Przegląd linków CC #135
Otwarta edukacja i kultura
1. Gazeta Prawna i Gazeta Wyborcza piszą o tym co się dzieje w Cyfrowej Szkole i projekcie e-podręczników (trochę odsuniętych w cień ilością wiadomości na temat darmowego elementarza. W czerwcu PCSS (Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe), które tworzy platformę dla epodręczników ma zaprezentować aplikacje mobilne dla otwartych zasobów Cyfrowej Szkoły.
2. Tymczasem w piątek 30.05 sejm uchwalił nowelę ustawy o oświacie, w ramach której przyjęto że od września 2014 r. pierwszoklasiści będą korzystać z bezpłatnych podręczników, a od 2017 r. wszyscy uczniowie podstawówek i gimnazjów. Odrzucono poprawki mające wprowadzać darmowe podręczniki do szkół ponadgimnazjalnych oraz do przedmiotów nie obowiązkowych: etyki i religii. Pozostaje teraz pilnować szczegółów nowelizacji aby zapewnić tym podręcznikom otwartość. Zainteresowanym szczegółowymi dyskusjami posłów i posłanek na temat darmowego podręcznika polecamy stenogramy.
3. Na blogu Clinta Lalonde, nauczyciela organizującego book-sprinty pisania podręczników szkolnych post i infografika o tym jak przygotować się i co warto przedyskutować w zespole autorów przed organizacją maratonu pisania.
4. Fundacja Saylor.org przygotowała po jednym z popularniejszych otwartych kursów jakie oferowała (na temat inżynierii systemów, przygotowany w partnerstwie z NASA) ciekawą analizę na temat osób uczestniczących w nim. Treść kursu oczywiście dostępna jest nie tylko nadal w sieci dla chętnych, ale również cała jego treść została przekazana do domeny publicznej.
5. Dr. Rory McGreal, z UNESCO i Commonwealth of Learning przygotował serię prostych i krótkich edukacyjnych wideo tłumaczących najważniejsze zagadnienia związane z otwartymi zasobami edukacyjnymi, od licencjonowania, prawa autorskiego, przez technologie mobilne, związek otwartych zasobów z nowymi technologiami, łączenie zasobów…
6. O tydzień (do 6 czerwca) został przedłużony nabór do Open Humanities Awards, organizowanego przez Open Knowledge Foundations konkursu wspierające najciekawsze, innowacyjne projekty wykorzystujące otwarte zasoby, otwarte dane i otwarte oprogramowanie w badaniach i nauczaniu humanistyki.
Nowości na CC i w domenie publicznej
7. Tym razem nie zasób, a proste, alternatywne narzędzie do wyszukiwania grafik z Wikimedia Commons (czyli wyłącznie na wolnych licencjach lub z domeny publicznej) Can We Image.
Otwarta nauka (i otwarte dane)
8. “Czas potraktowa
9. Doroty Bishop na blogu London School of Economics pisze dlaczego otwarte dane (Open Data) są bardzo ważne dla nauki, choć wielu naukowców obawia się publikowania i ew. znalezienie błędów w ich badaniach (korzyść z odnalezienia błędu wydaje się oczywista, ale większości kojarzy się ze wstydem popełnienia i nie zauważenia lub zignorowania).
10. Otwarte dane (zwłaszcza rządowe) to jednak też masa innych problemów. Jed Miller na łamach Guardiana pisze o trudnościach i problemach jakie mogą wyniknąć dla transparentności z operowania co raz większa ilością danych publikowanych w niedostępnych formatach i w nieuporządkowany sposób.
11. Chiny są na szybkiej drodze do masowego wdrożenia otwartego dostępu dla finansowanych publicznie wyników badań. W maju Chińska Akademia Nauk oraz Narodowa Fundacja Nauki ogłosiły, że wszystkie finansowane przez nie badania muszą być dostępne w otwartym dostępie w ciągu roku od publikacji.
Inne wiadomości o otwartości
13. Case aginst sharing to ciekawy artykuł (i krótki komiks) pokazujący jak pojęcie ekonomi daru (czy dzielenia się) w niektórych przypadkach służy tylko lepszemu nazywania nowszych form sprzedaży zasobów jak np. usługi Airbnb i Uber.
