.
Inne
13. Producent elektrycznych luksusowych samochodów Tesla Motors postanowił otworzyć posiadane przez siebie patenty aby animować powstawanie usług i nowych produktów w segmencie elektrycznej motoryzacji. Na łamach Electronic Fronteir Foundation możcie przeczytać jak ten ruch bardzo różni się do innych dużych firm, które od lat raczej walczą „na patenty” niż je otwierają.
Zobacz też
Rakiety otwartości rozdane po raz trzeci
Za nami dziewiąte urodziny Creative Commons Polska i trzecia edycja rakiet otwartości, nagród które CC Polska wręcza projektom i osobom realizującym otwartość w swojej pracy i działaniach. W tym roku rakiety trafiły do rąk Open Street Map Polska i UMP-pl (nagrodzone razem) oraz Marii Adamiec, koordynatorka Akademii Orange w Fundacji Orange za całokształt jej pracy na rzecz wspierania otwartych projektów w Polsce.
Podczas tegorocznych urodzin prezentowały się również nowe projekty o dużej dozie otwartości: portal bibliotekarski Labib, Stowarzyszenie z siedzibą w Warszawie, Inicjatywa Otwieracz (inicjatywa studencka działająca na rzecz otwartego dostępu do nauki) oraz EduAkcja. W ramach atrakcji odtwarzaliśmy do fotografii klasyczne dzieła malarskie znajdujące się już w domenie publicznej. Z okazji urodzin przygotowana została również po raz czwarty specjalna koszulka Creative Commons Polska w limitowanej edycji.
Nie sposób krótko podsumować dziewięciu lat od startu Creative Commons Polska, z pewnością jednak każdego roku jesteśmy zaskoczeni jak ilością nowych otwartych projektów w Polsce. Już teraz zapraszamy na okrągłe, dziesiąte urodziny za rok.
Zobacz też
Przegląd linków CC #136
Otwarta edukacja i kultura
1. Znów zaczynamy od darmowego elementarza Ministerstwa Edukacji Narodowej, który wywołuje więcej kontrowersji niż powieści historyczne o powojennej Polsce. Najpierw MEN wycofał się z wolnej licencji dla pierwszej części podręcznika mimo wsparcia merytorycznego i prawnego jakie otrzymuje od Koalicji Otwartej Edukacji. Pod koniec tygodnia pracownicy wydawnictwa WSiP opublikowali dramatyczny w brzmieniu list, w którym za wysokie ceny podręczników obwiniają sam MEN, który teraz rzekomo jednym podręcznikiem ma spowodować masowe zwolnienia. Niestety, większość wątpliwości i problemów rozwiązać może jedynie lepsza komunikacja Ministerstwa.
2. Po serii dotyczącej bibliotek serwis OpenSource.com bierze teraz na celownik otwartą edukacje i będzie publikować serię specjalnych materiałów na ten temat, z pewnością szukając połączeń z wolnym i otwartym oprogramowaniem.
3. Paul Stacey pisze na swoim blogu o konieczności systemowego podejścia do innowacji w otwartych zasobach. Paul zwraca uwagę na zmianę jaka dokonała się w ciągu ostatnich kilkunastu lat, kiedy to indywidualnie tworzone otwarte zasoby w edukacji i kulturze stają się mniejszą częścią, a znacznie więcej tworzonych jest w ramach różnych projektów i instytucji. Takie skomplikowanie i rozproszenie wymaga co raz lepszego zarządzania procesem tworzenia i wydawania zasobów np. opartego o modele stosowane w projektach tworzenia oprogramowania.
4. Schema.org to wspólny projekt producentów wyszukiwarek Google, Bing, Yahoo i Yandex, którego celem jest precyzyjniejsze rozpoznawanie ważnych informacji w stronach internetowych jak o autorze czy wydawcy, to zaś ma posłużyć lepszemu dobieraniu wyników wyszukiwania. Projekt ten niesie ze sobą również ogromne nadzieje dla usprawnienia edukacji w sieci czym zajmuje się grupa LRMI (Learning Resource Metadata Initiative). Więcej o schema.org i LRMI możecie przeczytać w nowym materiale przeglądowym na ich temat od CETIS.
5. Zanim jednak popularne wyszukiwarki będą sobie tak sprawnie radzić z materiałami edukacyjnymi polecamy przegląd wyszukiwarek otwartych zasobów edukacyjnych. Warto zapisać sobie te linki.
