Przegląd linków CC #177
WAŻNE: Koalicja Otwartej Edukacji zbiera podpisy pod petycją o dozwolonym użytku edukacyjnym. W Sejmie rozpoczęły się prace nad nowelizacją ustawy o prawie autorskim, którą w połowie maja przyjęła Rada Ministrów. Proponowana nowelizacja nie jest korzystna dla instytucji edukacyjnych, instytucji kulturowych (np. bibliotek i muzeów) oraz organizacji pozarządowych realizujących działania edukacyjne – rząd wycofał się ze zmian wspierających organizacje w realizowaniu tych zadań.
Otwarta edukacja
1. Ile kosztuje stworzenie otwartego podręcznika? Tony Bates szacuje, że w warunkach Stanwó Zjednoczonych to koszt ok 80 000 – 130 000 dolarów. Wyliczenia nie biorą się znikąd, Bates opisuje dokładnie proces (koszty pracy, czas) jaki sam poświęcał razem z zesołem na stworzenie podręcznika Teaching in a Digital Age. Świetna lektura dla zawodowych autorów i wydawców chcących podjąć się tworzenia otwartych wydawnictw.
2. Jeśli szukacie więcej argumentów za używaniem otwartych zasobów edukacyjnych to przyda się lektura artykułu o ich zaletach z perspektywy pedagogiki krytycznej w czasopiśmie Hybrid Pedagogy. Gregory Zobel zwraca uwagę na to, że niezależnie od tego czy korzystamy z OZE w tradycyjnej klasi i formalnej edukacji czy do samodzielnego uczenia się, otwarte zasoby przyczyniają się do zmiany całego paradygmatu edukacji i ułatwiają uniezależnianie jej od sztywnych instytucji.
Otwarta nauka
3. To, że internet przyczynił się do rozwoju otwartego dostępu do nauki jak i samego otwierania procesów nauki jak ułatwienie recenzji czy dopuszczenie ludzi spoza świata nauki do badań np. poprzez crowdsourcing, to jasne. Rzadko mówi się jednak to tym, że gdyby nie idee otwartości jakie przyświecały twórcom sieci, Internet nie byłby tym czym jest teraz. Więcej na blogu open science.
4. Badacze na bazie 45 milionów artykułów indeksowanych w Web of Science z lat 1973-2013 analizują koncentrację czasopism naukowych w wydawnictwach Reed-Elsevier, Wiley-Blackwell, Springer oraz Taylor & Francis. Artykuł analizuje jak koncentracja ta zmienia się w czasach cyfrowej dystrybucji i jak czasopisma migrują między dużymi i małymi wydawcami. (więcej…)
Zobacz też
Wydawnictwo Liberi Libri
Wydawnictwo Liberi Libri, prowadzone przez działające na rzecz rozwoju nauki Stowarzyszenie Filomatów, oferuje bezpłatny dostęp do publikacji naukowych z rozmaitych dziedzin. Publikacje zamieszczone są na wolnych licencjach CC-BY i dostępne do pobrania w formacie PDF.
Wydawnictwo Liberi Libri działa poza obiegiem papierowym. Publikacja drukowana jest jedynie w 30 egzemplarzach, z czego 17 przekazywanych jest państwowym bibliotekom, pozostałe zaś otrzymuje autor. Książki są powszechnie dostępne w formie elektronicznej na stronie Liberi Libri oraz platformie Google Books.
Specyfika publikacji naukowych, w przeciwieństwie do innych rodzajów publikacji (np. beletrystycznych), polega na tym, że są one adresowane do na tyle wąskiego grona osób, że niezwykle rzadko sprzedaż egzemplarzy takich publikacji przynosi jakiekolwiek dochody ich autorom. Naukowcy czerpią korzyści przede wszystkim z tego, że owoce ich pracy są rozpoznawane w środowisku naukowym i cytowane. Dlatego koszty publikacji ponosi zazwyczaj autor (bądź instytucja sponsorująca jego badania). W tradycyjnym obiegu koszty te są wysokie, obejmują bowiem dystrybucję papierowych egzemplarzy do księgarń.