Grafika, fragment infografiki Rules of Textbook Development, aut. Clint Lalonde, lic. CC BY 4.0.
Zobacz też
Przegląd linków CC #134
Przedstawiamy linki Creative Commons w lekko odświeżonej i rozszerzonej formie. Z racji na co raz więcej ciekawych informacji na temat otwartości ze świata nauki i prawa linków będzie więcej, ale będą dla wygody czytania dzielone na kategorie. Aby nie przegapić żadnej aktualizacji przypominamy o opcji subskrypcji kanału RSS.
Otwarta edukacja i kultura
1. Piotr Peszko rozmawia o projekcie e-podręcznika i edukacji cyfrowej w Polsce z Krzysztofem Wojewodzicem, który z koordynacji projektu e-podręczników Cyfrowej Szkoły w Ośrodku Rozwoju Edukacji przeszedł do zadania stworzenia na prywatnej uczelni Vistula nowoczesnej formy nauczania online.
2. Francuska ministra kultury Aurélie Filippetti, kilka miesięcy lat temu ogłosiła duży program współpracy z Creative Commons i Open Knowledge Foundation, którego pierwsze efekty zostały ogłoszone w ubiegłym tygodniu. Kilka głównych stron internetowych ministerstwa zostały objęte licencją Creative Commons. Opublikowany został również film animowany promujący licencje w działalności kulturalnej. (Poniżej kadr z filmu, cały film dostępny jest na licencji CC BY-SA 4.0 Francja)
3. Globalne Creative Commons uruchomiło od dawna przygotowywany projekt pt. Open Policy Network, którego częścią jest Institute for Open Leadership, który w założeniu ma być siecią ekspertów od edukacji, biznesu i nauki, którzy chcą aktywnie doszkalać się i wdrażać otwartość w swoich dziedzinach. Aplikować można do 30 lipca.
4. Zespoły School of Open i ccLearn przygotowały kurs o podstawach prawa autorskiego, a w szczególności licencji Creative Commons adresowany do 10 latków. Choć po angielsku to licencja oczywiście pozwala na jego przetłumaczenie i remiks, może przydać się w szkole albo jako inspiracja dla opracowania podobnych kursów.
Otwarta nauka
5. Ciekawe wieści na temat rozwoju wspominanego już na łamach linków Open Access Button, proste narzędzie do przeglądarki które miało służyć mapowaniu zamkniętego dostępu do treści naukowych. Jedną z nowych funkcji jest teraz możliwość łatwego sprawdzenia czy dany artykuł, który znaleźliśmy za płatny/zamkniętym dostępem nie jest przypadkiem dostępny gdzieś indziej w otwartym dostępie.
6. Pod niesamowitym jak na artykuł naukowy tytułem „Do Androids Dream of Electric Free Speech? Visions of the Future of Copyright, Privacy, and the First Amendment in Science Fiction” znajdziecie bardzo ciekawą analizę autorstwa Daxton’a „Chip’a” Stewart’a tego jak pisarze science fiction przewidywali (i przewidują) realne procesu związane ze stykiem nowych technologii, prawa autorskiego i nadzoru społecznego.
7. Eva Amsen z Research F1000 eksploruje model otwartych recenzji (open peer review) w nauce, jest to kontynuacja wcześniejszego tekstu tłumaczącego prosto czym jest sam otwarty dostęp (open access)
Nowości na CC i w domenie publicznej
8. Prof. Andrzej Blikle opublikował swoją nową książkę, „Doktryna jakości” w sieci na licencji Creative Commons: Uznanie autorstwa — Użycie niekomercyjne — Bez utworów zależnych 3.0 Polska.
9. Ciężko nazwać to akurat dobrą wiadomością, ale nowojorskie Metropolitan Museum ogłosiło że otworzy dostęp do 400 000 obrazów i grafik ze swoich zasobów do domeny publicznej i udostępni je wysokiej jakości… niestety, jak szybko wszyscy zauważyli, w szczegółowym opisie muzeum pozwala jedynie na niekomercyjne użycie tych materiałów, co nie zgadza się zdecydowanie z ideą domeny publicznej. Więcej o tym zjawisku, nazywanym „zawłaszczaniem domeny publicznej” przez instytucje kultury pisze Cory Doctorow, my zaś trzymamy kciuku by muzeum szybko zmieniło zdanie i zapis. Wtedy napiszemy jeszcze raz, już jako dobrą wiadomość :)
10. W pełnej zgodzie z ideą domeny publicznej, czyli możliwe do dowolnego wykorzystania są zdjęcia w serwisie SkitterPhoto, publikowane codziennie nowe, wysokiej jakości fotografie na licencji Creative Commons Zero.
