Organizacje zbiorowego zarządu wobec stosowania licencji CC
W ostatnim tygodniu po raz kolejny rozgorzała dyskusja na temat zgodności licencji Creative Commons z polskim prawem. Rozpoczął ją na forum serwisu Jamendo użytkownik o pseudonimie “xxxxxDDxxxx”. W opublikowanym wpisie twierdził on, że Związek Artystów Wykonawców STOART pobiera wynagrodzenie za odtwarzanie utworów na licencjach CC (także tych bez warunku “Użycie niekomercyjne”).
Jednak jak wynika z rozmowy przeprowadzonej z przedstawicielem STOARTu przez Dziennik Internautów, STOART uznaje licencje Creative Commons i nie pobiera opłat za odtwarzanie publiczne utworów na odpowiednich licencjach.
Sprawa została szczegółowo opisana również w serwisie Vagla.pl.
Podobna sytuacja miała miejsce pod koniec zeszłego roku, gdy opłat od wykonywania w miejscu publicznym utworów udostępnionych na licencji Creative Commons (bez warunku “Użycie niekomercyjne”) żądali kontrolerzy ZAiKSu. Ostatecznie przedstawiciel kierownictwa ZAiKSu nazwał sytuację “wypadkiem przy pracy”. Damian Popielarz, kierownik
Wydziału Inkasa Terenowego stwierdził – jak donosił wówczas Dziennik Internautów – że ZAiKS nie rości sobie praw do opłat licencjonowanych przez Creative Commons.
Zdaniem Krzysztofa Siewicza, koordynatora prawnego Creative Commons Polska, licencje CC są ważnie udzielonymi licencjami prawa autorskiego. Ponieważ zawierają one zrzeczenie się wynagrodzenia, to dopóki wiążą one twórcę takie wynagrodzenie mu się nie należy. Konsekwentnie, nie może ono być pobierane przez organizację zbiorowego zarządzania. Trzeba jednak pamiętać, że polskie prawo przewiduje tzw. wynagrodzenia niezbywalne oraz wymaga w niektórych przypadkach, aby zrzeczenie się pośrednictwa organizacji było wyrażone w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Ale w tym przypadku (publiczne odtwarzanie muzyki na CC) prawo nie przewiduje takich rygorów. Oznacza to, że wystarczy każda forma, za pomocą której twórca jest w stanie wyrazić swoją rezygnację z wynagrodzenia.
Cieszymy się, że organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi prostują swoje stanowiska na temat licencji Creative Commons. Jednocześnie zdajemy sobie sprawę, że licencje Creative Commons są stosunkowo młodym narzędziem prawnym i nadal niezbędna jest edukacja dotycząca ich wykorzystania. Wiemy również, że polskie regulacje prawne od pewnymi względami utrudniają stosowanie licencji Creative Commons – o czym mówiliśmy podczas zeszłorocznego wysłuchania publicznego w Komisji Prawa Autorskiego Sejmu RP. Mamy nadzieję, że w najbliższym czasie uda nam się nawiązać współpracę z organizacjami zbiorowego zarządu mającą na celu wspólne wyjaśnienie tych kwestii.