Licencje Creative Commons 4.0 – Swoboda użycia, najważniejsze informacje
Centrum Cyfrowe, Vivid Studio, licencja CC BY). Pobierz jako PDF.
Zobacz też
Licencje 4.0 po polsku
Zakończyliśmy właśnie żmudny proces konsultacji i tłumaczenia licencji Creative Commons w wersji 4.0. Najnowsze wydanie licencji działa od prawie 2 lat i staje się co raz popularniejsze również w Polsce, ale dla pełnej wygody korzystania z nich w kraju brakowało tłumaczenia pełnej wersji tekstu prawnego licencji.
Jednym z głównych celów wprowadzenia kolejnej wersji licencji było dostosowanie ich do potrzeb rosnącego sektora publicznego (coraz częściej korzystających z licencji) oraz uwzględnienia specyfiki udostępniania danych. Od wersji 4.0 licencje posiadają też tylko jedną, międzynarodową wersję. Wszystkie poprzednie wersje licencji nadal obowiązują i działają, ale wraz z pełnym tłumaczeniem licencji zalecamy dla nowych treści i projektów przejście na wersję 4.0. Licencje w wersji 4.0 znajdziecie już na naszych najnowszych infografikach (obok).
O zmianach w wersji 4.0
Licencje obecnie obejmują prawa sui generis (prawa szczególne) do baz danych, które istnieją w niektórych państwach (w tym w Polsce, na mocy ustawy o ochronie baz danych), a które nie były uwzględnione we wcześniejszych wersjach – to oznacza, że zrzeczenie się określonych praw z pomocą licencji dotyczy także baz danych;
Licencje 4.0 zawierają zapisy, na mocy których Licencjodawca zrzeka się także ochrony swojego wizerunku, w zakresie w jakim pozwala na to miejscowe prawo.
Od najnowszej wersji działa prostsze uznanie autorstwa: w wersji 4.0 wystarczy podawać informacje o autorze i licencji, nie jest wymagane podawanie tytułu utworu w informacji licencyjnej – jeśli równocześnie podajemy odnośnik do tego strony, na której wraz z utworem znajduje się jego opis. Podawanie tytułu jest nadal rekomendowane (we wcześniejszych wersjach był to obowiązek). W przypadku materiałów, w których wykorzystano wiele utworów na licencji CC możliwe jest również podanie linku do osobnej strony ze wszystkimi opisami zamiast umieszczania tych opisów w pliku (wygodne np. w przypadku materiałów wideo).
Istnieje możliwość nakazania przez licencjodawcę usunięcia informacji o jego autorstwie z określonych kopii utworu lub utworów zależnych – w przypadku, gdy nie chce być związany z określonym użyciem jego utworu. W wersjach 3.0 to uprawnienie dotyczyło jedynie utworów zależnych.
Nowe wersje wprowadzają model 30 dni na usunięcie naruszeń licencji. Naruszenie licencji, tak jak wcześniej, oznacza automatyczne wygaśnięcie licencji względem licencjobiorcy, który ją naruszył. Licencja zostaje jednak przywrócona jeśli w ciągu 30 dni od ustalenia naruszenia zostanie ono naprawione.
Szczegółowy opis zmian w licencji CC w wersji 4.0 (ang.) https://wiki.creativecommons.org/wiki/4.0
Nad procesem tłumaczenia czuwały prawniczki Centrum Cyfrowego Natalia Mileszyk i Katarzyna Strycharz.
Zobacz też
W 2017 roku będziemy rozmawiać o otwartych zasobach, globalnie
Stolica Słowenii, Ljubljana, będzie w przyszłym roku konkurować ze stolicą RPA, Kapsztadem o tytuł światowej stolicy otwartych zasobów edukacyjnych. W pierwszym mieście, we wrześniu odbędzie się tam drugi kongres UNESCO o otwartej edukacji. Podczas pierwszego została przyjęta Deklaracja Paryska, stanowiąca istotny dokument, który zachęcał państwa członkowskie by finansując materiały edukacyjne od razu je otwierały. W drugim, w marcu odbędzie się, 15 lat po podpisaniu deklaracji o otwartych zasobach edukacyjnych, konferencja Open Education Consortium (do 17 września można składać jeszcze propozycje wystąpień).
Według UNESCO otwarte zasoby edukacyjne wspierają realizację jednego z najważniejszych celów zrównoważonego rozwoju w obszarze edukacji czyli zapewnienie integracji i równego dostępu do wysokiej jakości edukacji oraz możliwości uczenia się przez całe życie. Prezydent Słowenii ogłaszając na zgromadzeniu ogólnym ONZ kongres przypomniał, o tym jak ważne jest wspieranie nowoczesnej i możliwie elastycznej (dzięki otwartym zasobom) edukacji, we współczesnym, szybko zmieniającym się świecie.