Prawo
11. Biblioteki, archiwa i instytucje badawcze z całego świata wspólnie wystąpiły z listem do Unii Europejskiej, aby ta nie blokowała a kontynuowała prace nad traktatem dotyczącym wyjątków prawno-autorskich dla bibliotek i archiwów w WIPO (World Intellectual Property Organization). Więcej o apelu na blogu Centrum Cyfrowego.
12. Unia Europejska i USA od prawie roku negocjują Transatlantyckie Partnerstwo na rzecz Handlu i Inwestycji (TTIP). Oficjalnie porozumienie ma znosić „pozataryfowe bariery w handlu”. Porozumienie negocjowane podobnie do ACTA w sposób częściowo tajny i nietransparentny prawdopodobnie może osłabić europejskie standardy w takich obszarach jak ochrona danych osobowych i zaostrzyć egzekwowanie praw autorskich. Dlatego też organizacje obywatelskie z całego świata apelują do komisarza ds. handlu UE o przejrzytstość negocjacji.
Zobacz też
Przegląd linków CC #88
1. Ośrodek Rozwoju Edukacji zaprasza na dwa wydarzenia związane z programem Cyfrowa Szkoła, a tym samym z Otwartymi Zasobami Edukacyjnymi. Pierwsze to seminarium technologiczne projektu „E-podręczniki do kształcenia ogólnego”, które odbędzie się 24 czerwca, kolejne to Konferencja Kultura Otwarta na Edukację 27 czerwca, podczas któreej odbędzie się również prezentacja przewodnika po Otwartych Zasobach dla programu Cyfrowa Szkoła opracowanego przez Karolinę Grodecką (KOED, CEL AGH) oraz Kamila Śliwowskiego (KOED, Creative Commons Polska).
Zobacz też
Przegląd linków CC #80
1. Na blogu projektu wolnych e-podręczników Fundacji Saylorów pojawił się ciekawy post zbierający najczęstsze obawy i zastrzeżenia autorów i instytucji prze otwieraniem swoich zasobów do których zwrócił się Saylor.org.
2. Kolejny ciekawy opis przypadku na stronach amerykańskiego Creative Commons: David Liao stworzył i prowadzi otwarty kurs A Mathematical Way to Think about Biology do którego stworzył i opublikował na licencji CC BY-SA materiały wideo.
3. Stan British Columbia rozwija swój program otwartych e-podręczników, po ogłoszeniu programu w październiku 2012, rozpoczyna konkurs zgłoszeń przechodzi wdrażania. Więcej na stronach projektu.
4. Na łamach New York Times’a rozwija się dyskusja wokół masowych kursów online, tym razem pytanie jakie zadał Steve Lohr to jaki będzie koszt miejsc pracy w tradycyjnej edukacji na rzecz kursów online? (więcej…)
Zobacz też
Przegląd linków CC #79
1. Wydawnictwo De Gruyter rozpoczęło współpracę z platformą unglue.it do społecznościowego „otwierania” książek. De Gruyter oferuje listę 100 podręczników, na które użytkownicy serwisu mogą głosować, następnie te które uzyskają 2100 dolarów zostaną otworzone i udostępnione na niesprecyzowanej jeszcze licencji CC i bez DRM.
2. Gazeta Wyborcza pisze o korupcji wokół podręczników, których wydawcy przekupują władze szkoły aby wybierały masowo ich pozycje. Sprawą zainteresowało się Centralne Biuro Antykorupcyjne.
3. Fundacja Saylorów ogłosiła współpracę z 7 amerykańskimi uczelniami, na których będzie można odbyć egzaminy potwierdzające zaliczenie otwartych kursów online z saylor.org. Dzięki egzaminom z pierwszych trzech przedmiotów ( Corporate Communications, Western Political Thought, Business Law & Ethics) studenci będą mogli zyskać oficjalne akredytacje zaliczenia tych przedmiotów jak na tradycyjnych uczelniach.