6. OER Reserch Hub przygotowało aż trzy materiały o praktykach stosujących w bardzo zaawansowany sposób otwarte zasoby edukacyjne w swojej pracy. Możecie dowiedzieć się jak pracują z nimi: fizyk David Weaver, geolożka Sian Proctor i matematyk James Sous.
7. Remix Game – gra o łączeniu ze sobą otwartych i wolnych licencji w wersji, autor David Willey zaprasza do testowania i zgłaszania uwag.
Otwarta nauka
8. Czym jest otwarta nauka? Prosty ekspeeryment z próbą społecznościowego zdefiniowana tego pojęcia na twitterze przeprowadził Jeff Hollister@jhollist, a jego wyniki zestawił na stronie storify.
9. Jeśli interesują Was MOOC-i, ale nie tylko ze względu na modę na nie co na bardzo dużą ilość danych jakie przy okazji organizacji takich kursów zbierają uniwersytety (i jak te dane można wykorzystać do usprawniania edukacji) to zajrzyjcie na blog e-literate, który opisuje niedawne udostępnienie przez MITx dużego zestawu danych o swoich sieciowych studentach.
Prawo
11. Text and data mining i wątpliwości prawne jakie za sobą pociąga ten trudny do przetłumaczenia na język polski termin.
12. Europosłanka Partii Piratów z Niemiec Julia Reda szuka osoby na stanowisko doradcy/czyni ds. prawa autorskiego.
Inne
13. W Rzeczpospolitej wywiad z odchodzącym niebawem do Europarlamentu ministrem kultury Bogdanem Zdrojewskim, w którym to minister stwierdza, że w Polsce obwinia za słabą odpłatną partycypację w kulturze zbyt dużą akceptację dla piractwa (nigdy nie do końca wiemy co ktoś ma na myśli mówić o piractwie…).
Zobacz też
Przegląd linków CC #135
Otwarta edukacja i kultura
1. Gazeta Prawna i Gazeta Wyborcza piszą o tym co się dzieje w Cyfrowej Szkole i projekcie e-podręczników (trochę odsuniętych w cień ilością wiadomości na temat darmowego elementarza. W czerwcu PCSS (Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe), które tworzy platformę dla epodręczników ma zaprezentować aplikacje mobilne dla otwartych zasobów Cyfrowej Szkoły.
2. Tymczasem w piątek 30.05 sejm uchwalił nowelę ustawy o oświacie, w ramach której przyjęto że od września 2014 r. pierwszoklasiści będą korzystać z bezpłatnych podręczników, a od 2017 r. wszyscy uczniowie podstawówek i gimnazjów. Odrzucono poprawki mające wprowadzać darmowe podręczniki do szkół ponadgimnazjalnych oraz do przedmiotów nie obowiązkowych: etyki i religii. Pozostaje teraz pilnować szczegółów nowelizacji aby zapewnić tym podręcznikom otwartość. Zainteresowanym szczegółowymi dyskusjami posłów i posłanek na temat darmowego podręcznika polecamy stenogramy.
3. Na blogu Clinta Lalonde, nauczyciela organizującego book-sprinty pisania podręczników szkolnych post i infografika o tym jak przygotować się i co warto przedyskutować w zespole autorów przed organizacją maratonu pisania.
4. Fundacja Saylor.org przygotowała po jednym z popularniejszych otwartych kursów jakie oferowała (na temat inżynierii systemów, przygotowany w partnerstwie z NASA) ciekawą analizę na temat osób uczestniczących w nim. Treść kursu oczywiście dostępna jest nie tylko nadal w sieci dla chętnych, ale również cała jego treść została przekazana do domeny publicznej.
5. Dr. Rory McGreal, z UNESCO i Commonwealth of Learning przygotował serię prostych i krótkich edukacyjnych wideo tłumaczących najważniejsze zagadnienia związane z otwartymi zasobami edukacyjnymi, od licencjonowania, prawa autorskiego, przez technologie mobilne, związek otwartych zasobów z nowymi technologiami, łączenie zasobów…
6. O tydzień (do 6 czerwca) został przedłużony nabór do Open Humanities Awards, organizowanego przez Open Knowledge Foundations konkursu wspierające najciekawsze, innowacyjne projekty wykorzystujące otwarte zasoby, otwarte dane i otwarte oprogramowanie w badaniach i nauczaniu humanistyki.
Nowości na CC i w domenie publicznej
7. Tym razem nie zasób, a proste, alternatywne narzędzie do wyszukiwania grafik z Wikimedia Commons (czyli wyłącznie na wolnych licencjach lub z domeny publicznej) Can We Image.