W internetowym modelu open access, takim jak wydawnictwo Liberi Libri, koszty dystrybuji odpadają, ponieważ publikacja dostępna jest w formie elektronicznej. Jej rozpoznawalność zagwarantowana jest natomiast przez bezpłatny dostęp i możliwość dalszego przetwarzania zgodnie z licencją CC-BY, ważną z punktu widzenia innych naukowców i innych wydawnictw.
Rzetelność publikacji w Liberi Libri jest zapewniona poprzez system recenzji: każda książka publikowana jest wraz z dwiema imiennymi recenzjami innych naukowców (w stopniu co najmniej doktora habilitowanego), których wskazuje autor. Książka wydana w Liberi Libri posiada także numer ISBN nadany przez Bibliotekę Narodową (nie różni się pod tym względem od publikacji wydanych w tradycyjnym obiegu), a jeśli jest to monografia, to zgodnie z regulacją Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, autor otrzymuje za nią 20 punktów.
Grafika: screen z filmu autorstwa Redakcji Liberi Libri promującego ideę Liberi Libri, dostępnego na licencji Creative Commons-Uznanie Autorstwa
Zobacz też
Przegląd linków CC #146
Otwarta edukacja
1. W piątek rządowy, darmowy i częściowo otwarty Nasz Elementarz miał trafić do szkół. Pani Minister nazwała go najbardziej przedyskutowanym podręcznikiem świata, cieszymy się, podręczniki powinny być ważnym elementem debaty publicznej. Z naszej strony możemy zagwarantować, że będziemy dalej podnosić ważny wątek skutecznego tworzenia i wspierania otwartych zasobów edukacyjnych ze środków publicznych.
2. Marcin Polak w serwisie EduNews pisze o tym dlaczego warto stosować wolne licencje podczas codziennej pracy w szkole. Przy okazji tłumaczy prosto jak wybrać licencję i zastosować ją do swojej pracy.
3. Stosunek ceny do tego co (nie tylko treść, ale i dodatkowy potencjał) dostajemy od tradycyjnych, zamkniętych podręczników a od otwartych zasobów edukacyjnych? David Wiley wyjaśnia jak można mierzyć wpływ i potencjał otwartych zasobów i otwartych podręczników na twardych danych finansowych.
4. Klaudia Grabowska, koordynatorka ds. otwartej nauki w Creative Commons Polska jest jedną z 15 osób wytypowanych do programu Open Leadership Fellows, zaawansowanego projektu rozwoju osób zaangażowanych w tworzenie polityk otwartości na całym świecie. Gratulujemy!
5. Słowo „open” w MOOC (Massive Open Online Course) zawsze budziło sporo kontrowersji, głównie dlatego, że większość z kursów w ten sposób dostępnych wcale nie udostępnia swoich zasobów jako otwartych. Teraz dodatkowo pojawia się pytanie jak długo takie kursy będą dostępne jako darmowe. Zastanawia się nad tym vice rektor ds. MOOC-ów z Uniwersytetu Stanforda, prof. John Mitchell. Stanford jest jednym z liderów MOOC, oferując ich dotąd 240 kursów.
Otwarta kultura
6. Tomasz Ganicz, prezes stow. Wikimedia Polska pisze na łamach Historia i Media o tegorocznej edycji Wikimanii, a szczególnie o wątkach GLAM-owych podczas międzynarodowego spotkania wikipedystów. Dwa ważne i ciekawe watki, które pokazują zmiany jakie zachodzą w sektorze kultury i jego współpracy z otwartymi projektami to profesjonalizacja tych relacji oraz komercjalizacja w pod postacią dość kontrowersyjnego umożliwienia jawnych, odpłatnych edycji przez edytorów językowych projektów Wikipedii, których społeczność się na to zgodzi.