4. Polski projekt Otwarte Zabytki znalazł się wśród finalistów Knight News Challenge i jako jeden z 40 najlepszych ma szanse na dofinansowanie i wsparcie od fundacji wspierającej nowoczesne dziennikarstwo i media informacyjne. (więcej…)
Zobacz też
Przegląd linków CC #70
1. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, które prowadzi właśnie (do 5 lutego) konsultacje założeń ustawy o otwartych zasobach publicznych proponuje by po zebraniu głosów w konsultacjach zacząć prace bardziej warsztatowo by wyjaśnić wszelkie nieścisłości założeń i zestawić argumenty tej gorąco dyskutowanej ustawy. Jeśli chcecie zabrać głos w konsultacjach możecie to zrobić za pomocą serwisu mamzdanie.org.pl Więcej o ustawie możecie dowiedzieć się z opracowania Centrum Cyfrowego.
2. Boundless, amerykański strat-up edukacyjny który ułatwia tworzenie podręczników w oparciu o otwarte zasoby edukacyjne opublikował pierwsze 18 podręczników do przedmiotów akademickich. Boundless chwali się też, że dociera już ze swoimi zasobami do studentów połowy amerykańskich uczelni wyższych. Podręczniki dostępne są całkowicie za darmo, na licencji CC BY-SA, po zalogowaniu dostępne są dodatkowe opcje jak ćwiczenia, w przyszłości na bazie podręczników dostępne będą dodatkowe usługi personalizujące proces nauki.
3. Wikiwijs to jeden z ciekawszych i efektywniejszych narodowych projektów OZE opartych o współpracę nauczycieli, niestety z racji na język (Wikiwijs to program Holenderskiego ministerstwa edukacji i nauki) trudno o informacje o nim, dlatego polecamy wywiad na blogu C.M. Rubin w Huffington Post z prof. Robertem Schuwer’em, liderem programu. Wikiwijs opiera się o dwa podstawowe komponenty: zasobów edukacyjnych z publicznych instytucji oraz zasobów i narzędzi do ich tworzenia i dzielenia się przez samych nauczycieli.
4. W dniach 22-24 maja w Berlinie odbędzie się konferencja Economy of the Commons, konferencja ta będzie badać fundamenty ekonomii dóbr wspólnych, zarówno fizycznych (tematy obejmują ekologię, zasoby naturalne, infrastrukturę), przez środki pracy po wiedzę, informację i kulturę. (więcej…)
Zobacz też
Przegląd linków CC #69
1. 10 stycznia w Gazecie Wyborczej odbyła się debata o e-podręcznikach i programie Cyfrowa Szkoła, relacje na łamach Gazety i Co nas uwiera, a tutaj prezentacja Kamila Śliwowskiego o rekomendacjach Banku Światowego i Koalicji Otwartej Edukacji dot. e-podręczników.
2. U.S. News opisuje co raz silniejszy trend otwierania podręczników i zasobów edukacyjnych w USA, gdzie podobnie do Polski wiąże się to z dyskusją publicznym finansowaniu edukacji i zasobów w efektywny sposób.
3. W sieci rozpoczęła się mała burza wokół wykorzystania bez zgody autora utworu w coverze przygotowanym dla popularnego serialu telewizyjnego Glee. Autor Jonathan Coulton jest znanym muzykiem publikującym na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na Warunkach Niekomercyjnych, ale utwór który wykorzystano to cover, do którego Jonathan wykupił osobną licencję. (więcej…)
Zobacz też
Przegląd linków CC #65
1.Audrey Watters na swoim blogu Hack Education podsumowuje 2012 rok i jednym z ważniejszych trendów wybrała wojnę o otwarte e-podręczniki, która obywa się na wielu frontach od polityk publicznych przez modele biznesowe po samą definicję podręcznika.
2. W tym samym temacie, ale na polskim gruncie Artur Kurasiński przepytał o przyszłość e-podręczników w programie Cyfrowa Szkoła koordynatora projektu Krzysztofa Wojewodzica. Podręczniki od początku mają być konstruowane jako elastyczne i multimedialne narzędzia a nie wzbogacone PDF-y.