Otwarta nauka (i otwarte dane)
8. “Czas potraktowa
9. Doroty Bishop na blogu London School of Economics pisze dlaczego otwarte dane (Open Data) są bardzo ważne dla nauki, choć wielu naukowców obawia się publikowania i ew. znalezienie błędów w ich badaniach (korzyść z odnalezienia błędu wydaje się oczywista, ale większości kojarzy się ze wstydem popełnienia i nie zauważenia lub zignorowania).
10. Otwarte dane (zwłaszcza rządowe) to jednak też masa innych problemów. Jed Miller na łamach Guardiana pisze o trudnościach i problemach jakie mogą wyniknąć dla transparentności z operowania co raz większa ilością danych publikowanych w niedostępnych formatach i w nieuporządkowany sposób.
11. Chiny są na szybkiej drodze do masowego wdrożenia otwartego dostępu dla finansowanych publicznie wyników badań. W maju Chińska Akademia Nauk oraz Narodowa Fundacja Nauki ogłosiły, że wszystkie finansowane przez nie badania muszą być dostępne w otwartym dostępie w ciągu roku od publikacji.
Inne wiadomości o otwartości
13. Case aginst sharing to ciekawy artykuł (i krótki komiks) pokazujący jak pojęcie ekonomi daru (czy dzielenia się) w niektórych przypadkach służy tylko lepszemu nazywania nowszych form sprzedaży zasobów jak np. usługi Airbnb i Uber.
Grafika, fragment infografiki Rules of Textbook Development, aut. Clint Lalonde, lic. CC BY 4.0.
Zobacz też
Przegląd linków CC #134
Przedstawiamy linki Creative Commons w lekko odświeżonej i rozszerzonej formie. Z racji na co raz więcej ciekawych informacji na temat otwartości ze świata nauki i prawa linków będzie więcej, ale będą dla wygody czytania dzielone na kategorie. Aby nie przegapić żadnej aktualizacji przypominamy o opcji subskrypcji kanału RSS.
Otwarta edukacja i kultura
1. Piotr Peszko rozmawia o projekcie e-podręcznika i edukacji cyfrowej w Polsce z Krzysztofem Wojewodzicem, który z koordynacji projektu e-podręczników Cyfrowej Szkoły w Ośrodku Rozwoju Edukacji przeszedł do zadania stworzenia na prywatnej uczelni Vistula nowoczesnej formy nauczania online.
2. Francuska ministra kultury Aurélie Filippetti, kilka miesięcy lat temu ogłosiła duży program współpracy z Creative Commons i Open Knowledge Foundation, którego pierwsze efekty zostały ogłoszone w ubiegłym tygodniu. Kilka głównych stron internetowych ministerstwa zostały objęte licencją Creative Commons. Opublikowany został również film animowany promujący licencje w działalności kulturalnej. (Poniżej kadr z filmu, cały film dostępny jest na licencji CC BY-SA 4.0 Francja)
3. Globalne Creative Commons uruchomiło od dawna przygotowywany projekt pt. Open Policy Network, którego częścią jest Institute for Open Leadership, który w założeniu ma być siecią ekspertów od edukacji, biznesu i nauki, którzy chcą aktywnie doszkalać się i wdrażać otwartość w swoich dziedzinach. Aplikować można do 30 lipca.
4. Zespoły School of Open i ccLearn przygotowały kurs o podstawach prawa autorskiego, a w szczególności licencji Creative Commons adresowany do 10 latków. Choć po angielsku to licencja oczywiście pozwala na jego przetłumaczenie i remiks, może przydać się w szkole albo jako inspiracja dla opracowania podobnych kursów.
Otwarta nauka
5. Ciekawe wieści na temat rozwoju wspominanego już na łamach linków Open Access Button, proste narzędzie do przeglądarki które miało służyć mapowaniu zamkniętego dostępu do treści naukowych. Jedną z nowych funkcji jest teraz możliwość łatwego sprawdzenia czy dany artykuł, który znaleźliśmy za płatny/zamkniętym dostępem nie jest przypadkiem dostępny gdzieś indziej w otwartym dostępie.
6. Pod niesamowitym jak na artykuł naukowy tytułem „Do Androids Dream of Electric Free Speech? Visions of the Future of Copyright, Privacy, and the First Amendment in Science Fiction” znajdziecie bardzo ciekawą analizę autorstwa Daxton’a „Chip’a” Stewart’a tego jak pisarze science fiction przewidywali (i przewidują) realne procesu związane ze stykiem nowych technologii, prawa autorskiego i nadzoru społecznego.