Kongres odbędzie się w dn. 18-20 września 2017. UNESCO już teraz zachęca nie tylko by eksperci i ekspertki ds. edukacji rezerwowali sobie tę daty na przyjazd, ale by wypełnili ankietę dotycząca polityk wdrażania i wspierania OZE na świecie (w jęz. angielskim). W szczególności UNESCO na głosy aktorów takich jak administracja publiczna, organizacje reprezentujące grupy zawodowe i środowiska edukacyjne. Poza ankietą UNESCO organizuje również regionalne konsultacje przed kongresem (europejskie odbędą się w lutym 2017 na Malcie, która w tym czasie będzie piastować prezydencję UE).
Zdjęcie aut. MemoryCatcher, Creative Commons Zero.
Zobacz też
Dzień domeny publicznej 2016
Każdego roku, wraz z pierwszym dniem stycznia, do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych artystów. Rozrastanie się tego rezerwuaru naszego wspólnego dziedzictwa świętujemy co roku podczas Dnia Domeny Publicznej. Tegoroczne obchody odbędą się w dniu 29 stycznia w lokalu Solec 44 (Warszawa, ul. Solec 44). Rozmawiać będziemy nie tylko o tych twórcach, którzy właśnie zasilili domenę publiczną, ale także o perspektywie na najbliższe lata. Wydarzenie składa się z części warsztatowej, na którą obowiązuje rejestracja oraz części otwartej, podczas której będziemy wspólnie świętować.
Warsztaty
Od 15.30 można wziąć udział krótkich spotkaniach warsztatowo-dyskusyjnych dotyczących potencjału zasobów z domeny, ich właściwego oznaczania i udostępniania, animowania działań wokół nich oraz kwestii prawnych, które należy znać i rozumieć, aby swobodnie poruszać się w tym obszarze. Warsztaty poprowadzą między innymi: Karol Piekarski (Medialab Katowice), Natalia Mileszyk (Centrum Cyfrowe), Kamil Śliwowski (Koalicja Otwartej Edukacji), Katarzyna Strycharz (Creative Commons Polska) oraz Borys Kozielski (Wikiradio). Na wszystkie warsztaty obowiązuje rejestracja.
W tym samym czasie, między 15.30 a 18.00 trwać będą warsztaty dla dzieci Dobrze się składa! wokół zasobów z domeny publicznej prowadzone przez Magdalenę Kreis z Centrum Sztuki WRO.
Zobacz szczegółowy program warsztatów i zarejestruj się!
Wspólne świętowanie
Od 18.00 do 19.30 zapraszamy na sesję krótkich prezentacji, prezentujących inspirujące przykłady, ciekawe praktyki i możliwości wykorzystania zasobów z domeny publicznej. Wśród gości znajdzie się między innymi Grzegorz Uzdański, twórca Nowych wierszy sławnych poetów, Jarosław Lipszyc (Nowoczesna Polska), Krzysztof Machocki (Wikimedia Polska), Mirosław Filiciak (Uniwersytet SWPS).
Wśród atrakcji znajdzie się także prezentacja utworów z domeny publicznej z wprowadzeniem Sonii Wronkowskiej z Biblioteki Narodowej, w wykonaniu pianisty zespołu Jazzpospolita, Michała Załęskiego.
Od 20.00 zaś zapraszamy do wspólnych celebracji i degustacji potraw przygotowanych na podstawie przepisów z domeny publicznej przez Aleksandra Barona, szefa kuchni w Solcu 44 oraz spotkania w wesołej atmosferze z udziałem Klubu Komediowego.
Miejsce: Klub Solec 44 (Warszawa, ul. Solec 44)
Czas: 29 stycznia 2016, od godz. 15:30
Pobierz plakaty i banery wydarzenia oraz umieść je na swojej stronie lub profilach w mediach społecznościowych:
Organizatorzy i sponsorzy
Zobacz też
Koalicja Otwartej Edukacji szuka koordynatorki/koordynatora
Creative Commons Polska jest organizacją członkowską i jednym ze współzałożycieli Koalicji Otwartej Edukacji.
Oferujemy ciekawą i rozwijającą pracę w interdyscyplinarnym środowisku organizacji pozarządowych, instytucji kultury i uczelni, które działają wspólnie na rzecz pełnego wykorzystania cyfrowych zasobów edukacji, kultury i nauki poprzez promocję wolnych licencji i dostępnych technologii. Poszukujemy dobrze zorganizowanej i pomysłowej osoby, umiejącej animować społeczność do wspólnej pracy.