3. Otwarte Zasoby Edukacyjne zataczają coraz szersze kręgi w edukacji specjalistycznej, tym razem Uniwersytet w Liverpoolu opublikowała przewodnik po tym jak korzystać z OZE w nauczaniu marketingu i zarządzania. (więcej…)
Zobacz też
MEN za Otwartymi Zasobami Edukacyjnymi – po spotkaniu członków Koalicji z Minister Krystyną Szumilas
22 listopada odbyło się spotkanie przedstawicieli Koalicji Otwartej Edukacji (KOED) z Minister Edukacji Narodowej Krystyną Szumilas, podczas którego omówione zostały działania podejmowane i planowane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej w celu tworzenia i wspierania Otwartych Zasobów Edukacyjnych.
Pani Minister wyraziła pełne poparcie dla idei otwartości edukacji i zadeklarowała dalsze jej wdrażanie w programach realizowanych przez swój resort. Pierwszym otwartym programem MEN jest „Cyfrowa Szkoła”, zakładający m.in. tworzenie darmowych e-podręczników udostępnianych na wolnych licencjach, które pozwalają na w pełni swobodne wykorzystanie ich treści. Polska jest w wyjątkowej sytuacji, w której już realizujemy działania dotyczące wykorzystania w edukacji otwartych zasobów edukacyjnych, rekomendowane przez Komisję Europejską (w nowej strategii Rethinking Education) oraz UNESCO (w Paryskiej Deklaracji Otwartych Zasobów Edukacyjnych). Kontynuacja tych działań pozwoli Polsce utrzymać pozycję pioniera nowoczesnej edukacji.
Minister Szumilas zadeklarowała, że zasady otwartości są wprowadzane do kolejnych projektów prowadzonych lub wspieranych przez resort. Następnym krokiem będzie wprowadzenie odpowiednich zapisów do realizowanych przez resort programów grantowych. Przedstawiciele Koalicji oraz MEN byli zgodni, że otwartość zasobów i ich technologiczna dostępność to standard, który powinien dotyczyć wszystkich finansowanych publicznie inicjatyw edukacyjnych, oraz być rekomendowany inicjatywom prywatnym, nad którymi MEN obejmuje patronat. Zaletą takiego standardu jest nie tylko większa dostępność treści edukacyjnych, ale także bardziej jednolite i przejrzyste reguły wydatkowania środków publicznych i korzystania z powstałych materiałów. (więcej…)
Zobacz też
Przegląd linków CC #63
1. Commons in a Box (CBOX) to projekt otwartego i wolnego oprogramowania mający wspierać łatwe tworzenie infrastruktury sieciowej do publikacji i dzielenia się plikami w sieci. Projekt powstał na City University of New York (CYNU) i jest oparty o projekt Academic Commons.
2. Jak historycznie rozwijała się otwarta edukacja i jak doszło do ogromnej popularności Massive Open Online Courses (MOOCs) czy „odwróconej lekcji (flipped classrom) w Educase review pisze bardzo szczegółowo Phil Hill, prognozując równocześnie że nowoczesna edukacji będzie składać się z wielu kanałów i modeli dystrybucji wiedzy i zasobów równocześnie.
3. Krzysztof Wojewodzic, koordynator projektu e-podręcznik w Cyfrowej Szkole pisze o dlaczego e-podręcznik to podstawa programu i dlaczego potrzebne jest również repozytorium otwartych zasobów edukacyjnych.
4. Alek Tarkowski na łamach Co nas uwiera? pisze pocztówkę z Macedonii o tamtejszym modelu otwartych e-podręczników, zupełnie inną niż polska wizja realizowana w programie Cyfrowa Szkoła.
5. Reżyserka Annie Berman pracuje nad otwarcie licencjonowanym filmem dokumentalnym The Faithful, który ma opowiadać o prawach do tożsamości na przykładach takich postaci jak Elvis Presley, papież Jan Paweł II oraz księżna Diana.
6.Wikipedia ogłosiła ciekawy eksperyment współpracy z JSTOR, jednym z największych systemów i archiwów czasopism naukowych. 100 najaktywniejszych edytorów otrzyma darmowy dostęp do baz JSTOR aby uzupełniać cytowania w Wikipedii.
Ilustracja Delta Initative, na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa – Bez Utworów Zależnych.