7. Eva Amsen z Research F1000 eksploruje model otwartych recenzji (open peer review) w nauce, jest to kontynuacja wcześniejszego tekstu tłumaczącego prosto czym jest sam otwarty dostęp (open access)
Nowości na CC i w domenie publicznej
8. Prof. Andrzej Blikle opublikował swoją nową książkę, „Doktryna jakości” w sieci na licencji Creative Commons: Uznanie autorstwa — Użycie niekomercyjne — Bez utworów zależnych 3.0 Polska.
9. Ciężko nazwać to akurat dobrą wiadomością, ale nowojorskie Metropolitan Museum ogłosiło że otworzy dostęp do 400 000 obrazów i grafik ze swoich zasobów do domeny publicznej i udostępni je wysokiej jakości… niestety, jak szybko wszyscy zauważyli, w szczegółowym opisie muzeum pozwala jedynie na niekomercyjne użycie tych materiałów, co nie zgadza się zdecydowanie z ideą domeny publicznej. Więcej o tym zjawisku, nazywanym „zawłaszczaniem domeny publicznej” przez instytucje kultury pisze Cory Doctorow, my zaś trzymamy kciuku by muzeum szybko zmieniło zdanie i zapis. Wtedy napiszemy jeszcze raz, już jako dobrą wiadomość :)
10. W pełnej zgodzie z ideą domeny publicznej, czyli możliwe do dowolnego wykorzystania są zdjęcia w serwisie SkitterPhoto, publikowane codziennie nowe, wysokiej jakości fotografie na licencji Creative Commons Zero.
Prawo
11. Biblioteki, archiwa i instytucje badawcze z całego świata wspólnie wystąpiły z listem do Unii Europejskiej, aby ta nie blokowała a kontynuowała prace nad traktatem dotyczącym wyjątków prawno-autorskich dla bibliotek i archiwów w WIPO (World Intellectual Property Organization). Więcej o apelu na blogu Centrum Cyfrowego.
12. Unia Europejska i USA od prawie roku negocjują Transatlantyckie Partnerstwo na rzecz Handlu i Inwestycji (TTIP). Oficjalnie porozumienie ma znosić „pozataryfowe bariery w handlu”. Porozumienie negocjowane podobnie do ACTA w sposób częściowo tajny i nietransparentny prawdopodobnie może osłabić europejskie standardy w takich obszarach jak ochrona danych osobowych i zaostrzyć egzekwowanie praw autorskich. Dlatego też organizacje obywatelskie z całego świata apelują do komisarza ds. handlu UE o przejrzytstość negocjacji.
Zobacz też
Przegląd linków CC #133
1. Creative Commons ma nowego szefa (dokładnie CEO). Został nim Ryan Merkley, wieloletni dyrektor operacyjny w Fundacji Mozilli (stojącej za przeglądarką Firefox). Merkley był tam odopowiedzialny m.in. za ogromne sukcesy w pozyskiwaniu środków na działalność fundacji w akcjach społecznego finansowania. Ryan napisał już na blogu CC o swoich planach.
2.W Gazecie Wyborczej duży wywiad z mec. Heleną Rymar, koordynatorką prawną Creative Commons Polska na temat rzekomego plagiatu w „Naszym elementarzu” czyli otwartym podręczniku dla pierwszoklasistów tworzonym przez Min. Edukacji Narodowej. Więcej (i w otwartym, bezpłatnym dostępie) o tym dlaczego zarzuty te są mocno „podkręcone” na blogu Centrum Cyfrowego.
3. Wspominaliśmy już o mapie wpływu i efektów otwartych zasobów edukacyjnych na świecie. Tzw. OER impact map tworzona jest przez OER Research Hub i prezentuje dane m.in o konkretnych projektach tworzących zasoby, o projektach polityk wspierających lub wymagających otwartości zasobów edukacyjnych na świecie. W ostatnich tygodniach w sieci pojawiły się również zgodnie z planem prototypy map prezentujących w różny sposób skalę działania otwartych zasobów edukacyjnych na świecie finansowane w konkursie Fundacji Hewlett’ów. Więcej o tych mapach możecie przeczytać we wpisie The value of an #OERmap.
4. W Berlinie dyskutują o tym jak wprowadzić otwarte zasoby edukacyjne. Finansowanie podręczników w Niemczech zależne jest od władz lokalnych (landów) dlatego różne regiony mają różne polityki. Na bazie badań zleconych przez Technology Foundation Berlin i współpracy z departamentem edukacji parlamentu Berlina pojawiają się plany jak szybko nadrobić dystans do najbardziej rozwiniętych pod tym względem inicjatyw w innych krajach.