Otwarta nauka
7. Na łamach Guardiana apel, jeśli jesteś za otwartym dostępem do nauki wyraź to głośno. Erin McKiernan pisze wprost o ograniczaniu innowacji i rozwoju nauki przez płatny dostęp oraz większym potencjale rozwoju nowych, bardziej transparentnych metod recenzji naukowych w systemach otwartych. (więcej…)
Zobacz też
Przegląd linków CC #136
Otwarta edukacja i kultura
1. Znów zaczynamy od darmowego elementarza Ministerstwa Edukacji Narodowej, który wywołuje więcej kontrowersji niż powieści historyczne o powojennej Polsce. Najpierw MEN wycofał się z wolnej licencji dla pierwszej części podręcznika mimo wsparcia merytorycznego i prawnego jakie otrzymuje od Koalicji Otwartej Edukacji. Pod koniec tygodnia pracownicy wydawnictwa WSiP opublikowali dramatyczny w brzmieniu list, w którym za wysokie ceny podręczników obwiniają sam MEN, który teraz rzekomo jednym podręcznikiem ma spowodować masowe zwolnienia. Niestety, większość wątpliwości i problemów rozwiązać może jedynie lepsza komunikacja Ministerstwa.
2. Po serii dotyczącej bibliotek serwis OpenSource.com bierze teraz na celownik otwartą edukacje i będzie publikować serię specjalnych materiałów na ten temat, z pewnością szukając połączeń z wolnym i otwartym oprogramowaniem.
3. Paul Stacey pisze na swoim blogu o konieczności systemowego podejścia do innowacji w otwartych zasobach. Paul zwraca uwagę na zmianę jaka dokonała się w ciągu ostatnich kilkunastu lat, kiedy to indywidualnie tworzone otwarte zasoby w edukacji i kulturze stają się mniejszą częścią, a znacznie więcej tworzonych jest w ramach różnych projektów i instytucji. Takie skomplikowanie i rozproszenie wymaga co raz lepszego zarządzania procesem tworzenia i wydawania zasobów np. opartego o modele stosowane w projektach tworzenia oprogramowania.
4. Schema.org to wspólny projekt producentów wyszukiwarek Google, Bing, Yahoo i Yandex, którego celem jest precyzyjniejsze rozpoznawanie ważnych informacji w stronach internetowych jak o autorze czy wydawcy, to zaś ma posłużyć lepszemu dobieraniu wyników wyszukiwania. Projekt ten niesie ze sobą również ogromne nadzieje dla usprawnienia edukacji w sieci czym zajmuje się grupa LRMI (Learning Resource Metadata Initiative). Więcej o schema.org i LRMI możecie przeczytać w nowym materiale przeglądowym na ich temat od CETIS.
5. Zanim jednak popularne wyszukiwarki będą sobie tak sprawnie radzić z materiałami edukacyjnymi polecamy przegląd wyszukiwarek otwartych zasobów edukacyjnych. Warto zapisać sobie te linki.
6. OER Reserch Hub przygotowało aż trzy materiały o praktykach stosujących w bardzo zaawansowany sposób otwarte zasoby edukacyjne w swojej pracy. Możecie dowiedzieć się jak pracują z nimi: fizyk David Weaver, geolożka Sian Proctor i matematyk James Sous.
7. Remix Game – gra o łączeniu ze sobą otwartych i wolnych licencji w wersji, autor David Willey zaprasza do testowania i zgłaszania uwag.
Otwarta nauka
8. Czym jest otwarta nauka? Prosty ekspeeryment z próbą społecznościowego zdefiniowana tego pojęcia na twitterze przeprowadził Jeff Hollister@jhollist, a jego wyniki zestawił na stronie storify.
9. Jeśli interesują Was MOOC-i, ale nie tylko ze względu na modę na nie co na bardzo dużą ilość danych jakie przy okazji organizacji takich kursów zbierają uniwersytety (i jak te dane można wykorzystać do usprawniania edukacji) to zajrzyjcie na blog e-literate, który opisuje niedawne udostępnienie przez MITx dużego zestawu danych o swoich sieciowych studentach.
Prawo
11. Text and data mining i wątpliwości prawne jakie za sobą pociąga ten trudny do przetłumaczenia na język polski termin.
12. Europosłanka Partii Piratów z Niemiec Julia Reda szuka osoby na stanowisko doradcy/czyni ds. prawa autorskiego.
Inne
13. W Rzeczpospolitej wywiad z odchodzącym niebawem do Europarlamentu ministrem kultury Bogdanem Zdrojewskim, w którym to minister stwierdza, że w Polsce obwinia za słabą odpłatną partycypację w kulturze zbyt dużą akceptację dla piractwa (nigdy nie do końca wiemy co ktoś ma na myśli mówić o piractwie…).