Praca zdalna na ⅖ etatu (konieczność sporadycznych wizyt w Warszawie i udziału w szkoleniach i konferencjach) na podstawie umowy o pracę, na rok z możliwością przedłużenia. W pakiecie uczciwe wynagrodzenie (zależne od kwalifikacji i doświadczenia w przedziale 1900-2300 zł brutto), możliwość zdobycia unikalnych doświadczeń i wiedzy na temat prawa autorskiego.
Do zadań na stanowisku koordynatora/koordynatorki będzie należało m.in.:
Zobacz też
Przegląd linków CC #184
Otwarta edukacja
Think-Tank Parlamentu Europejskiego przygotował raport na temat edukacji dorosłych oraz otwartych zasobów edukacyjnych. Badania prowadzone były w 12 krajach m.in. Polsce i mają pomóc w opracowywaniu przyszłych polityk dotyczących finansowania i tworzenia zasobów edukacyjnych.
Sektor komercyjny zabiera się za promocję otwartych e-podręczników Cyfrowej Szkoły oraz technologii, jakie można przy nich wykorzystać. Samsung i Grupa Edukacyjna S.A. promuja e-podręcznik za pomocą akcji edukacyjne „Zgrzyciaki” skierowany do uczniów klas 1-3.
Wykładowca matematyki na Cal State Fullerton (USA), który użył darmowego i otwartego podręcznika dla swoich studentów zamiast kosztującego 180 dolarów 25-letniego podręcznika autorstwa jednego ze swoich przełożonych został ukarany przez władze uczelni. Jak widać prace nad naprawianiem akademii i obniżaniem kosztów edukacji mogą być nadal bolesne.
Creative Commons i Open Policy Network prowadzą rekrutację na drugą edycję instytutu liderów/ek otwartości, kolejna edycja odbędzie się w marcu 2016 w Kapsztadzie, poszukiwanych jest 15 osób działających już aktywnie na różnych polach, które chcą wdrażać w nich polityki otwartości.
Otwarta nauka
Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego przyjął „Kierunki rozwoju otwartego dostępu do publikacji i wyników badań naukowych w Polsce”. Dokument prezentuje założenia polityki otwartego dostępu oraz zalecenia dotyczące wprowadzania otwartego dostępu do publikacji i wyników badań naukowych przez podmioty finansujące badania (NCN, NCBR, MNiSW), jednostki naukowe, uczelnie i wydawców. Więcej na łamach Uwolnij Naukę.
Otwarte zasoby (więcej…)
Zobacz też
Przegląd linków CC #183
Otwarta edukacja
OER Research Hub wydał właśnie dwa ciekawe skrótowe raporty z prowadzonych przez siebie badań. Pierwszy dotyczył sposobów uczenia się i wykorzystywania otwartych zasobów edukacyjnych przez osoby uczące się nieformalnie (którzy w większości są osobami pracującymi i niskie koszty edukacji są dla nich kluczowym czynnikiem decyzyjnym) oraz w ramach formalnego systemu edukacji (dla których obok kosztów równie ważna jest łatwa dostępność do materiałów edukacyjnych).
Amerykański Departament Edukacji doczekał się swojego pierwszego w historii formalnego doradcy ds. otwartej edukacji. Został nim Andrew P. Marcinek, specjalista ds. innowacji i wykorzystania nowych technologii w edukacji. Czekamy na podobny krok polskiej administracji!
Jeden z pierwszych w pełni otwartych podręczników akademickich stworzonych również w bardzo otwartym modelu publikacji, “Teaching in a Digital Age” dr. Tony’ego Batesa, został właśnie przetłumaczony i wydany również po wietnamsku.
Otwarta nauka
Czy kraje azjatyckie przejmują rolę liderów w dziedzinie otwartego dostępu do nauki? Na blogu Open Science możecie przeczytać o bardzo dobrej sytuacji finansowej badaczy z Azji w porównaniu z europejskimi naukowcami oraz szybkim zmianom w kierunku otwartej nauki.
Jaki wpływ ma Wikipedia na promocję nauki i wyników badań? Ogromny! Badacze z Uniwersytetu w Cornell przyjrzeli się jak cytowanie artykułów badań naukowych w artykułach internetowej encyklopedii wpływa na ich popularność danego tekstu i autorów. (więcej…)
Zobacz też
Centralny Bank Pomysłów ZHP (CBP)
Centralny Bank Pomysłów ZHP (CBP) to repozytorium mających być inspiracją do harcerskiej pracy materiałów. Znajdują się tam konspekty programowe i kształceniowe – plany zbiórek i zajęć. Znajdziemy w nim również pełne programy takich form jak biwaki i obozy oraz całoroczne plany pracy drużyn i zastępów. Kolejną ważną i inspirującą kategorią treści zawartych w CBP są propozycje programowe, czyli plany serii konkretnych działań związanych z danym tematem. W Banku można również znaleźć różne związane z harcerstwem artykuły oraz poradniki. CBP ma pomagać wszystkim członkom Związku Harcerstwa Polskiego, a szczególnie kadrze pracującej z harcerzami. Aby zachować wysoką jakość wszystkie materiały przed zamieszczeniem muszą przejść proces weryfikacji prowadzony przez recenzentów – specjalistów w danych dziedzinach.