5. Prof. Lu Xiao na łamach bloga London School of Economics przekonuje, że opinie naukowców o Wikipedii mogą się poprawiać jedynie w wyniku ich zaangażowania i włączania Wikipedii do nauczania akademickiego.
6. Aktywistom i aktywistkom na rzecz otwartości zasobów i praw w internecie może przydać się lektura pracy naukowej w Journal of Information Policy na roli i metod procesów rzeczniczych wokół zatrzymania ACTA.
7. W Krakowie w dniach 23-24 października odbędzie się konferencja „The Open and Flexible Higher Education Conference” organizowana w tym roku na Akademii Górniczo-Hutniczej przez European Association of Distance Teaching Universities (EADTU). W tym roku tematem przewodnim będzie: „New Technologies and the future of Teaching and Learning”.
Zobacz też
Przegląd linków CC #132
1. Poważne zmiany dotyczące licencji Creative Commons w serwisie flickr.com, o których pisaliśmy kilka tygodniu temu wywołały sporo reakcji w sieci a te doczekały się odpowiedzi ze stront serwisu. Ostatecznie flickr poprawił wyszukiwanie wewnętrzne (teraz jest jeszcze prostsze niż wcześniej) oraz oznaczanie poszczególnych zdjęć. Pewne problemy pozostają nadal otwarte np. z API, które ostatnio przeszło poważną awarię, a w lipcu będzie przechodzić poważną reformę bezpieczeństwa. Na wszelki wypadek pamiętajcie też, że flickr.com możecie korzystać też przez alternatywne wyszukiwarki jak compfight.com, które też obsługują CC. Tymczasem poniżej ilustracja tego gdzie teraz znajdziecie filtrowanie po licencjach CC na flickr.com – od razu nad wynikami!
2. Alek Tarkowski, który uczestniczył w ostatnich konferencjach Open Courseware Consortium i brytyjskiej OER14 napisał ich podusmowanie, a w nim m.in. o pierwszej krajowej pochodnej od programu europejskiego Opening Up Education czyli Opening Up Slowenia, MOOC’ach, otwartości zasobów w dwóch modelach edukacyjnych: K12 oraz dzielone na podstawową i średnią.
3. Na niezastąpionym blogu JISC sporo wiedzy i ciekawostek na temat prowadzenia kampanii promujących otwarte zasoby edukacyjne, m.in. na przykładzie właśnie trwającej akcji I love OER, w której autorzy otwartych zasobów bazujących na projekcie JORUM lub Ci którzy polecą nowe, nieznane otwarte zasoby mogą wygrywać pieniądze na zakupy w księgarni internetowej.
4. Biały Dom opublikował U.S. Open Data Action Plan, plan dalszego otwierania zasobów informacyjnych i danych produkowanych przez rząd federalny Stanów Zjednoczonych. W dokumencie ważną rolę odgrywają rekomendacje używania licencji Creative Commons Zero dla skutecznego publikowania do domeny publicznej zarówno w USA jak i poza jego granicami.
5. Unia Europejska zablokowała prace WIPO nad dokumentem w sprawie dozwolonego użytku dla bibliotek i archiwów. Na sesji komitetu WIPO ds. własności intelektualnej i prawa autorskiego (SCCR) odrzucili prace nad wypracowanym do tej pory przez komitet tekstem dokumentu, w ramach którego bibliotekarze/rki zrzeszeni m.in. w Electronic Information for Libraries (eILF) proponowali zapisy zmierzające do wprowadzenia międzynarodowego dozwolonego użytku dla bibliotek.
6. W niektórych krajach trzeba bronić przed pomysłami wydawców edukacyjnych nie tylko dozwolony użytek, ale nawet prawo do odsprzedania fizycznej, używanej książki. W USA wydawnictwo Aspen należące do Wolters Kluwer wymusza na studentach zakupujących podręczniki do nauki prawa licencję zabraniającą odsprzedaży książki co jest sprzeczne z obowiązującą w USA doktryną pierwszej sprzedaży (w Polskim prawie jest to część tzw. „wyczerpaniem prawa” które umożliwia dalszy obrót egzemplarzami już wprowadzonymi do obrotu bez naruszania prawa autorskiego).
7. Kolejny tydzień otwartego dostępu (Open Access Week) dopiero w październiku, ale został już ogłoszony temat, którym będzie „Generacja otwartości”.
8. Na koniec link na poziomie meta czyli definicja licencji Creative Commons i kilkanaście przykładów możliwego użycia w zdaniach na jednym z ciekawszych otwartych zasobów edukacyjnych czyli w podręcznikach Boundless.com