Zobacz też
Przegląd linków CC #119
1. Komisja Europejska i Startup Europe uruchamia konkurs na aplikacje, usługi i serwisy internetowe, które będą wspierać nowoczesną edukację w Europie. OpenEducation Challenge ma formę inkubatora dla start-upów, z których 10 najlepszych otrzyma możliwość pracy przez 12 tygodni w inkubatorach w trzech miastach w Europie oraz finansowanie początkowe wysokości 20 000 euro.
2. Spore zmiany w resorcie edukacji oraz Ośrodku Rozwoju Edukacji dotyczące projektu epodręczniki Cyfrowej Szkoły oraz nowego projektu jednego podręcznika dla pierwszych klas. Wiceminister edukacji odpowiedzialną za te projekty została Ewa Dudek, a na stanowisku koordynatora epodręczników Krzysztofa Wojewodzica zastąpiła dr. inż. Marlena Plebańska.
3. Dlaczego warto pisać otwarte podręczniki i jakie płyną z tego korzyści dla autorów opisuje na swoim blogu Tony Bates.
4. Na blogu Otwarta Nauka możecie przeczytać wywiad z prof. Włodzimierzem Boleckim, wiceprezesem Fundacji na rzecz Nauki Polskiej na tenat roli otwartego dostępu w rozwoju polskiej (i nie tylko) nauki.
5. Zawodowy fotograf Jonathan Worth, wykładowca Royal Society of Arts and Commerce opoiwada Boing Boing jak korzystać z materiałów na licencjach CC w nauczaniu fotografii oraz o tym jak prowadził otwarty kurs fotografii dla 35 000 osób w sieci. (więcej…)
Zobacz też
Przegląd linków CC #114
1. Komisja Europejska ogłosiła konsultacje dla proponowanej reformy prawa autorskiego. Formularz składający się z 80 pytań będą jest otwarty do 5 lutego. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przygotowało (niestety o znacznie krótszym terminie do 17 stycznia) swoją skrótową ankietę dot. tych konsultacji. Jeśli chcecie dowiedzieć się więcej o konsultacjach przeczytajcie dokładny raport Alka Tarkowskiego na ich temat.
2. Centrum Cyfrowe przygotowuje serię podsumowań 2013 roku. Na pierwszy ogień poszła otwartość zasobów edukacji, kultury i nauki. Jeśli nie śledziliście dokładnie cotygodniowych linków tu znajdziecie najważniejsze informacje za cały ubiegły rok.
3. Po podsumowaniu warto zajrzeć do prognoz na kolejny rok: te polecamy od ekspertów nowych technologii w edukacji zebranych przez Chronicle of Higher Education.
4. Muzeum Historii Polski uruchomiło kolejną edycję konkursu grantowego Patriotyzm Jutra. Najnowsza edycja premiuje publikowanie materiałów projektowych na otwartych licencjach. (więcej…)
Zobacz też
Otwartymandat.pl Apel ICM UW o Otwarty dostęp do treści naukowych
Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego w imieniu swoim oraz projektu Synat przygotowało apel do instytucji finansujących naukę o wprowadzenie otwartego dostępu do treści naukowych w Polsce.
ICM UW jest partnerem Creative Commons Polska i ważnym ośrodkiem promującym ideę otwartej nauki w Polsce. W apelu czytamy:
Szeroki dostęp do wiedzy jest kluczowym elementem warunkującym rozwój współczesnych społeczeństw i ich miejsce w układzie globalnym. Szczególnie w nauce, dostęp do opublikowanych wyników zrealizowanych badań ma podstawowe znaczenie dla tempa dalszego rozwoju danej dziedziny.
Przegląd sposobów wdrażania otwartego dostępu do treści naukowych i propozycje implementacji tego modelu w Polsce zostały przedstawione w przygotowanej przez ICM UW na zamówienie MNiSW ekspertyzie “Wdrożenie otwartego dostępu do treści naukowych i edukacyjnych”.
Możecie podpisać się pod apelem na stronie otwartymandat.pl