Większość treści zamieszczonych w CBP jest objętych licencją CC BY-NC-SA (Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach). Wybrano ją, aby móc lepiej realizować ideę, która przyświecała powstaniu Centralnego Banku Pomysłów, czyli upowszechnianie instruktorskiego dorobku. Licencja pozwala na udostępnianie materiałów w większym stopniu, niż treści, dla których wszystkie prawa są zastrzeżone, jak w tradycyjnym prawie autorskim. Jednocześnie chroni je przed wypaczeniami poprzez określenie warunków na jakich można rozpowszechniać oraz modyfikować zamieszczone w Banku materiały.
Zobacz też
Przegląd linków CC #182
1. Honorowy pierwszy link należy się Fundacji Wikimedia, która uruchomiła specjalną stronę poświęconą politykom otwartościowym oraz reformie prawa autorskiego w celu lepszego realizowania przez niego nowych potrzeb obywateli względem wiedzy i kultury.
Otwarta edukacja
2. Gorąco było w tym tygodniu na linii Koalicja Otwartej Edukacji/Ośrodek Rozwoju Edukacji po premierze kolejnych części otwartych e-podręczników programu Cyfrowa Szkoła. Wątpliwości jakie pojawiły się względem otwartości części zasobów w testowych podręcznikach są już wyjaśniane, a KOED i ORE pracują nad wspólnym rozwiązaniem.
3. Więcej o e-podręcznikach i otwartości zasobów edukacyjnych w Polsce możecie dowiedzieć się z ostatniego odcinka audycji Człowiek 2.0 z udziałem Anny Stokowskiej (Centrum Cyfrowe), Krzysztofa Machockiego (Wikimedia Polska) oraz Kamila Śliwowskiego (KOED/otwartezasoby.pl).
Otwarta nauka
5. Międzynarodowa koalicja na rzecz otwartej nauki SPARC oraz Wikipedia zorganizują globalny maraton edycyjny z okazji tegorocznego tygodnia otwartego dostępu (Open Access Week).
6. Research Ideas & Outcomes (RIO) to nowe czasopismo Open Access, które publikuje wyniki badań, ze wszystkich etapów ich prowadzenia, a nie jak tradycyjne czasopisma naukowe, tylko artykuły z ostatecznymi wynikami po przeprowadzeniu badań.
7. Jeśli macie znajomych za granicą, którym chcecie przedstawić stan rozwoju otwartej nauki w naszym kraju, teraz możecie to zrobić. Platforma Otwartej Nauki ICM UW wydała właśnie Open Science in Poland 2014. A Diagnosis.
Otwarta kultura i zasoby
Prawo autorskie
9. 5 i 6 listopada w Warszawie (zaraz po konferencji CopyCamp) odbędzie się School of Rock(ing) EU Copyright. Organizowane przez koalicję EDRi oraz stow. Communia spotkanie aktywistów działających na rzecz reformy prawa autorskiego w Unii Europejskiej.
Zobacz też
Przegląd linków CC #181
Otwarta edukacja i zasoby
35 historycznych zdjęć z okresu strajku Solidarności w 1980 roku w Stoczni Gdańskiej zostało przekazane przez Europejskie Centrum Solidarności do Wikimedia Commons. Zdjęcia dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach.
Open Education Consortium rozbudowuje swoją bazę wiedzy i publikuje na stronie bazę kontaktową do ekspertów zajmujących się otwartością zasobów edukacyjnych z całego świata.
OpenWashington, projekt edukacji zawodowej i profesjonalnej opierającej się o otwarte zasoby edukacyjne opublikował kolekcję relacji wideo nauczycieli i wykładowców pracujących z i tworzących własne OZE.
Tymczasem w Centrum Cyfrowym odbyła się wizyta studyjna instytucji tworzących repozytoria otwartych zasobów edukacyjnych (lub planujących takie) z Europy. Szczególnie dwie platformy, które osiągnęły wyjątkowe sukcesy w swoich krajach, belgijski KlasCement oraz norweska Norwegian Digital Learning Arena (NDLA) warte są bliższego poznania tego jak działają o czym pisze Anna Stokowska. (więcej…)